Kwazicząstka
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Kwazicząstka, quasi-cząstka[1] (łac. quasi – niby) – sposób opisu obiektów fizycznych poprzez przybliżenie skomplikowanego układu teoretyczną cząstką, której własności w pewnym zakresie opisują wyjściowy układ.
Kwazicząstki wprowadza się po to, by znacznie uprościć rachunki oraz operować na prostszych obiektach. Przykładem może być układ wielu oddziałujących ze sobą cząstek, które zastępuje się w przybliżeniu równoważnym układem nieoddziałujących kwazicząstek (np. złożone fermiony w kwantowym ułamkowym efekcie Halla, elektron w krysztale, polaron, dziura w półprzewodniku).
Charakterystyczną cechą kwazicząstek jest renormalizacja własności cząstek wyjściowych i zastąpienie ich wartościami efektywnymi. Do przykładów renormalizowanych własności należy masa, ładunek, spin. Inną charakterystyczną cechą kwazicząstki jest czas życia zależny od parametrów układu i będący zwykle w przypadku kwazicząstek wartością skończoną.
Nie wszystkie własności skomplikowanych układów można przybliżać poprzez kwazicząstki, szczególne trudności sprawiają zjawiska nieperturbacyjne, w których własności układu nie mogą zostać wyliczone poprzez metody rachunku zaburzeń. Mówiąc inaczej, nawet rozwiązanie zagadnienia w nieskończonym rzędzie rachunku zaburzeń (gdyby było technicznie wykonalne) nie dałoby efektów zgodnych z rozwiązaniem ścisłym.