Wikimedia-portaal / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
William Shakespeare (Stratford-upon-Avon, gedoopt 26 april 1564 - aldaar, 23 april 1616) was een Engels toneelschrijver en dichter. Hij wordt door velen beschouwd als de grootste schrijver die Engeland ooit heeft voortgebracht, niet alleen vanwege zijn literaire werken als zodanig, maar ook vanwege zijn enorme invloed op de Engelse taal, waarin nog steeds honderden woorden, uitdrukkingen en citaten aan hem zijn toe te schrijven. Shakespeare schreef ca. 38 tragedies, historische stukken en komedies. Daarnaast schreef hij 154 sonnetten en een aantal langere gedichten. - lees verder...
De vaak aangehaalde quote To be or not to be is de eerste regel van de beroemde monoloog waarin de protagonist Hamlet zelfmoord overweegt om te ontsnappen uit de situatie waarin hij zich bevindt. Zie ook het Wikipedia-artikel To be, or not to be voor verdere analyse.
Te zijn of niet te zijn, dat is de kwestie
Te zijn of niet te zijn, dat is de kwestie:
of het nobeler is om te lijden
onder alles wat het wrede Lot je toeslingert
of om de wapens op te nemen tegen een zee van zorgen
en er al vechtend een einde aan te maken?
Te sterven, te slapen, niets meer;
en in die slaap rust vinden voor alle hartzeer
en de duizend pijnen die je lichaam je bezorgen,
dat zou een einde zijn om jezelf toe te wensen.
Te sterven; te slapen: misschien wel dromen: Ach nee,
daar wringt het 'm: want welke dromen komen in die dodenslaap,
als we de aardse zorgen hebben afgeworpen,
Het doet ons weifelen: dit is de overweging die leidt
tot de ellende van zo'n lang leven,
Want wie zou de gesel en de hoon van de tijd verdragen,
het onrecht van de onderdrukker, de arrogantie van de rijke,
de pijnen van een onbeantwoorde liefde, de dwalingen van het recht,
de onbeschoftheid van een ambtenaar, en de verachting
waarmee onbenullen je geduldige werk belonen,
wanneer je rust kan vinden met een simpele dolkstoot?
Wie zou dit alles verdragen, zweten en kreunen onder een ellendig bestaan
als niet de dreiging van wat achter de dood komt er was,
het onontdekte land waar geen reiziger uit weerkeert
verwart ons en maakt ons zwak,
zodat we liever de lasten dragen die we kennen
dan het onbekende tegemoet te gaan.
Zo verlamt het geweten ons tot lafaards,
en zo wordt gezonde daadkracht verziekt door bleek gepieker
Shakespeare schreef het stuk na Pericles, waarna waarschijnlijk kort daarop The Winter's Tale volgde. Dat het als 'tragedie' als laatste stuk werd opgenomen in de First Folio-uitgave van 1623 ligt gewoon aan het feit dat de 'Folio' geen categorie 'Romances' heeft. Mogelijk ging men er ook van uit dat een stuk dat de titel van een Britse koning droeg ondanks het duidelijke happy end beter als een tragedie kon worden voorgesteld. De twee andere romances, 'The Tempest' en 'The Winter's Tale', werden opgenomen bij de komedies.
De eerste vermelding van het stuk vindt men bij astroloog en occultist Dr. Simon Forman die niet lang voor zijn dood in september 1611 een voorstelling had gezien. Uit Formans dagboek kon worden afgeleid dat dit in de periode tussen 20 en 30 april moet zijn geweest. In die tijd had Shakespeares gezelschap samen met andere aandeelhouders Blackfriars Theatre verworven waar vanaf 1609 net als in Globe Theatre de volgende jaren publiekstrekkers als Cymbeline, The Winter's Tale en The Tempest werden opgevoerd.
De tweede vroegste referentie naar het stuk staat in het boek van de Master of the Revels, de ceremoniemeester aan het koninklijk hof, in verband met de festiviteiten van 1 januari 1634. Hij noteerde daarin dat het toneelstuk Cymbeline op die datum werd opgevoerd door de King's Men en dat het de koning bijzonder beviel.
