1995

1995

Eeuwen:	19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw
Decennia:	1980-1989 · 1990-1999 · 2000-2009
Jaren:	<< · < · 1994 · 1995 · 1996 · > · >>
Maanden:	jan · feb · mrt · apr · mei · jun jul · aug · sep · okt · nov · dec
Jaartelling in verschillende culturen

Ab urbe condita:		2748 MMDCCXLVIII
Armeense jaartelling:		1444 – 1445 ԹՎ ՌՆԽԴ – ՌՆԽԵ
Chinese jaartelling:		4691 – 4692 辛戌 – 壬亥
Christelijke jaartelling:		1995 MCMXCV
Ethiopische jaartelling:		1987 – 1988
Hebreeuwse jaartelling:		5755 – 5756
Hindoekalenders:
- Vikram Samvat		2050 – 2051
- Shaka Samvat		1917 – 1918
- Kali yuga		5096 – 5097
Iraanse jaartelling:		1373 – 1374 ۱۳۷۳ – ۱۳۷۴
Islamitische jaartelling:		1415 – 1416 ١٤١٦ – ١٤١٥
Maçonnieke jaartelling:		5994 – 5995
1995 naar onderwerp
Lijst van landen
Overleden
Atlantisch orkaanseizoen
Orkaanseizoen van de Grote Oceaan
Auto's
Film
Muziek
Sport (categorie)
Gregoriaanse kalender van 1995

Wateroverlast in Nederland.

Het jaar 1995 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.

Gebeurtenissen

januari

1 - Oostenrijk, Finland en Zweden treden toe tot de Europese Unie.
1 - De Wereldhandelsorganisatie WTO (World Trade Organisation) treedt in werking ter vervanging van GATT (General Agreement on Tariffs and Trade).
1 - De Belgische provincie Brabant wordt langs de taalgrens opgedeeld in de provincies Vlaams-Brabant en Waals-Brabant, en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.^[1]
1 - De Nederlandse Spoorwegen worden volgens Europese regels opgesplitst. Het eigendom van het spoornet gaat over naar het Rijk, met als uitvoerende instantie het Ministerie van Financiën. De NS houdt zich vanaf nu alleen nog bezig met het laten rijden van treinen. Derden krijgen nu toegang tot het spoornet.
9 - Valeri Poljakov verlaat na 366 dagen het ruimtestation Mir. Het is het langste verblijf ooit.
17 - De Japanse stad Kobe wordt getroffen door een zware aardbeving met een kracht van 7,3 op de schaal van Richter. De stad wordt voor een groot deel verwoest. Er vallen 6633 doden.
22 - In het Israëlische Beit-Lid wordt een bomaanslag gepleegd. Door deze Palestijnse zelfmoordaanslag komen 23 mensen (inclusief twee daders) om het leven.
30 - De Vlaamse tv-zender Ka2 (later Kanaal 2, KanaalTwee, 2BE, Q2 en sinds 2020 VTM2) wordt opgericht door de VMMa.
31 - Nederland wordt getroffen door grote wateroverlast. Door de hoge waterstand dreigen dijken van met name de Waal en de Merwede, zoals bij Ochten, Hurwenen en Boven-Hardinxveld, het te begeven. Commissaris van de Koningin van Gelderland Jan Terlouw besluit tot verplichte evacuatie van een kwart miljoen inwoners van onder andere de Bommelerwaard, de Tielerwaard en omgeving.

februari

1 - De Vlaamse commerciële tv-zender VT4 gaat van start. Er wordt uitgezonden via een U-bochtconstructie vanuit de historische gebouwen van de BBC om zo de Vlaamse regelgeving te omzeilen.
5 - In België wordt de dienstplicht opgeschort.
6 - Arantxa Sánchez Vicario lost Steffi Graf na 87 weken af als de nummer één op de wereldranglijst der proftennissters: de Spaanse moet die positie na twee weken weer afstaan aan haar Duitse collega.
15 - In de V.S. wordt Kevin Mitnick gearresteerd. Hij brak in in sommige van de meest beveiligde computersystemen van het land.
18 - In België wordt Proton ingevoerd, een elektronische portemonnee.
21 - Bij een gevangenisopstand in de Serkadji gevangenis in Algerije komen in 1,5 dagen tijd vier cipiers en 96 gevangenen om.
20 - De Vlaamse veearts-keurder Karel Van Noppen wordt niet ver van zijn huis doodgeschoten. De moord gebeurde in opdracht van de hormonenmaffia.
23 - In de schoot van de Beweging voor directe democratie wordt te Antwerpen de werkgroep WIT opgericht, met het oog op de parlementsverkiezingen.
26 - De oudste investeringsbank van het Verenigd Koninkrijk, Barings Bank, gaat failliet nadat effectenmakelaar Nick Leeson €1,1 miljard verloor op de beurs van Tokio.

