Lista laureatów Nagrody Nobla
lista w projekcie Wikimedia / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Lista laureatów Nagrody Nobla?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Lista laureatów Nagrody Nobla obejmuje osoby i organizacje uhonorowane Nagrodą Nobla, uznawaną za najbardziej prestiżowe wyróżnienie za wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi dla społeczeństw i ludzkości, ustanowioną w testamencie fundatora, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcy dynamitu – Alfreda Nobla.
Nagroda ta przyznawana jest za osiągnięcia w czterech dziedzinach naukowych: fizyce, chemii, fizjologii lub medycynie i literaturze. Ponadto przyznawana jest również Pokojowa Nagroda Nobla za wysiłki na rzecz światowego pokoju.
Każdy z laureatów otrzymuje złoty medal oraz dyplom, ponadto między wyróżnionych w jednej dziedzinie w danym roku rozdzielana jest nagroda pieniężna (na rok 2023 Fundacja Nobla przewidziała 11 mln SEK jako wartość pełnej nagrody[1][2]). Nagrody w dziedzinie fizyki i chemii przyznaje Królewska Szwedzka Akademia Nauk[3][4], w dziedzinie fizjologii lub medycyny – Zgromadzenie Noblowskie przy Instytucie Karolinska[5], w dziedzinie literatury Akademia Szwedzka[6]. Pokojowa Nagroda Nobla przyznawana jest (zgodnie z wolą fundatora) przez Norweski Komitet Noblowski złożony z pięciu członków powoływanych przez Storting[7].
Nagroda im. Alfreda Nobla jest wyróżnieniem przyznawanym w dziedzinie nauk ekonomicznych. Nagroda ta ufundowana została w 1968 przez Szwedzki Bank Narodowy z okazji jubileuszu 300-lecia jego istnienia[8]. Nagrodę w tej dziedzinie przyznaje Królewska Szwedzka Akademia Nauk[9] w oparciu o zasady ustanowione wolą fundatora. Pierwsza Nagroda została przyznana w 1969.