Martenica
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Martenica, marticzka, gadałuszka, kicziłka (bułg. мартеница, мартичка, гадалушка, кичалка) – bułgarski zwyczaj świętowania 1 marca, mający swoje korzenie w roku 681, będącym datą ustanowienia Wielkiej Bułgarii.
Martenica w 2009 roku. | |
Dzień | |
---|---|
Państwa |
Bułgaria |
Typ święta | |
Zwyczaje |
obdarowwanie się wzajemnie czerwono-białymi włóczkowymi gałgankami |
Upamiętnia |
Babę Martę |
Znaczenie |
nadzieja na zdrowie i długie życie |
Podobne święta |
Obyczaj ten uprawiany jest w Bułgarii jak i przez Bułgarów zamieszkujących tereny etniczne i kraje sąsiednie. Samo słowo „martenica” pochodzi od bułgarskiej nazwy marca (mart, bułg.: март) i poza świętem oznacza także rozdawane z tej okazji kolorowe gałganki. Podobny zwyczaj występuje w Rumunii i Mołdawii pod nazwą mărţişor.
Zgodnie z bułgarską tradycją, marzec jest miesiącem nadejścia wiosny. Z tej okazji pierwszego dnia marca ma miejsce ludowe święto połączone z symbolicznym pożegnaniem zimy i powitaniem wiosny. Bułgarska nazwa marca, „mart”, według ludowego przekazu, jest imieniem złośliwej staruszki słynącej z nagłej zmiany humoru. Bułgarzy nazywają ją Baba Marta (babcia Marta; bułg.: Баба Марта). Obdarowywanie się gałgankami, zwanymi od nazwy święta martenicami, ma zadowolić staruszkę i skłonić ją do nieopóźniania odejścia zimy.
W 2017 roku praktyki związane z 1 marca w Bułgarii, Macedonii Północnej, Mołdawii i Rumunii zostały wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO[1].