maart

3 - De VN-missie in Somalië wordt beëindigd zonder dat het beoogde resultaat – herstel van de orde in het land – is bereikt.
11 - Openingsceremonie van de twaalfde Pan-Amerikaanse Spelen, gehouden in Mar del Plata.
13 - In Kopenhagen wordt de filmgroep Dogma 95 opgericht.
20 - De sekte Aum Shinrikyo verspreidt het zenuwgas sarin in vijf metrostations van Tokio in Japan. Twaalf mensen komen om, meer dan zesduizend raken gewond.
22 - Kosmonaut Valeri Poljakov keert na een recordverblijf van 438 dagen in de ruimte terug naar de Aarde.
26 - De Verdragen van Schengen worden geïmplementeerd: tussen de eerste 7 landen van de Europese Unie vallen de fysieke grenzen weg.

april

3 - De Amandine loopt voor het laatst de haven van Oostende binnen. Daarmee valt ook het doek over de Oostendse IJslandvaart.
10 - Sjanghai Metrolijn 1 wordt geopend en is daarmee de eerste metrolijn is een ambitieus plan van de gemeente Sjanghai om een netwerk van zo'n 20 metrolijnen aan te leggen binnen 40 jaar tijd.
10 - Andre Agassi lost Pete Sampras na 82 weken af als nummer één op de wereldranglijst der tennisprofessionals: de Amerikaan moet die positie na dertig weken weer afstaan aan zijn landgenoot.
19 - Bij een bomaanslag in Oklahoma City, VS, komen 168 mensen om het leven, onder wie 19 kinderen.
20 - Er wordt een akkoord tussen Canada en de EU bereikt aangaande de zogenaamde Tarbotoorlog.
21 - Nederland eindigt als vierde bij het wereldkampioenschap ijshockey voor B-landen in Kopenhagen.
22 - Mauro Gianetti wint de 30e editie van Nederlands enige wielerklassieker, de Amstel Gold Race.

mei

1 - Als eerste Nederlandse muziekstation op TV start TMF (The Music Factory) met uitzenden. Ook de zender TV 10 Gold zendt vanaf deze datum uit.
7 - Jacques Chirac wordt tot president van Frankrijk gekozen.
7 - Finland verslaat gastland Zweden in de finale van het wereldkampioenschap ijshockey voor A-landen in Stockholm.
11 - Meer dan 170 landen beslissen in New York tot een verlenging van het Nucleaire Non-proliferatieverdrag van 1 juli 1968 voor onbepaalde duur en zonder voorwaarden.
14 - dalai lama Tenzin Gyatso verkondigt dat de 6-jarige Gendün Chökyi Nyima de 11e reïncarnatie van de pänchen lama is.
21 - De hockeysters van Kampong prolongeren de landstitel in de Nederlandse hoofdklasse door HGC met 2-0 te verslaan in het tweede duel uit de finale van de play-offs.
23 - De programmeertaal Java wordt aangekondigd.
23 - In Rome wordt de grootste moskee van Europa ingewijd.
24 - Ajax wint de Champions League finale van AC Milan door een doelpunt van Patrick Kluivert.
25 - Bij een aanval van Bosnische Serven op de stad Tusla worden 70 burgers gedood.
25 - Gastland Zuid-Afrika opent het derde officiële wereldkampioenschap rugby door titelverdediger Australië met 27-18 te verslaan.
27 - Acteur Christopher Reeve raakt in Virginia verlamd vanaf de nek na een val van zijn paard.
28 - Neftegorsk in Rusland wordt getroffen door een aardbeving met een kracht van 7,6 op de schaal van Richter. 2/3 van de bevolking, of 2000 mensen, komen om.
28 - Amsterdam wint de landstitel in de Nederlandse hoofdklasse door HDM met 4-3 te verslaan in het tweede duel uit de finale van de play-offs.

Spaceshuttle Atlantis gekoppeld aan het ruimtestation Mir

juni

25 - Zuid-Afrika wint voor het eigen publiek in het Ellis Parkstadion in Johannesburg het derde officiële wereldkampioenschap rugby door in de finale Nieuw-Zeeland met 15-12 te verslaan.
25 - In het Wagener-stadion in Amstelveen heroveren de Nederlandse hockeysters de Europese titel door Spanje in de finale na strafballen te verslaan.
26 - De Egyptische president Moebarak overleeft een moordaanslag in Ethiopië.
29 - De Spaceshuttle Atlantis koppelt met de Russische Mir.^[2] Dit wordt gezien als symbool voor de samenwerking in de ruimte na het einde van de Koude Oorlog.
29 - Ruim 500 mensen komen om het leven bij het instorten van het Sampoong-Winkelcentrum in Zuid-Korea.
29 - Een meting door Rijkswaterstaat levert de vaststelling op van het laagste punt van Nederland op 6,74 meter onder Normaal Amsterdams Peil in de Zuidplaspolder.

