1968
jaar / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Het jaar 1968 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.
1968 | ||
Eeuwen: | 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw | |
Decennia: | 1950-1959 · 1960-1969 · 1970-1979 | |
Jaren: | << · < · 1967 · 1968 · 1969 · > · >> | |
Maanden: | jan · feb · mrt · apr · mei · jun jul · aug · sep · okt · nov · dec | |
Jaartelling in verschillende culturen | ||
Ab urbe condita: | 2721 MMDCCXXI | |
Armeense jaartelling: | 1417 – 1418 ԹՎ ՌՆԺԷ – ՌՆԺԸ | |
Chinese jaartelling: | 4664 – 4665 甲未 – 乙申 | |
Christelijke jaartelling: | 1968 MCMLXVIII | |
Ethiopische jaartelling: | 1960 – 1961 | |
Hebreeuwse jaartelling: | 5728 – 5729 | |
Hindoekalenders: | ||
- Vikram Samvat | 2023 – 2024 | |
- Shaka Samvat | 1890 – 1891 | |
- Kali yuga | 5069 – 5070 | |
Iraanse jaartelling: | 1346 – 1347 ۱۳۴۶ – ۱۳۴۷ | |
Islamitische jaartelling: | 1387 – 1388 ١٣٨٨ – ١٣٨٧ | |
Maçonnieke jaartelling: | 5967 – 5968 | |
1968 naar onderwerp | ||
Lijst van landen | ||
Overleden | ||
Atlantisch orkaanseizoen | ||
Auto's | ||
Film | ||
Sport | ||
Sport (categorie) | ||
Gregoriaanse kalender van 1968 |
- januari
- 3 - Het eerste nummer verschijnt van De Financieel-Economische Tijd, dat is opgericht door het Vlaams Economisch Verbond, een aantal Vlaamse bedrijven en privépersonen.
- 4 - Val van de Tsjecho-Slowaakse partijleider Antonín Novotný. Start van de "Praagse Lente" onder leiding van de gematigde communist en hervormer Alexander Dubček.
- 10 - De Verenigde Staten verliezen hun 10.000e vliegtuig boven Vietnam.
- 13 - Johnny Cash neemt de LP 'At Folsom Prison' op, de eerste van een serie gevangenisplaten.
- 13 - Standing Naval Force Atlantic van de NAVO is een feit.
- 15 - Leuven Vlaams kent zijn hoogtepunt als de Franstaligen bekendmaken te verhuizen. Er breken rellen uit onder de Franstalige studenten.
- 22 - Première van de musical Jacques Brel is alive and well and living in Paris in New York.
- 24 - De Urker vissersboot Jonge Albert vergaat nabij Borkum. Het wrak wordt na een paar weken gevonden, de bemanning niet.
- 30 - Tet-offensief, het Vietcong-offensief, dat tot juni zal aanhouden, gaat van start.
- 31 - Nauru, klein eiland in de Stille Oceaan, wordt onafhankelijk van Australië en behoort nu tot de kleinste onafhankelijke staten in de wereld.
- februari
- 2 - Richard Nixon stelt zich kandidaat voor de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten.
- 6 tot 18 - De Olympische Winterspelen in Grenoble leveren Nederlands succes op met goud voor Carry Geijssen, Kees Verkerk en Ans Schut.
- 8 februari - De Provinciale Staten van Groningen besluiten tot de realisatie van het Eemshavenproject. Het basisplan omvat de aanleg van een haven voor schepen tot 40.000 ton, wat later uitgebreid zou kunnen worden naar 70.000 ton.
- 9 - Prinses Beatrix opent in Rotterdam de eerste metrolijn van Nederland.
- maart
- 7 - De BBC vertoont voor het eerst het nieuws in kleur.
- 12 - Mauritius wordt onafhankelijk.
- 16 - Robert F. Kennedy kondigt aan dat hij zich kandidaat zal stellen voor de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten.
- 16 - In Vietnam richt een Amerikaanse eenheid een bloedbad aan in My Lai.
- 21 - Oprichting van Robland (merk) houtbewerkingsmachines in Brugge door Robert Landuyt.
- 27 - Joeri Gagarin, de eerste man in de ruimte, komt om het leven bij een tragische vliegramp. De urn met zijn as werd bijgezet in de buitenmuur van het Kremlin, tussen de overblijfselen van andere beroemde Russen, zoals Stalin.