Shakespeare schreef tragedies van in het begin van zijn carrière. Een van zijn vroegste was de Romeinse tragedie Titus Andronicus (ca. 1590), die een paar jaar later werd gevolgd door Romeo and Juliet. Zijn meest bewonderde tragedies schreef hij echter in een periode van zeven jaar, tussen 1601 en 1608. Deze omvatten zijn vier grote tragedies Hamlet, Othello, King Lear en Macbeth, samen met Antony and Cleopatra, Coriolanus, het minder bekende Timon of Athens en Troilus and Cressida. Een Shakespeareaanse tragedie zou men kunnen beschrijven als een vijfakter die eindigt met de dood van de belangrijkste personages. Elk van deze stukken draait om één tragische hoofdrolspeler zoals Hamlet, King Lear, Othello en Macbeth die Shakespeare zo levendig beschrijft dat de toeschouwer intens meeleeft met zijn tragische, vaak zelfgekozen lot.
In de First Folio van 1623 werden de toneelstukken van William Shakespeare gegroepeerd in drie categorieën: 'comedies', 'histories' en 'tragedies'. Deze categorisering is zowat standaard geworden, hoewel sommige critici hebben gepleit voor een vierde categorie, die Shakespeares late romances worden genoemd. De historische stukken waren die stukken die gebaseerd waren op het het leven van Engelse koningen. De stukken die oudere historische figuren zoals Pericles, Prince of Tyre, Julius Caesar, en de legendarische King Lear afbeeldden werden niet opgenomen in deze groep. Macbeth, dat gebaseerd was op een Schotse koning, werd ook aangemerkt als een tragedie en niet als historiestuk. De bron voor het grootste deel van deze historische stukken is de 2e editie van Raphael HolinshedsChronicle of English history uit 1587. Shakespeare wijkt echter van die kronieken af al naargelang het hem uitkomt en concentreert zich meestal op een korte episode uit het leven van deze historische koningen.
Shakespeares komedies gaan over liefde en huwelijk in soms sprookjesachtige settings. Zo is het huwelijk in A Midsummer Night's Dream het belangrijkste thema en het verhaal speelt zich af in 'Fairyland', waar we de liefdesperikelen volgen van Oberon en Titania, de koning en koningin van Fairyland. Ook The Taming of the Shrew gaat over liefde en huwelijk, deze keer met de huwbare, maar koppige koningsdochter Katherine die uiteindelijk haar 'meester' zal vinden in een zekere Petrucio. Shakespeare schrijft meesterlijke komedies met ingewikkelde plots, vreemde personages en onverwachte wendingen, steeds in een onnavolgbare humoristische, poëtische stijl. Sommige van zijn komedies zoals Measure for Measure en All's Well That Ends Well vormen een vreemde mix van humor en tragedie, waardoor ze ook al eens als 'problem plays' getypeerd worden.
Shakespeare bekommerde zich er niet erg om of zijn werk werd gepubliceerd. Uitzonderingen daarop waren de lange erotische gedichten Venus and Adonis, gepubliceerd in 1593, en The Rape of Lucrece dat in 1594 verscheen. Beide gedichten waren opgedragen aan zijn beschermheer, de jonge Henry Wriothesley, 3e graaf van Southampton. Eigenlijk is het enige werk na 1594 waar hij zelf bij de publicatie betrokken was het allegorische gedicht The Phoenix and the Turtle dat in 1601 in een bloemlezing werd opgenomen. De 154 sonnetten die Shakespeare in de loop van vele jaren had bijeen geschreven werden in 1609 evenmin onder zijn toezicht uitgegeven. Ze behandelen in het algemeen de thema's tijd, liefde, vergankelijkheid en schoonheid. Rondom de sonnetten blijft een waas van mysterie bestaan. Wie was bijvoorbeeld de 'Dark Lady' die in de expliciet seksuele sonnettenreeks 127 tot 152 wordt toegesproken?
