Język newarski
język z rodziny sinotybetańskiej używany w Nepalu / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Język newarski?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Język newarski, newari lub newar[2] (newari: नेपाल भाषा Nepal bhasza, również Newah bhaye) – język z grupy tybeto-birmańskiej rodziny języków chińsko-tybetańskich. Używany głównie przez ponad 800 tys. Newarów, zamieszkujących Dolinę Katmandu w Nepalu. Posiada bogatą tradycję literacką (zapoczątkowaną pod koniec XIV w., z pierwszymi zapiskami w XII w.)[3]. Zapisywany jest alfabetem dewanagari.
Obszar | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących |
ok. 894 tys.[1] | ||||||
Pismo/alfabet | |||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
Status oficjalny | |||||||
UNESCO | 3 zdecydowanie zagrożony↗ | ||||||
Ethnologue | 4 edukacyjny↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-2 | new | ||||||
ISO 639-3 | new | ||||||
IETF | new | ||||||
Glottolog | newa1247, newa1246 | ||||||
Ethnologue | new | ||||||
GOST 7.75–97 | нев 478 | ||||||
WALS | new, nwd | ||||||
SIL | NEW | ||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Mimo przynależności do rodziny chińsko-tybetańskiej, język newarski wykazuje też pewne podobieństwa do języków indoirańskich.
Do lat 60. XX w. pozostawał jednym z najbardziej znaczących języków Nepalu i służył jako lingua franca Doliny Katmandu (był przyswajany również przez osoby z zewnątrz)[4]. Dziś nie odgrywa dominującej roli w regionie[3]. Pomimo stosunkowo dużej liczby użytkowników uchodzi za zagrożony wymarciem. Zaobserwowano, że w większości rodzin nie jest przekazywany dzieciom[3]. Znajduje się pod presją języka nepalskiego, a także języka angielskiego[4][5].
Określenie „newari” ma charakter kontrowersyjny, gdyż zawiera w sobie sufiks -i (co bywa postrzegane jako przejaw „indianizacji” nazwy języka)[2].