Tidlaus
planteart / From Wikipedia, the free encyclopedia
Tidlaus eller hausttidlaus (Colchicum autumnale), òg kalla naken jomfru eller tidløyse på norsk, er ei plante i tidlausslekta i tidlausfamilien.[1] I Noreg er tidlaus ein framandart som er innført som prydplante og som no er bufast og ofte naturalisert i skogkantar og på grasbakkar frå Østfold til Møre.[2] I Framandartslista 2023 er arten registrert med låg risiko (LO).[3].
Tidlaus | |
Tidlaus | |
Status | |
Status i verda: Livskraftig Status i Noreg: Framandart med låg risiko | |
Systematikk | |
Rike: | Planteriket Plantae |
Overrekkje: | Landplantar Embryophyta |
Rekkje: | Karplantar Tracheophyta |
Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
Orden: | Liljeordenen Liliales |
Familie: | Tidlausfamilien Colchicaceae |
Slekt: | Tidlausslekta Colchicum |
Art: | Tidlaus C. autumnale |
Vitskapleg namn | |
Colchicum autumnale |
Tidlaus er ein giftig pryd- og plante som særleg er viktig for utvinning av kolkisin («colchicin») — eit viktig lækjemiddel for behandling av sjukdommar som urinsyregikt og familiær middelhavsfeber. Colchicum skil seg frå krokus ved at blomstrane har seks pollenberarar i motsetnad til dei tre pollenberarane åt krokusen. Arten har stundom blitt kalla «haustkrokus», men dette er no det normerte namnet på arten Crocus speciosus.