Pociąg ekspresowy
kategoria pociągów pasażerskich / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Pociąg ekspresowy?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Pociąg ekspresowy, ekspres – określenie stosowane przez przedsiębiorstwa kolejowe i obecne w literaturze branżowej jako rodzaj i kategoria pociągów pasażerskich.
Według definicji zaproponowanej przez Leopolda Nowosielskiego w polskim podręczniku Zarys kolejnictwa, ekspresy są kategorią dla pociągów pokonujących od kilkuset (ekspresy krajowe) do kilku tysięcy kilometrów[1]. W warunkach polskich modelowy czas podróży na całej trasie wynosi do 5-7 godzin na trasie krajowej i do ponad doby na trasie międzynarodowej[1]. Ze względu na czas podróży do składu pociągów ekspresowych zazwyczaj są włączane wagony restauracyjne lub barowe[1]. Nocne ekspresy międzynarodowe prowadzą znaczną liczbę wagonów sypialnych i kuszetek[1]. Nocne ekspresy bez miejsc do siedzenia przyjmują formę pociągów hotelowych[2]. Dostępność ekspresów (liczba zatrzymań na stacjach i przystankach pośrednich) wg definicji Nowosielskiego jest mała, a w przypadku ekspresów międzynarodowych – bardzo mała[1]. Ekspresy poruszają się z najwyższą prędkością dozwoloną w istniejących warunkach technicznych[1]. Częstotliwość kursowania ekspresów może być różna, od dwugodzinnego taktu po jedno połączenie w ciągu doby[3].
Nie wszystkie pociągi określane w przeszłości mianem ekspresów spełniają kryteria proponowane w definicji Nowosielskiego.
W latach 60. XX wieku koleje europejskie odeszły od stosowania określenia ekspres, tworząc nowe kategorie szybkich połączeń kolejowych: InterCity, EuroCity, TGV czy Thalys[4].
Na przełomie XX i XXI wieku do dawnego określenia ekspres nawiązały w nazewnictwie swoich pociągów między innymi koleje niemieckie Deutsche Bahn (Intercity-Express i Interregio-Express), polskie PKP Intercity (Express Intercity Premium) oraz północnoamerykańskie Amtrak (Acela Express).