- 30 - ‘Cosmisch Ontspanningscentrum’ Paradiso in Amsterdam opent voor het eerst zijn deuren met een concert van o.a. CCC Inc. en Supersister.
- april
- In Rome komt een groep wetenschappers en ondernemers bijeen voor een bezinning op de vraagstukken van vervuiling, uitputting van hulpbronnen, armoede en bevolkingsgroei. Ze richten de Club van Rome op.
- 1 - Het Hellend vlak van Ronquières wordt in gebruik genomen. Het is een scheepslift op het Kanaal Charleroi-Brussel. Het overbrugt het hoogteverschil met het Henegouws Plateau.
- 2 - De jonge Duitsers Andreas Baader, Gudrun Ensslin en enkele anderen stichten uit protest tegen de Vietnamoorlog brand in twee warenhuizen in Frankfurt am Main.
- 3 - Dominee Toornvliet van Radio Bloemendaal wordt geschorst.
- 4 - Martin Luther King, de Amerikaanse strijder voor gelijke rechten voor blank en zwart, wordt te Memphis vermoord.
- 6 - Syd Barrett, oprichter van Pink Floyd, wordt vanwege zijn drugsgebruik en labiele gedrag uit de band gezet. De groep gaat verder met David Gilmour, die vanaf december 1967 reeds deel uitmaakte van de groep.
- 7 - Formule 1-coureur Jim Clark komt om het leven tijdens een inferieure F2-race op Hockenheim.
- 11 - Er wordt een moordaanslag op de West-Duitse studentenleider Rudi Dutschke gepleegd door de arbeider Josef Bachmann op de Kurfürstendamm in Berlijn.
- 20 - In Chicago worden, op initiatief van Eunice Kennedy Shriver, de eerste Special Olympics gehouden.
- 28 - Aan boord van het Nederlandse vliegkampschip Karel Doorman breekt brand uit. Twee jaar eerder dan gepland raakt het schip buiten gebruik.
- mei
- Grootschalige stakingen en studentenbetogingen in Frankrijk.
- 3 - Amerikaanse en Noord-Vietnamese delegaties komen overeen vredesonderhandelingen te beginnen inzake de Vietnamoorlog.
- 4 - De nieuwe Tsjecho-Slowaakse leiders moeten zich in Moskou verantwoorden voor hun beleid en krijgen de dringende raad, dit in overeenstemming te brengen met de lijn van de "broedervolken".
- 6 - In het Parijse Quartier Latin vindt Bloedige Maandag plaats, een van de gewelddadigste dagen tijdens de studentenrevolutie.
- 10 - De vredesonderhandelingen voor de Vietnamoorlog gaan formeel van start in Parijs.
- 16 - In Edinburgh wordt de eerste Europese longtransplantatie uitgevoerd.
- 30 - Willem van Hanegem maakt zijn debuut voor het Nederlands voetbalelftal in het vriendschappelijke duel tegen Schotland (0-0).
- juni
- 1 - Het non-proliferatieverdrag wordt gesloten.
- 3 - Andy Warhol wordt neergeschoten in zijn woning in New York door Valerie Solanas, een actrice en schrijfster. Hij overleeft de aanslag ternauwernood.
- 5 - De Amerikaanse presidentskandidaat Robert F. Kennedy wordt neergeschoten. Hij overlijdt de dag erna.
- 7 - Het Legoland Park wordt geopend in Billund. Dit themapark toont grote modellen van miniatuursteden die uitsluitend zijn gemaakt van Legostenen. Het park is 12.000 m² groot.
- 10 - Gastland Italië wint het EK voetbal door Joegoslavië in de (replay van de) finale met 2-0 te verslaan.
- 19 - De regering van de DDR laat de Garnizoenskerk van Potsdam opblazen.
- 27 - Publicatie van het Manifest van 2000 woorden tijdens de Praagse Lente, waarin het communistische bewind in het land wordt bekritiseerd, en "buitenlandse troepen" wordt verweten de regering van Tsjecho-Slowakije te willen controleren.
- 29 - Paul Lodewijkx wint de TT Assen in de 50 cc-klasse
- juli
- 1 - Oprichting van profvoetbalclub Fortuna Sittard na een fusie tussen Fortuna '54 en Sittardia.
