Ecologische fout
denkfout, valse redenering / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Een ecologische fout (ecological fallacy) in de sociale wetenschappen is een denkfout waarbij kenmerken die een gehele statistische populatie heeft, worden toegekend aan delen van die populatie.
De denkfout kan gemaakt worden bij een ecologische onderzoeksopzet, bijvoorbeeld in de sociologie of epidemiologie. Bij kwantitatief onderzoek worden geen individuen bestudeerd, maar sociale categorieën, groepen of aggregaten.[1] Aggregaten zijn individuen die geen gezamenlijke identiteit of doel hebben, maar wel iets gemeenschappelijk hebben, zoals schoolklassen, mensen die tijdens de koopavond in een winkelstraat zijn of mensen die drie keer een webwinkel bezocht hebben.[2]
De denkfout houdt in, dat de spreiding binnen de populatie verwaarloosd of althans onderschat wordt, of dat ervan wordt uitgegaan dat de individuele leden van een collectief de gemiddelde kenmerken van dat collectief hebben. Een voorbeeld van een ecologische fout is het stereotype, waarbij ervan wordt uitgegaan dat collectieven homogeen zijn.
De tegenhanger van de ecologische fout is de atomistische fout, waarbij eigenschappen van een beperkt aantal individuen ten onrechte gegeneraliseerd worden.[2]
Het badkuipmodel van James Samuel Coleman stelt dat een schijnbare relatie op macro-niveau zich in werkelijkheid op micro-niveau bevindt. Coleman baseerde zich op de stelling van Robert K. Merton dat geaggregeerde uitkomsten niet noodzakelijk bedoeld zijn, maar onverwachte gevolgen van sociaal handelen.