Harar
belt fil-Lvant tal-Estonja / From Wikipedia, the free encyclopedia
Harar (bl-Amharic: ሐረር; bil-Harari: ሀረር;[1] bl-Oromo: Adare Biyyo; bis-Somali: Herer; bl-Għarbi: هرر), magħrufa storikament mill-indiġeni bħala Harar-Gey jew sempliċement Gey[2] (bil-Harari: ጌይ Gēy, li litteralment tfisser "il-belt"), hija belt iffortifikata fil-Lvant tal-Etjopja.[3] Bl-Għarbi l-belt hija magħrufa wkoll bħala l-Belt tal-Qaddisin (bl-Għarbi: مدينة الأولياء, b'ittri Rumani: Madīna al-ʾAwliyāʾ).
Harar | ||
---|---|---|
Etjopja | ||
| ||
Amministrazzjoni | ||
Stat sovran | Etjopja | |
Region of Ethiopia | Reġjun ta' Harar | |
Ġeografija | ||
Koordinati | 9.3111111111111°N 42.127777777778°E / 9.3111111111111; 42.127777777778 | |
Għoli | 1,885 m | |
Demografija | ||
Popolazzjoni | 129,000 abitanti (2015) |
Harar hija l-belt kapitali tar-Reġjun ta' Harar. Il-belt tal-qedem tinsab fil-quċċata ta' għolja fil-parti tal-Lvant tal-pajjiż u tinsab madwar 500 kilometru mill-belt kapitali Etjopjana Addis Ababa f'elevazzjoni ta' 1,885 metru (6,184 pied).
Għal sekli sħaħ, Harar kienet ċentru kummerċjali ewlieni li kien ikkollegat mar-rotot kummerċjali tal-bqija tal-Etjopja, tal-Qarn tal-Afrika kollu, tal-Peniżola tal-Arabja u tal-Asja, u mal-bqija tad-dinja permezz tal-portijiet tagħha. Harar Jugol, iċ-ċentru storiku ffortifikat tal-belt, tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-2006 bħala rikonoxximent tal-wirt kulturali tal-belt.[4] Minħabba l-istorja twila ta' involviment ta' Harar fil-kummerċ fi ħdan il-Peniżola tal-Arabja, il-Gvern tal-Etjopja stabbilixxa li t-tiġrif jew it-tbagħbis ta' kwalunkwe wieħed mis-siti storiċi fi ħdan il-belt huwa reat krimininali. Fost dawn is-siti ġew inklużi d-djar, il-mużewijiet u l-oġġetti skartati minn żmien il-gwerra. Skont l-UNESCO, Harar titqies bħala "r-raba' l-iktar belt imqaddsa tal-Iżlam" bi 82 moskea, tlieta minnhom li jmorru lura għas-seklu 10, u b'102 santwarji.
Fatḥ Madīnat Harar ta' Yahyá Naṣrallāh, storja mhux ippubblikata tal-belt fis-seklu 13, tirrakkonta li l-qaddis leġġendarju Abadir Umar ar-Rida u diversi mexxejja reliġjużi oħra insedjaw il-promontorju ta' Harar għall-ħabta tal-1216.[5] Harar iktar 'il quddiem saret il-belt kapitali ġdida tas-Sultanat ta' Adal fl-1520 mis-Sultan Abu Bakr ibn Muhammad. Il-belt esperjenzat deklin politiku matul l-Emirat ta' Harar li ġie wara, u reġgħet kisbet ftit importanza biss fil-perjodu tal-Kedivat tal-Eġittu. Matul l-Imperu Etjopjan, il-belt marret lura għalkemm xorta waħda baqa' jkollha ċertu prestiġju kulturali.[6]