Barbara Zápolya
królowa Polski w XVI wieku / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Barbara Zápolya?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Barbara Zápolya (ur. 11 lutego[5] 1490 lub 1494–6, zm. 2 października 1515 w Krakowie) – córka węgierskiego magnata i cieszyńskiej Piastówny, polska królowa i wielka księżna litewska w latach 1512–1515 jako pierwsza żona Zygmunta Starego.
Marmurowe (pierwotnie złocone) popiersie królowej Barbary, wcześniej uważane za portret żony Zygmunta Augusta, prezentowane w Wilnie na wystawie w 2012 roku[3][4] | |||
Królowa Polski | |||
Okres |
od 8 lutego 1512 | ||
---|---|---|---|
Jako żona | |||
Koronacja |
8 lutego 1512 | ||
Poprzedniczka | |||
Następczyni | |||
Dane biograficzne | |||
Dynastia | |||
Data urodzenia |
11 lutego 1490 lub 1494–6 | ||
Data i miejsce śmierci |
2 października 1515 | ||
Miejsce spoczynku |
18 października 1515 – kaplica Wniebowzięcia NMP w katedrze na Wawelu, powtórny pogrzeb 13 czerwca 1533 – kaplica Zygmuntowska | ||
Ojciec | |||
Matka | |||
Mąż | |||
Dzieci | |||
|
Była pierwszą monarchinią koronowaną po 58-letniej przerwie od ostatniej koronacji Elżbiety Rakuszanki, drugą po Elżbiecie z Pilczy polską królową, która nie pochodziła z rodu panującego oraz trzecią, po świętych Kindze i Jadwidze, Węgierką na krakowskim tronie, zmarłą w opinii świętości. Była również ostatnią tak blisko spokrewnioną z Piastami królową polską[6].
Małżeństwo Barbary i Zygmunta I miało umocnić związek Jagiellonów z Zápolyami, przywódcami stronnictwa narodowego na Węgrzech i przeciwnikami Habsburgów. Zmarła zaledwie po 3 latach panowania skromna, pobożna i wrażliwa Barbara została szybko zapomniana i zdominowana przez piękną, ambitną i despotyczną Bonę, która zajęła jej miejsce u boku Zygmunta I[7].
Według świadectwa Decjusza pomnikiem ku czci pamięci królowej Barbary stała się kaplica Zygmuntowska na Wawelu[8]. Z królową Barbarą związana jest nie tylko idea budowy mauzoleum Jagiellonów, perły renesansu na północ od Alp[9], ale również znaczna część symbolicznych i alegorycznych przedstawień programu ikonograficznego wystroju kaplicy[10][11].