Benito Mussolini
From Wikipedia, the free encyclopedia
Benito Mussolini Andrea Amilcare (29 ta' Lulju, 1883 – 28 ta' April, 1945) kien politiku Taljan, ġurnalist u mexxej tal-Partit Nazzjonali Faxxist, li mexxa l-pajjiż minn 1922 sal-1943. Fl-1926 Mussolini ħataf il-poter totali bħala dittatur u mexxa l-Italja bħala Il duce ("il-mexxej") 1930-1943. Mussolini kien wieħed mill-figuri ewlenin fil-ħolqien tal-faxxiżmu.[1]
Benito Mussolini | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
23 Settembru 1943 - 28 April 1945
23 Settembru 1943 - 28 April 1945
6 Frar 1943 - 25 Lulju 1943 ← Galeazzo Ciano (en) - Raffaele Guariglia (en) →
23 Marzu 1939 - 2 Awwissu 1943
30 Marzu 1938 - 25 Lulju 1943 ← no value - no value →
7 Awwissu 1935 - 5 Settembru 1935 ← Luigi Razza (en) - Giuseppe Cobolli Gigli (en) →
18 Jannar 1935 - 25 Lulju 1943 ← Emilio De Bono (en) - Melchiade Gabba (en) →
28 April 1934 - 2 Marzu 1939
6 Novembru 1933 - 25 Lulju 1943 ← Giuseppe Sirianni (en) - Raffaele de Courten (en) →
6 Novembru 1933 - 25 Lulju 1943 ← Italo Balbo (en) - Renato Sandalli (en) →
22 Lulju 1933 - 25 Lulju 1943 ← Pietro Gazzera (en) - Antonio Sorice (en) →
19 Lulju 1932 - 11 Ġunju 1936 ← Dino Grandi (en) - Galeazzo Ciano (en) →
3 Frar 1930 - 13 Diċembru 1930 ← Michele Bianchi (en) - Araldo di Crollalanza (en) →
12 Settembru 1929 - 11 Ġunju 1936 ← Giuseppe Bottai (en) - Ferruccio Lantini (en) →
30 April 1929 - 12 Settembru 1929 ← Giovanni Giuriati (en) - Michele Bianchi (en) →
20 April 1929 - 19 Jannar 1934
18 Diċembru 1928 - 12 Settembru 1929 ← Luigi Federzoni (en) - Emilio De Bono (en) →
5 Novembru 1926 - 25 Lulju 1943 ← Luigi Federzoni (en) - Umberto Ricci (en) →
2 Lulju 1926 - 20 Lulju 1929 ← no value - Giuseppe Bottai (en) →
4 Jannar 1926 - 12 Settembru 1929 ← Benito Mussolini - Italo Balbo (en) →
3 Jannar 1926 - 12 Settembru 1929 ← Benito Mussolini - Giuseppe Sirianni (en) →
3 Jannar 1926 - 12 Settembru 1929 ← Benito Mussolini - Pietro Gazzera (en) →
30 Awwissu 1925 - 4 Jannar 1926 ← Benito Mussolini - Benito Mussolini →
8 Mejju 1925 - 3 Jannar 1926 ← Paolo Ignazio Maria Thaon di Revel (en) - Benito Mussolini →
4 April 1925 - 3 Jannar 1926 ← Antonino Di Giorgio (en) - Benito Mussolini →
17 Ġunju 1924 - 12 Settembru 1929 ← Benito Mussolini - Dino Grandi (en) →
17 Ġunju 1924 - 1 Lulju 1924 ← Luigi Federzoni (en) - Pietro Lanza di Trabia (en) →
24 Mejju 1924 - 21 Jannar 1929
24 Jannar 1923 - 30 Awwissu 1925 ← no value - Benito Mussolini →
31 Ottubru 1922 - 17 Ġunju 1924 ← Paolino Taddei (en) - Luigi Federzoni (en) →
31 Ottubru 1922 - 25 Lulju 1943 ← Luigi Facta (en) - Pietro Badoglio (en) →
31 Ottubru 1922 - 17 Ġunju 1924 ← Carlo Schanzer (en) - Benito Mussolini →
11 Ġunju 1921 - 25 Jannar 1924 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ħajja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Isem propju | Benito Amilcare Andrea Mussolini | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Twelid | Predappio (en) , 29 Lulju 1883 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nazzjonalità |
Italian Social Republic (en) Renju tal-Italja | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Residenza |
Palazzo Venezia (en) Villa Torlonia (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
L-ewwel lingwa | Taljan | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mewt | Giulino (en) , 28 April 1945 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Post tad-dfin |
Mussolini Family Crypt (en) major cemetery of Milan (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kawża tal-mewt | omiċidju (ferita b'tir ta' arma tan-nar) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mudell:P | Walter Audisio (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Familja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Missier | Alessandro Mussolini | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Omm | Rosa Maltoni | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Konjuga/i |
Ida Dalser (en) Rachele Mussolini (en) (16 Diċembru 1915 - 28 April 1945) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Koppja/i |
