Poradnictwo językowe
zorganizowana forma krzewienia tzw. kultury języka / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Poradnictwo językowe – zorganizowana forma krzewienia tzw. kultury języka[1], wynikająca z tradycji normatywizmu[2]. Poradnie językowe zajmują się odpowiadaniem na pytania nadsyłane przez użytkowników języka oraz doradzaniem w kwestii sprawnego posługiwania się językiem. Funkcjonują w wielu krajach europejskich, gdzie mają często długą tradycję[3].
Poradnictwo językowe ma cel instruktażowy i edukacyjny, pozbawione jest jednak realnej mocy nakazowej. Pracownicy poradni językowej nie dysponują bowiem sankcjami wobec osób nieprzestrzegających udzielanych porad[1][3].
Poradnictwo językowe popularyzowane jest w prasie, radiu, telewizji oraz internecie[2]. Istnieją też poradnie telefoniczne[1]. Utrwalonymi formami tej działalności są słowniki normatywne oraz poradniki językowe[2]. Porady językowe prezentowane są również w rubrykach językowych, publikowanych na łamach dzienników i czasopism niejęzykoznawczych[4]. Powstały także amatorskie inicjatywy zajmujące się rozstrzyganiem zagadnień normatywnych, przybierające postać blogów i innego rodzaju publikacji internetowych[1][2]. Zbiory porad językowych (pytań i odpowiedzi) bywają wydawane w formie książkowej[1].
Poradnictwo językowe występuje w wielu krajach Europy (np. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, wszystkich krajach skandynawskich, na Węgrzech)[1]. W Polsce działalność poradniczą spopularyzowali m.in. poloniści: Jan Miodek, Jerzy Bralczyk czy Walery Pisarek[5]. Odpowiedzi na pytania dotyczące spraw językowych udziela także internetowa Poradnia Językowa PWN[6]. Pionierami czeskiego (praskiego) poradnictwa językowego byli M. Weingart, J. Stanislav i J. Haller, założyciele poradni językowej (1936)[1].
Poradnictwo językowe stanowi przejaw preskryptywnego podejścia do języka[7], choć samemu pojęciu preskryptywizmu zwykło się przypisywać ujemne zabarwienie[8]. Bywa, że osoby praktykujące poradnictwo językowe nie tylko formułują zalecenia normatywne, lecz również popularyzują pewne zagadnienia lingwistyczne (np. wiadomości z zakresu etymologii)[7]. Niektórzy językoznawcy krytykują popularne poradnictwo językowe za nadmierne skupienie na języku standardowym i prezentowanie subiektywnych zaleceń, nie zawsze ugruntowanych w praktyce językowej[7][9].