Heraldyka kościelna
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Heraldyka kościelna – dział heraldyki, nauki pomocniczej historii zajmujący się herbami duchowieństwa, instytucji oraz organizacji kościelnych. Obejmuje on zarówno sprawy praktyczne jak i kwestie historyczne dotyczące tej tematyki. Specjalnym działem heraldyki kościelnej jest heraldyka papieska.
Początkowo używana do oznaczania dokumentów, rozwinęła się jako system identyfikacji osób i diecezji. Jest najbardziej sformalizowana w Kościele katolickim, gdzie większość biskupów, w tym papież, ma osobisty herb. Duchowieństwo w kościołach anglikańskich, luterańskich, wschodnich i prawosławnych przestrzega podobnych zwyczajów, podobnie jak instytucje takie jak szkoły i diecezje.
Heraldyka kościelna różni się znacznie od innych heraldyk w stosowaniu specjalnych insygniów wokół tarczy, aby wskazać rangę w kościele lub wyznaniu. Najbardziej znanym z tych insygniów jest kościelny kapelusz z niską koroną i szerokim rondem, zwykle rzymskie galero. Kolor i zdobienie tego kapelusza wskazują na rangę. Kardynałowie używają czerwonego kapelusza, biskupi i arcybiskupi zielonego, natomiast prezbiterzy, kanonicy i inni urzędnicy czarnego, zwykle z określoną liczbą chwostów, która rośnie wraz z rangą.
Inne insygnia to krzyż procesyjny oraz mitra biskupia i pastorał. Wschodnie tradycje sprzyjają używaniu własnego stylu nakrycia głowy i pastorału. Motto i specyficzne kształty tarcz są bardziej powszechne w heraldyce kościelnej, podczas gdy trzymacze heraldyczne i klejnoty herbowe są mniej powszechne. Papieskie herby mają swoje własne zwyczaje heraldyczne, głównie papieską tiarę, klucze św. Piotra i umbraculum (parasol). Papież Benedykt XVI zastąpił papieską tiarę w swoim herbie specyficznym wzorem mitry, będąc pierwszym papieżem, który to uczynił, pomimo faktu, że papież Paweł VI był ostatnim papieżem koronowanym papieską tiarą. Herby instytucji kościelnych mają nieco inne zwyczaje, używają mitry i pastorału częściej niż ma to miejsce w herbach osobistych, chociaż różne kościoły znacznie się różnią w ich użyciu.