... Shakespeare geen nog levende nakomelingen meer heeft? Zijn enige kleindochter Elizabeth – dochter van Susanna – stierf kinderloos in 1670.
... Shakespeare met de acht jaar oudere Anne Hathaway huwde toen hij 18 jaar was, en dat zij toen al drie maanden zwanger was van hun dochter Susanna?
... Shakespeare-expert Brean Hammond, hoogleraar aan de Universiteit van Nottingham, in maart 2010 verklaarde dat 'Double Falsehood' wel degelijk van Shakespeare is? Tot dan toe werd het toneelstuk toegeschreven aan de 18e-eeuwse Britse toneelschrijver Lewis Theobald die beweerde de auteur te zijn.
... een computerprogramma, bedoeld om plagiaat te ontdekken, uitgewezen heeft dat 'The Reign of Edward III' door Shakespeare geschreven is? Volgens experts heeft hij het samen met Thomas Kyd geschreven. Het stuk is al opgenomen in The Riverside Shakespeare.
... Shakespeare in zijn testament zijn vrouw zijn "tweede beste bed" naliet?
... Shakespeares naam mogelijk afgeleid is van 'Shaker of spears' wat op strijdbare voorouders wijst?
... vrouwenrollen op toneel gespeeld werden door jongens en mannen?
... de manen van Uranus, Oberon en Titania genoemd zijn naar personages van Shakespeare?
... Shakespeare als acteur zelf de rol van de geest in Hamlet speelde?
... het eerste stuk dat van Shakespeare gedrukt werd Titus Andronicus was, in 1594?
... het motto het Globe Theatretotus mundus agit histrionem (all the world's a stage) was?
... het eerste stuk dat Shakespeare schreef waarschijnlijk Henry VI, Part I was? Hij schreef het tussen 1589 en 1590 toen hij ongeveer 25 jaar oud was.
... Richard III een van Shakespeares populairste stukken was in de 17de eeuw?
... Williams familienaam op zowat 80 verschillende wijzen werd geschreven? Niet alleen Shakespeare, maar ook: Shakspere, Shagspeare, Shaxpere, Shackspeare en veel andere varianten kwamen voor.
... de bard de Engelse taal met zowat 1700 nieuwe woorden en uitdrukkingen heeft verrijkt? Voorbeelden: schoolboy, shooting star, puppy-dog, football, bandit, partner, downstairs, upstairs, leapfrog, alligator, en In the mind’s eye, It’s all Greek to me, The naked truth en Method in his madness.
... het tragische einde van ShakespearesKing Lear door critici zo wansmakelijk werd bevonden dat het 150 jaar lang werd vervangen door 'The History of King Lear', een stuk met een happy ending en een liefdesverhaal van Nahum Tate?
Sonnet 81 is een van de 154 sonnetten van de Engelse toneelschrijver en dichter William Shakespeare. Het maakt deel uit van de zogenaamde Fair Youth sequence (Mooie jongeling-reeks), een reeks sonnetten waarin de dichter zijn liefde verklaart aan een jongeman.
In dit sonnet mijmert de dichter over de vergankelijkheid. Hij neemt een thema op dat in veel andere sonnetten aan bod komt, namelijk de eeuwigheid van poëzie tegenover de tijdelijkheid van het aardse bestaan. Dit sonnet behoort samen met 49, 63 en 77 tot de zogenaamde 'climacterische sonnetten'. De dichter bevindt zich in een levensperiode waarin hij vooruitkijkt naar een tijd dat hij en zijn geliefde er niet meer zullen zijn.
Sonnet 81
Sonnet 81
Or I shall live your Epitaph to make,
Or you survive when I in earth am rotten,
From hence your memory death cannot take,
Although in me each part will be forgotten,
Your name from hence immortal life shall have,
Though I (once gone) to all the world must die,
The earth can yield me but a common grave,
When you entombed in men's eyes shall lie,
Your monument shall be my gentle verse,
Which eyes not yet created shall o'er-read,
And tongues to be, your being shall rehearse,
When all the breathers of this world are dead,
You still shall live (such virtue hath my Pen)
Where breath most breathes, even in the mouths of men.