Archikatedralny sobór św. Jura we Lwowie
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Archikatedralny sobór św. Jura we Lwowie (ukr. Архикатедральний собор Святого Юра у Львові) – katedralna cerkiew archidiecezji lwowskiej Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego – metropolii halickiej. Jest położona przy placu św. Jura (площа святого Юра).
sobór katedralny | |||||||||||||||
Widok ogólny soboru | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
49°50′19,34″N 24°00′47,41″E | |||||||||||||||
|
Zbudowana w latach 1744–1772 w stylu rokokowym z fundacji biskupa ordynariusza greckokatolickiej diecezji lwowskiej Atanazego Szeptyckiego. Trzynawowa świątynia łączy w bardzo oryginalny sposób sztukę rokokową z planem kościoła wschodniego. Stanowi, według niektórych opinii, najdoskonalsze dzieło europejskiego późnego baroku.
Do 1946 był to sobór katedralny archidiecezji lwowskiej Kościoła katolickiego obrządku greckokatolickiego. Przeprowadzony przez władze sowieckie we Lwowie w dniach 8–10 marca 1946, nieuznany przez Stolicę Apostolską, sobór, którego uczestnikami byli podrzędni duchowni i agenci NKWD, zniósł unię z Rzymem i przyłączył formalnie Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Po dokonanej pod nadzorem tajnej sowieckiej policji politycznej oficjalnej likwidacji Kościoła greckokatolickiego w ZSRR i aresztowaniu całego episkopatu, archikatedra Świętego Jura została przekazana w marcu 1946 Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu i odgrywała rolę katedry prawosławnej eparchii lwowskiej Patriarchatu Moskiewskiego. W tym czasie usunięto z wnętrza niektóre greckokatolickie i ukraińskie elementy, np. epitafium Markiana Szaszkewycza i tron biskupi (zastąpiony prowizorycznym ołtarzem bocznym).
W sierpniu 1990 świątynia powróciła w posiadanie reaktywowanego oficjalnie wówczas w Ukraińskiej SRR Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego. W 1991 papież Jan Paweł II ustanowił metropolitą lwowskim obrządku bizantyjsko-ukraińskiego kardynała Myrosława Lubacziwśkiego (od 1984 greckokatolickiego arcybiskupa lwowskiego, przebywającego na emigracji), następcę Josyfa Slipego. Myrosław Lubacziwski powrócił 31 marca 1991 do Lwowa obejmując obowiązki w archikatedrze.
Cały zespół, otoczony murem, obejmuje, oprócz katedry, również dzwonnicę, budynki kapituły oraz pałac metropolitów. Całość stanowi niezwykle malowniczy, widoczny z daleka zespół architektoniczny.
W 1998 sobór św. Jura razem ze Starym Miastem, Wysokim Zamkiem i Podzamczem został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
29 lipca 2015, w stupięćdziesiątą rocznicę urodzin Andrzeja Szeptyckiego, na placu przy archikatedrze Świętego Jura, z udziałem prezydenta Ukrainy Petra Poroszenki odsłonięto pomnik metropolity[1].