juli

Een hittegolf treft het midwesten van de Verenigde Staten. Gedurende 5 opeenvolgende namiddagen bereikt de temperatuur 40 °C. Minstens 3000 mensen sterven.
1 - Irak geeft, na bewijs van UNSCOM, toe dat er een biologisch wapenprogramma bestaat.
8 - in de Hengelose wijk Groot Driene wordt het winkelcentrum door een uitslaande brand in de as gelegd.
11 - Bosnisch-Servische troepen veroveren de moslimenclave Srebrenica in Bosnië en Herzegovina, op dat moment beveiligd door Nederlandse VN-militairen, en plegen genocide op 7500 mannen en jongens.
18 - De Italiaanse wielrenner Fabio Casartelli komt om het leven bij een valpartij in de 15de etappe van de Ronde van Frankrijk tijdens de afdaling van de Col de Portet d'Aspet. Hij komt met zijn hoofd tegen een betonblok en overlijdt enkele uren later in het ziekenhuis.
23 - Miguel Indurain wint de 82ste editie van de Ronde van Frankrijk. Het is de vijfde eindoverwinning op rij voor de Spaanse wielrenner.
23 - De komeet Hale-Bopp wordt ontdekt.
juli - Het eerste fietsroutenetwerk wordt in het noordoosten van Limburg geopend.

augustus

1 - In Flevoland vindt de 18de Wereld Scouts Jamboree plaats in Dronten met als Thema "Future is Now". Er zijn 28960 deelnemers. Het vindt plaats op het evenemententerrein van Biddinghuizen.
4tot 6 - Kroatië lanceert Operatie Storm tegen het Servische leger in Krajina dat zich terugtrekt tot Bosnië. Vele duizenden Serviërs ontvluchten de Krajina of worden daaruit verjaagd.
24 - Onder massale mediabelangstelling wordt wereldwijd Windows 95 van Microsoft gelanceerd.
27 - In Dublin verliest de Nederlandse hockeyploeg in de finale van het Europees kampioenschap op strafballen van titelverdediger Duitsland.
28 - Bosnische Serviërs voeren een mortieraanval uit op de Markalemarkt in Sarajevo
28 - SBS6 begint zijn uitzendingen.
30 - De NAVO-bombardementen tegen de Servische posities begint in Bosnië.
30 - Oprichting van het Eerste Duits-Nederlandse Legerkorps, waarin het 1e Nederlandse legerkorps en het 3e Duitse legerkorps opgaan.

september

1 - Veronica verlaat het publieke bestel en begint aan het commerciële avontuur.
4 - In Peking begint de 4e wereldconferentie voor vrouwen met 4750 afgevaardigden uit 181 landen.
4 - AuctionWeb, de eerste naam voor de internetveilingsite eBay komt online.
5 - Ondergrondse kernproef van Frankrijk op het eiland Mururoa.
7 - Space shuttle Endeavour wordt gelanceerd voor missie STS-69. Het is de 100e succesvolle bemande ruimtevlucht uitgevoerd door de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA.
9 - De Sony PlayStation wordt op de markt gebracht in de V.S.
19 - Noorwegen begint met de oliewinning uit het Troll olie- en gasveld, 65 km. buiten de kust ter hoogte van Bergen.

oktober

4 - O.J. Simpson wordt door de jury onschuldig bevonden aan dubbele moord.
6 - Ontdekking door de Zwitserse astronomen Michel Mayor en Didier Queloz van 51 Pegasi b, de eerste extrasolaire planeet welke rond een hoofdreeksster draait.
9 - De Amtrak Sunset Limited ontspoort op een brug over een zijrivier van de Mississippi. De oorzaak waren verbogen sporen na een aanvaring van een binnenschip met de brug.
10 - Door een modernisering van het telefoonnetwerk bestaan alle Nederlandse telefoonnummers vanaf deze datum uit tien cijfers.
17 - Mislukte bomaanslag op de Arnhemse vestiging van Crédit Lyonnais.
17 - Jeanne Calment uit Frankrijk overtreft de niet-officieel erkende leeftijd van de Japanner Shigechiyo Izumi, met op dat moment 120 jaar en 238 dagen, en is hierdoor officieel de oudste mens die ooit heeft geleefd.
22 - Willy Claes neemt ontslag als secretaris-generaal van de NAVO als gevolg van de Agusta-Zaak in België.
30 - Separatisten uit Quebec verliezen nipt een referendum voor onafhankelijkheid van Canada.
31 - De enclavegrenzen van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau worden opgewaardeerd tot Rijksgrens.