Ida Dalser (en) Margherita Sarfatti (en) Clara Petei (en) Bianca Ceccato (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ulied | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aħwa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Familja |
uri
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Edukazzjoni | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Alma mater |
Università ta' Lausanne (1904 - 1904) : xjenzi soċjali | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Lingwi |
Franċiż Taljan Ġermaniż | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Okkupazzjoni | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Okkupazzjoni |
ġurnalist għalliem politiku fascist (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Post tax-xogħol |
Milan Ruma | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Impjegaturi | Avanti! (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Premjijiet |
List
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nominat għal |
uri
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sħubija |
Grand Council of Fascism (en) Accademia delle Arti del Disegno (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Moviment |
Italian nationalism (en) faxxiżmu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Servizz militari | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fergħa militari |
Forza tal-Ajru Taljana Royal Italian Air Force (en) Voluntary Militia for National Security (en) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grad | L-Ewwel Marexxall tal-Imperu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Iġġieldu |
L-Ewwel Gwerra Dinjija It-Tieni Gwerra Dinjija Greco-Italian War (en) Italian invasion of Albania (en) Second Italo-Ethiopian War (en) Italian front (en) |
Oriġinarjament membru tal-Partit Soċjalista Taljan (PSI), Mussolini kien imkeċċi mill-PSI minħabba l-oppożizzjoni tiegħu għall-pożizzjoni tal-partit dwar in-newtralità fil-Tieni Gwerra Dinjija. Mussolini iddenunzja l-PSI, u aktar tard waqqaf l-moviment faxxista. Wara l-Marċa fuq Ruma f'Ottubru 1922 sar is-27 Prim Ministru tal-Italja. Wara li qered il-partiti opposti kollha permezz tal-pulizija sigrieta tiegħu u l-projbizzjoni tal-istrajkijiet tax-xogħol,[2] Mussolini u s-segwaċi faxxisti tiegħu ikkonsolidaw il-poter tagħhom permezz ta' serje ta' liġijiet li trasformaw in-nazzjon f'dittatura ta' partit wieħed. F'ħames snin huwa kien stabbilixxa awtorità dittatorjali b'mezzi kemm legali u straordinarji, bl-aspirazzjoni li jinħoloq stat totalitarju. Mussolini baqa' fil-poter sakemm kien mibdul fl-1943; huwa baqa l-mexxej tar-Repubblika Taljana Soċjali sa mewtu fl-1945.[3]
Mill-1939, Mussolini ipprova jdewwem il-bidu ta' gwerra maġġuri fl-Ewropa mill-inqas sal-1942. Il-Ġermanja invadiet il-Polonja fl-1 ta' Settembru 1939, u bdiet it-Tieni Gwerra Dinjija. Fl-10 ta' Ġunju 1940, Mussolini żamm mal-Ġermanja, għalkemm kien jaf li l-Italja ma kelliex il-kapaċità militari fl-1940 li idħol f'gwerra twila ma' Franza u r-Renju Unit. Mussolini ħaseb li wara l-reża Franċiża, l-Italja setgħet konċessjonijiet territorjali minn Franza u imbagħad ikun jista' jikkonċentra l-forzi tiegħu fuq offensiva kbira fl-Eġittu, fejn il-forzi Brittaniċi u tal-Commonwealth tan-Nazzjonijiet kienu iktar numerużi mill-forzi Taljani. Madankollu r-Renju Unit irrifjuta li jaċċetta l-proposti Ġermaniż għall-paċi li jkun jinvolvu li kienu jaċċettaw r-rebħiet tal-Ġermanja fil-Lvant u l-Punent tal-Ewropa, il-pjanijiet għall-invażjoni Ġermaniża tar-Renju Unit ma pproċedux, u l-gwerra kompliet.
Fl-24 ta' Lulju 1943, ftit wara l-bidu tal-invażjoni tal-Italja mill-Alleati, Mussolini tielef fil-vot fil-Kunsill il-Kbir tal Faxxiżmu, u r-Re arrestah l-għada. Fit-12 ta' Settembru 1943 Mussolini inħeles mill-ħabs fl-assult ta' Gran Sasso mill-forzi speċjali Ġermaniżi. Lejn l-aħħar ta' April 1945, meta kien qiegħed jiffaċċja telfa totali, Mussolini pprova jaħrab lejn it-tramuntana,[4] imma malajr inqabad u iġġustizzjati sommarjament qrib il-Lag ta' Como mill-partiġġjani Taljani. Ġismu mbagħad ittieħed Milan fejn kien mdendel rasu 'l isfel fejn jarah il-pubbliku biex in-nies ikunu żguri li kien miet.