Janowiec (roślina)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Janowiec (Genista L.) – rodzaj roślin należący do rodziny bobowatych. Obejmuje w zależności od ujęcia od ok. 90[5] do ponad 140[3] gatunków. Największe ich zróżnicowanie jest w basenie Morza Śródziemnego, poza tym występują na obszarach Europy, zachodniej Azji i w północnej Afryce, w tym wyspach Makaronezji[5][3]. Rosną na terenach skalistych, w formacjach trawiastych i zaroślowych (często w makii), na skrajach lasów, na wybrzeżach i w miejscach zaburzonych[6].
Morfologia (janowiec barwierski) | |||||
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | |||||
Klasa | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Rodzaj |
janowiec | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Genista L. Sp. Pl. 709. 1753[3] | |||||
Typ nomenklatoryczny | |||||
| |||||
| |||||
|
Trzy gatunki z tego rodzaju występują jako rodzime w Polsce: janowiec barwierski G. tinctoria, ciernisty G. germanica i włosisty G. pilosa. Przejściowo zawlekany jest janowiec angielski G. anglica, a zadomowionym gatunkiem obcym jest janowiec skrzydlaty Genista sagittalis[7].
Janowiec barwierski G. tinctoria był ważną rośliną barwierską (uzyskiwano z jego kwiatów barwnik żółty, który mieszany z barwnikiem niebieskim z urzetu barwierskiego Isatis tinctoria dawał kolor zielony). Janowce wykorzystywane były także jako rośliny włókniste, lecznicze, ozdobne (okrywowe i na niskie żywopłoty), olejki eteryczne wykorzystywano do wyrobu perfum, nasiona służyły jako substytut kawy[6].
Nazwa naukowa rodzaju powstała z łacińskiej nazwy genesta, genista oznaczającej roślinę służącą do wyrobu mioteł (Cytisus). Od tej nazwy z kolei (planta genista) pochodzi nazwa dynastii Plantagenetów[6].