Fazy rozwoju demograficznego
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Fazy rozwoju demograficznego, pierwsze przejście demograficzne – teoria demograficzna dotycząca zmian sposobu reprodukcji ludności z tradycyjnej na nowoczesną. Koncepcja twierdzi, że rozwojowi gospodarczemu państw towarzyszy przejście od charakteryzującego kraje rozwijające się wysokiego poziomu urodzeń, zgonów i przyrostu naturalnego, do niskiego poziomu urodzeń, zgonów i przyrostu naturalnego stabilizującego rozmiar populacji, typowego dla krajów rozwiniętych.
Teorię zaproponował demograf amerykański Warren Thompson w 1929 r., na podstawie danych obejmujących poprzednie 200 lat[1]. Początkowo model służył do wyjaśniania zmian demograficznych w krajach rozwiniętych, szczególnie podlegającym procesom urbanizacji i uprzemysłowienia. W następnym okresie znaleziono dla niej większe poparcie empiryczne. Obecnie model ma charakter globalny i odnosi się do wszystkich krajów świata[2]. Ujemna zależność między poziomem dochodu a dzietnością jest obecnie jedną z najszerzej uznawanych systematycznych prawidłowości w demografii[3][4][5][6][7]. Przedstawiono także różne klasyfikacje etapów przemian demograficznych, propozycje wyjaśnień i dalszych prognoz[8][9]. Wykryto również pewne nowe obserwacje – w niektórych krajach rozwiniętych w ostatnich latach przyrost naturalny prawdopodobnie nieznacznie wzrósł[4][10], choć nie jest to jednoznacznie rozstrzygnięte[11].