- 15 - Met de landing van een toestel van Aeroflot op John F. Kennedy International Airport begint de commerciële luchtvaart tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten.
- 21 - Wielrenner Jan Janssen wint, als eerste Nederlander ooit, de Ronde van Frankrijk door in de afsluitende tijdrit de Belg Herman Van Springel uit de gele trui te rijden.
- 25 - Paus Paulus VI brengt de encycliek Humanae Vitae, over het menselijk leven en geboorteregeling, uit.
- augustus
- 1 - De Mammoetwet treedt in werking.
- 2 - Het Filipijnse eiland Luzon wordt getroffen door een aardbeving. Hierbij komen 270 mensen om het leven.
- 8 - De Republikeinen benoemen Richard Nixon als de officiële presidentskandidaat voor de presidentsverkiezingen van dat jaar.
- 21 - Meer dan 200.000 militairen van het Warschaupact vallen Tsjecho-Slowakije binnen in de nacht van 20 op 21 augustus en maken op bloedige wijze een einde aan de hervormingen van de Praagse Lente.
- 25 - Op het atol Mururoa wordt de eerste Franse waterstofbom tot ontploffing gebracht.
- 29 - In Oslo trouwt de Noorse kroonprins Harald met het burgermeisje Sonja Haraldsen
- september
- 6 - Swaziland wordt onafhankelijk van het Verenigd Koninkrijk.
- 13 - Albanië stapt uit het Warschaupact.
- 15 - The Doors geven een eenmalig optreden in Amsterdam. Zanger Jim Morrison wordt voor het concert onwel en de overige drie leden van The Doors treden zonder hem op. Het concert wordt een succes.
- 21 - Harry Steevens wint de derde editie van de Amstel Gold Race.
- 26 - Caetano volgt Salazar op als minister-president van Portugal.
- 29 - Eerste uitzending van de Fabeltjeskrant op de Nederlandse televisie.
- oktober
- 2 - Bloedbad van Tlatelolco: het leger en politie schieten op een menigte vreedzame demonstranten in Tlatelolco, Mexico.
- 4 - Gerard Walschap ontvangt uit handen van koningin Juliana in het Paleis op de Dam te Amsterdam de Prijs der Nederlandse Letteren.[1]
- 11 - De Apollo 7 wordt in Florida gelanceerd voor een reis van 11 dagen, waarbij ze 163 maal rond de aarde zal vliegen.
- 12 - In Mexico-Stad worden de Olympische Zomerspelen geopend. 31 Afrikaanse landen boycotten de Spelen uit protest tegen de deelname van Zuid-Afrika.
- 12 - Equatoriaal-Guinea wordt onafhankelijk
- 16 - De atleten Tommie Smith en John Carlos steken een gehandschoende vuist in de lucht, de Black Power-groet. Dit doen ze tijdens het spelen van het Amerikaanse volkslied op de Olympische Zomerspelen.
- 19 - De katholieke vakbondsman Jan Mertens stelt in Sneek dat de bv Nederland wordt geleid door tweehonderd mensen. De leden van dit netwerk, die later de Tweehonderd van Mertens worden genoemd, kennen elkaar van universiteiten en verenigingen en ontmoeten elkaar in de toppen van overheidsorganisaties en bedrijven, waarin zij elkaar banen toespelen.
- 20 - Jacqueline Bouvier, de weduwe van JFK, trouwt met Aristoteles Onassis.
- 26 - Eerste Europese satelliet wordt gelanceerd.
- 30 - In Amsterdam wordt de IJtunnel geopend.
- 31 - De Amerikaanse president Johnson kondigt aan dat de Verenigde Staten de bombardementen op Noord-Vietnam zullen stoppen.
- november
- 5 - Presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten: Richard Nixon wint met 43,4 % van de stemmen van Hubert Humphrey, die 42,7% behaalt. 13,5% gaat naar kandidaat George Wallace en 0,4% naar anderen.
- 11 - Twee grote onafhankelijkheidsstromingen in de Canadese provincie Quebec gaan samen in de Parti Québécois (PQ).
- 26 - Na maanden van uitstel gaat de regering van Zuid-Vietnam akkoord om de vredesonderhandelingen in Parijs te vervroegen.
