1889

1889

Eeuwen:	18e eeuw · 19e eeuw · 20e eeuw
Decennia:	1870-1879 · 1880-1889 · 1890-1899
Jaren:	<< · < · 1888 · 1889 · 1890 · > · >>
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2642 MMDCXLII
Armeense jaartelling:		1338 – 1339 ԹՎ ՌՅԼԸ – ՌՅԼԹ
Chinese jaartelling:		4585 – 4586 乙子 – 丙丑
Christelijke jaartelling:		1889 MDCCCLXXXIX
Ethiopische jaartelling:		1881 – 1882
Hebreeuwse jaartelling:		5649 – 5650
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		1944 – 1945
- Shaka Samvat		1811 – 1812
- Kali yuga		4990 – 4991
Iraanse jaartelling:		1267 – 1268 ۱۲۶۷ – ۱۲۶۸
Islamitische jaartelling:		1306 – 1307 ١٣٠٧ – ١٣٠٦
Maçonnieke jaartelling:		5888 – 5889
1889 naar onderwerp
Lijst van landen
Auto's
Sport (categorie)
Juliaanse kalender van 1889
Gregoriaanse kalender van 1889

Het jaar 1889 is het 89e jaar in de 19e eeuw volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

8 - Herman Hollerith verkrijgt patent voor zijn elektrische tabelleermachine.
30 - Rudolf van Oostenrijk (1858-1889) pleegt zelfmoord in het jachtslot Mayerling, samen met zijn maîtresse Mary von Vetsera.

1 - Thanh Thai volgt Dong Khanh op als keizer van Vietnam.
11 - In Japan wordt de Meiji-grondwet afgekondigd door de hervormingsgezinde premier Ito Hirobumi.

4 - Benjamin Harrison wordt de 23e president van de Verenigde Staten. Hij volgt Grover Cleveland op.
6 - De Servische koning treedt af ten voordele van zijn zoon Alexander Obrenovic.
13 - De voor de kust van Samoa kruisende vloten van Groot-Brittannië, Duitsland en de Verenigde Staten worden door een cycloon vernietigd. Zo voorkomt de natuur een mogelijk treffen, en dwingt ze de landen tot overleg.
31 - De Eiffeltoren wordt officieel ingehuldigd. Hij wordt pas voor het publiek opengesteld tijdens de Wereldtentoonstelling vanaf 6 mei.

1 - De Franse generaal Boulanger vlucht naar het buitenland voordat hij kan worden gearresteerd wegens het beramen van een staatsgreep.
3 - De Staten-Generaal, in verenigde vergadering bijeen, verklaren de Nederlandse koning Willem III wegens ziekte buiten staat de regering waar te nemen.
22 - President Harrison stelt Oklahoma open voor vestiging door kolonisten.

2 - Italië sluit een grensverdrag met Ethiopië voor zijn koloniën Eritrea en Italiaans-Somaliland.
5 - Nederland krijgt zijn eerste Arbeidswet. Deze wet verbiedt gevaarlijk werk en nachtarbeid voor vrouwen en kinderen tot 12 jaar.
6 - Begin van de Wereldtentoonstelling in Parijs.

27 - De eerste bijeenkomst van de Vaste Keurings Commissie voor tuinbouwproducten en sierplanten wordt gehouden in de Koningszaal van Artis te Amsterdam.
30 - Begin eerste dienstregeling van de Nijmeegse tram.

14 - De Britse, Amerikaanse en Duitse territoria op Samoa worden samengebracht in een condominium.
Oprichting van de Tweede Internationale.

3 - De plaats Anadyr in Tsjoekotka wordt gesticht door Kozakken.
14 - De bootwerkers in de haven van Londen leggen het werk neer. Er zijn 100.000 stakers.

10 - Albert I van Monaco volgt zijn vader Karel III van Monaco op als vorst van Monaco
22 - In Japan richt Yamauchi het bedrijf Nintendo Koppai op om zijn handgemaakte Hanafuda kaarten te produceren en te verkopen.
26 - De meter wordt gedefinieerd als de afstand tussen twee krassen op een standaardmeter.
27 - In de haven van Rotterdam breekt een werkstaking uit. In de volgende dagen komt het tot geweld en vernieling, en de burgemeester roept de schutterij en de mariniers te hulp.

3 - De havenstaking in Rotterdam wordt beëindigd door een akkoord over een loonsverhoging van een kwartje per uur. Daarbij worden uitbetalingen niet meer in de kroeg gedaan, maar in het pakhuis of kantoor.
6 - Opening van de Moulin Rouge in Parijs.
15 - Ingebruikname van station Amsterdam CS.
17 - De Franse bezettingsmacht in Indo-China en de regering van Siam komen overeen, de status quo in Laos te handhaven. Het protectoraat van Annam over Laos wordt gerespecteerd, maar over het grensverloop worden geen afspraken gemaakt.

2 - North Dakota en South Dakota worden staten van de Verenigde Staten.
8 - Montana wordt een staat van de Verenigde Staten.
8 - De Tramlijn Aken - Vaals rijdt voor het eerst. De wagens worden door paarden getrokken.
11 - Washington wordt een staat van de Verenigde Staten.
15 - In Brazilië wordt het keizerrijk ten val gebracht door een militaire staatsgreep. De staat wordt een republiek met een generaal aan het hoofd.
28 - Vanuit de psychiatrische kliniek in Saint-Rémy schrijft Vincent van Gogh aan zijn broer Theo met de dringende vraag om 10 meter schilderslinnen. Bij gebrek daaraan moet hij theedoeken gebruiken.

Kilimanjaro

Oprichting van de Ahmadiyya Moslim Gemeenschap door Mirza Ghulam Ahmad.
Het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk bereiken overeenstemming over de grenzen tussen hun koloniën Gambia en Senegal.
De Tokelau-eilanden worden een Brits protectoraat.
Trinidad en Tobago worden samengevoegd tot de kolonie Trinidad en Tobago.
De veenarbeiders in Appelscha richten arbeidersvereniging De Eendracht op.
In Herstal (België) wordt de Belgische wapenfabrikant FN (Fabrique Nationale de Herstal, of ook: Fabrique d'Armes de Guerre) opgericht.
Richard von Krafft-Ebing schrijft Psychopathica sexualis.
Mizar A is de eerst ontdekte spectroscopische dubbelster.
John Venn schrijft The Principles of Empirical Logic.
Het internationale prototype van de kilogram wordt gemaakt.
Hans Meyer beklimt als eerste de Kilimanjaro.

1 oktober - HFC Haarlem wordt opgericht.
9 november - D.S.V.V. 'Ouwe Schoen' wordt opgericht.
8 december - Op initiatief van Pim Mulier wordt de Nederlandse Atletiek en Voetbalbond, de voorloper van de KNVB, opgericht.
23 december - De voetbalclub Recreativo de Huelva wordt opgericht. Het is de eerste voetbalclub in Spanje.
Preston North End wordt de eerste voetbalkampioen van Engeland.
Wilhelm Steinitz behoudt zijn wereldkampioenschap schaken in een match tegen Michail Tsjigorin.