Operacja belgradzka
wyzwolenie Belgradu spod okupacji niemieckiej w 1944 roku / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Operacja belgradzka?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Operacja belgradzka lub belgradzka strategiczna operacja ofensywna (srb. Београдска операција/Beogradska operacija; ros. Белградская стратегическая наступательная операция)[5] – operacja wojskowa przeprowadzona w czasie II wojny światowej na terytorium Jugosławii, w ramach której stolica tego państwa, Belgrad, została wyzwolona spod niemieckiej okupacji dzięki wspólnym wysiłkom radzieckiej Armii Czerwonej, partyzantów jugosłowiańskich i Armii Bułgarskiej[6]. Siły radzieckie i lokalne oddziały partyzanckie rozpoczęły oddzielne, ale luźno koordynowane ze sobą działania, które stopniowo podważyły niemiecką kontrolę nad Belgradem i ostatecznie zmusiły okupanta do odwrotu[7]. Plany wojenne były koordynowane równolegle na każdym szczeblu dowodzenia, a operacja była możliwa w dużej mierze dzięki taktycznej współpracy Josipa Broza Tito i Józefa Stalina, która rozpoczęła się we wrześniu 1944 roku[8]. Zawarte pomiędzy nimi umowy wojenne pozwoliły również siłom bułgarskim na udział w operacjach na całym terytorium Jugosławii, co przyczyniło się do sukcesu wojskowego, jednocześnie zwiększając tarcia dyplomatyczne[9].
II wojna światowa, front wschodni | |||
Zniszczony radziecki czołg T-34-85 przed Palace Albanija w Belgradzie | |||
Czas |
15 września – 24 listopada 1944 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | |||
Wynik |
zwycięstwo aliantów | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
brak współrzędnych | |||
|
Główne cele operacji belgradzkiej koncentrowały się na wyparciu wojsk niemieckiego Wehrmachtu z Serbii, przejęciu Belgradu jako strategicznej pozycji na Bałkanach i zerwaniu niemieckich linii komunikacyjnych pomiędzy Grecją a Węgrami[10]. Główne uderzenie w ramach ofensywy belgradzkiej zostało wykonane przez radziecki 3 Front Ukraiński we współpracy z jugosłowiańskim 1 Korpusem Armijnym. Jednocześnie realizowane działania na południu obejmowały bułgarską 2 Armię i jugosłowiański XIII Korpus Armijny, a wtargnięcie 2 Frontu Ukraińskiego w kierunku północnym z granicy jugosłowiańsko-bułgarskiej wywarło dodatkową presję na niemieckie dowództwo[11]. W Macedonii miały miejsce sporadyczne dodatkowe potyczki pomiędzy siłami bułgarskimi, a niemieckimi pułkami antypartyzanckimi, które były zarazem najbardziej wysuniętymi na południe działaniami bojowymi kampanii belgradzkiej[12].