- december
- 11 - De werkloosheidsgraad in de Verenigde Staten ligt op 3,3%, het laagste percentage in 15 jaar.
- 21 - De Apollo 8 wordt gelanceerd. Het is de eerste Amerikaanse ruimtemissie die rond de maan zal vliegen.
- 31 - 's Werelds eerste supersonische passagiersvliegtuig, de Russische Tupolev Tu-144, maakt zijn eerste vlucht.
Zie Film in 1968 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Klassieke muziek
- 1 januari: eerste uitvoering van Pensieri sopra un cantico vecchio van Bo Linde
- 13 oktober: eerste uitvoering van Symfonie nr. 7 van Allan Pettersson
- 21 oktober: eerste uitvoering van Strijkkwartet nr. 3 van Boris Tsjaikovski
- 18 november: eerste uitvoering van Livre pour orchestre van Witold Lutosławski
- 8 december: eerste uitvoering van Symfonie nr. 10 van Mieczysław Weinberg
- 19 december: eerste uitvoering van Symfonie nr. 9 van Vagn Holmboe
Populaire muziek
- Elvis Presley - NBC TV-Special ELVIS/The '68 Comeback Special
- Golden Earring - Miracle Mirror
- Iron Butterfly - In-a-Gadda-da-Vida
- Jethro Tull - This Was
- Melanie - Born to be
- Otis Redding heeft een hit met (Sittin' on) The Dock of The Bay
- Pink Floyd - A Saucerful of Secrets
- The Beach Boys hebben veel succes met Do it Again
- The Beatles - The Beatles (ook wel The White Album)
- The Doors - Waiting For The Sun
- The Rolling Stones - Beggars Banquet'
De volgende platen worden Top 3-hits in de Veronica Top 40:
- Andy Williams - Battle Hymn of The Republic
- Aphrodite's Child - Rain And Tears
- Aretha Franklin - I Say a Little Prayer
- Barry Ryan - Eloise
- Bee Gees - I've Gotta Get a Message to You, Jumbo/The Singer Sang His Song, Words en World
- Blue Cheer - Summertime Blues
- Cliff Richard - Congratulations
- Digno Garcia - La Felicidad
- Egbert Douwe - Kom Uit de Bedstee M'n Liefste
- Esther & Abi Ofarim - Cinderella Rockefella
- Gary Puckett & the Union Gap - Young Girl
- Golden Earrings - Dong Dong Diki Diki Dong en Just a Little Bit of Peace in my Heart
- Heintje - Heidschi Bumbeidschi en Ich Bau' Dir Ein Schloss
- Joe Cocker - With a Little Help From my Friends
- John Fred & his Playboy Band - Judy in Disguise (with glasses)
- John Rowles - If I Only Had Time
- Johnny & Rijk - Pa Wil Niet in Bad
- Manfred Mann - Mighty Quinn
- Mary Hopkin - Those Were the Days
- Moody Blues - Nights in White Satin
- Raymond Froggatt - Callow-la-vita
- Sir Henry & his Butlers - Camp
- Small Faces - Lazy Sunday
- The Beatles - Hello Goodbye, Hey Jude, Lady Madonna en Magical Mystery Tour
- The Cats - Lea en Times Were When
- The Marbles - Only One Woman
- The Rolling Stones - Jumpin' Jack Flash en She's a Rainbow/2000 Light Years from Home
- The Tremeloes - My Little Lady
- Tom Jones - Delilah
- Toon Hermans - Mien Waar is Mijn Feestneus?
- Wim Sonneveld - De Kat Van Ome Willem
- Zen - Hair
- De Japanse schrijver Yasunari Kawabata ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
- F.C. Terborgh ontvangt de Tollensprijs
- Simon Vestdijks romans De filmheld en het gidsmeisje, De hôtelier doet niet meer mee en Het schandaal der blauwbaarden worden gepubliceerd
- Elizabeth Bowen schrijft Eva Trout
- Gerard Walschap publiceert de roman Het Avondmaal
- Rhythmus im Raum (1968) Max Bill, Außenalster, Hamburg
- Awakening (1968) Clement Meadmore, Melbourne
- Needle tower (1968) Kenneth Snelson, Kröller-Müller Museum
- Bezinningscentrum Godsheide, Hasselt (1968) Marc Dessauvage