ദോസ്ത് മുഹമ്മദ് ഖാൻ
From Wikipedia, the free encyclopedia
1826 മുതൽ 1863 വരെ അഫ്ഗാനിസ്താന്റെ അമീർ ആയിരുന്നു ദോസ്ത് മുഹമ്മദ് ഖാൻ (പഷ്തു/പേർഷ്യൻ: دوست محمد خان) (ജീവിതകാലം: 1793 ഡിസംബർ 23 - 1863 ജൂൺ 9). ദുറാനി സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ അധഃപതനത്തിനു ശേഷം ബാരക്സായ് സഹോദരന്മാർ, കാബൂളിൽ അധികാരത്തിലെത്തിയപ്പോൾ, സഹോദരന്മാരിൽ ഏറ്റവും ഇളയവനായ ദോസ്ത് മുഹമ്മദ് ഖാൻ, അധികാരം ഏറ്റെടുക്കുകയായിരുന്നു. ഇദ്ദേഹം സ്ഥാപിച്ച ഈ സാമ്രാജ്യം പൊതുവേ അഫ്ഗാനിസ്താൻ അമീറത്ത് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നു. ദോസ്ത് മുഹമ്മദ് ഖാൻ ആദ്യവട്ടം 1826 മുതൽ 1839 വരേയും, പിന്നീട് 1843 മുതൽ 1863 വരെയും ഭരണം നടത്തി.
ദോസ്ത് മുഹമ്മദ് ഖാൻ | |
---|---|
അഫ്ഗാനിസ്താന്റെ അമീർ | |
ഭരണകാലം | അഫ്ഗാനിസ്താൻ അമീറത്ത്: 1826 - 1863 |
അടക്കം ചെയ്തത് | ഹെറാത്ത് |
മുൻഗാമി | ദുറാനി സാമ്രാജ്യം |
പിൻഗാമി | ഷേർ അലി ഖാൻ |
രാജവംശം | ബാരക്സായ് വംശം |
പിതാവ് | സർദാർ പയിന്ദ ഖാൻ |
ഒന്നാം ആംഗ്ലോ-അഫ്ഗാൻ യുദ്ധത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാർ ദോസ്ത് മുഹമ്മദിനെ പരാജയപ്പെടുത്തുകയും പകരം ഷാ ഷൂജയെ കാബൂളിൽ അധികാരത്തിലേറ്റുകയും ചെയ്തെങ്കിലും അധികം താമസിയാതെ ബ്രിട്ടീഷുകാർ അഫ്ഗാനിസ്താനിൽ നിന്നും പിന്മാറാൻ നിർബന്ധിതരാകുകയും ദോസ്ത് മുഹമ്മദിനെ വീണ്ടും അമീർ സ്ഥാനത്ത് വാഴിക്കുകയും ചെയ്തു.
ഇസ്ലാമിന്റെ പേരിൽ രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളെ ഒന്നിപ്പിക്കാൻ ശ്രമിച്ച ആദ്യത്തെ അഫ്ഗാൻ ഭരണാധികാരിയാണ് ദോസ്ത് മുഹമ്മദ്. ഇദ്ദേഹം രാജ്യത്ത് ഇസ്ലാമികനിയമങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കുകയും, വിശ്വാസികളുടെ പടനായകൻ എന്ന അർത്ഥമുള്ള അമീർ എന്ന സ്ഥാനപ്പേര് സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്തു.
ഇന്നത്തെ രീതിയിലുള്ള അഫ്ഗാനിസ്താന്റെ നിർമ്മാണത്തിനു പിന്നിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട വ്യക്തികളിലൊരാളായും ഇദ്ദേഹം കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.