Yitzhak Rabin

november

Lech Wałęsa verliest de presidentsverkiezingen in Polen van Aleksander Kwaśniewski.
1-21 - De akkoorden van Dayton worden besproken, die de situatie in Bosnië moeten regelen.
4 - Premier Yitzchak Rabin wordt getroffen door een kogel van een extreemrechtse Israëli. Hij sterft later in het ziekenhuis op de operatietafel.
5 - In Georgië wint Edoeard Sjevardnadze de presidentsverkiezingen en wint zijn Burgerunie de parlementsverkiezingen. De verkiezing betekent de herinvoering van het presidentschap, nadat deze functie in 1992 na een coup tijdelijk was opgeheven.
10 - De Nigeriaanse schrijver Ken Saro-Wiwa wordt geëxecuteerd.
11 - De vijfjarige Gyancain Norbu wordt door de Chinese overheid uitgeroepen tot 11e Panchen Lama van Tibet. De zesjarige Gendün Chökyi Nyima, die door de Tibetanen als Panchen Lama wordt beschouwd, is door de Chinezen weggevoerd en verdwijnt spoorloos.
13 - Het bestuur van Jenin als eerste Palestijnse stad wordt door Israël overgedragen aan de Palestijnse Autoriteit in het kader van de Oslo-akkoorden.
20 - De EU en Israël tekenen in Brussel een samenwerkingsverdrag.
22 - In Nederland wordt het lichaam van Nicole van den Hurk, die sinds 6 oktober 1995 vermist werd, gevonden in de bossen tussen Mierlo en Lierop.
28 - Ajax wint de Wereldbeker voor Clubteams door na een 0-0 stand het Braziliaanse Gremio na strafschoppen te verslaan. Danny Blind scoorde de beslissende strafschop.
30 - Javier Solana wordt onverwacht uitgekozen om de nieuwe secretaris-generaal van de NAVO te worden. In de Verenigde Staten sturen 52 congresleden een protesttelegram naar het Witte Huis omdat Solana een pro-Castro politiek voerde ten aanzien van Cuba toen hij Spaans minister van buitenlandse zaken was.

december

Frankrijk wordt lamgelegd door een algemene staking van spoorwegpersoneel en andere ambtenaren tegen herziening van het pensioenstelsel en andere bezuinigingsmaatregelen. Het spoor, de RER en de posterijen liggen plat tot het pensioenplan op 15 december wordt ingetrokken.
De Soufrière-vulkaan op Montserrat komt tot uitbarsting.
14 - Met de ondertekeningen van de akkoorden van Dayton in Parijs wordt de Bosnische Burgeroorlog beëindigd.
15 - Het Bosmanarrest van het Europees Hof van Justitie schept nieuwe verhoudingen in de voetbalwereld. Voetbalprofs mogen voortaan, na het verstrijken van hun contract, transfervrij vertrekken. Dit komt hun marktwaarde aanzienlijk ten goede.
16 - Iraakse duikers onder leiding van UNSCOM vinden in de Tigris nabij Bagdad meer dan 200 Russische raketten en raketonderdelen.
28 - Internationale protesten volgen op Franse kernproeven.

zonder datum

De Bijbel verschijnt als Rooms-Katholieke Willibrordvertaling (WV)
Het Ebola virus doodt 244 Afrikanen in Kikwit in Congo.

Film

Zie Film in 1995 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Muziek

Zie Muziek in 1995 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Klassieke muziek

15 januari: eerste uitvoering van de Sonatine voor piano van Kalevi Aho
20 januari: eerste uitvoering van Gala water van Sally Beamish
26 januari: eerste uitvoering van Vioolconcert van Sally Beamish
5 februari: eerste uitvoering van Prelude to the calm sea van Vagn Holmboe
24 maart: eerste uitvoering van Vespers van David Matthews
31 maart: eerste uitvoering van Shadows van Leonardo Balada
22 april: eerste uitvoering van Diptych van Julian Anderson
28 juni: eerste uitvoering van Elandsonate van Johan Kvandal
20 juli: eerste uitvoering van Strijkkwartet nr. 2 van Seppo Pohjola
2 augustus: eerste uitvoering van Altvioolconcert nr. 1 van Sally Beamish
15 september: eerste uitvoering van Symfonie nr. 2 (tweede versie) van Kalevi Aho
8 oktober: eerste uitvoering van Symfonie nr. 10 van Gloria Coates
21 oktober: eerste uitvoering van Fantasie voor hardangerviool en strijkorkest van Johan Kvandal
1 november: eerste uitvoering van Syvien vesien juhla van Kalevi Aho