Proca
broń miotająca / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Proca – historyczna broń miotająca, składająca się ze sznura lub rzemienia, w środku długości którego znajduje się miseczka na pocisk, wykonana ze skóry lub tkaniny[1]. Robiono je też z rozdwojonego patyka i sznura. Miotano z niej kamieniami lub pociskami z suszonej gliny albo odlewanymi z ołowiu. Aby z niej wyrzucić pocisk, należy trzymać końce sznurka w jednej ręce i kręcić nimi coraz szybciej. Gdy sznurek nabierze odpowiedniej prędkości, należy wypuścić z ręki jeden koniec sznura, uwalniając w ten sposób pocisk[1]. Celne miotanie z procy wymaga dużego doświadczenia i wyczucia[1]. Popularnie procą nazywana jest broń działająca na innej zasadzie – proca neurobalistyczna.
Ten artykuł dotyczy broni historycznej. Zobacz też: proca – broń neurobalistyczna, używana także obecnie jako zabawka. |
Wzmianki historyczne, potwierdzone współczesnymi rekordami Guinnessa, opisują procę jako broń o potężnym zasięgu (> 400 m) i śmiertelnej sile rażenia.
W pewnych warunkach możliwe jest skuteczne miotanie z procy nawet przy wykorzystaniu pojedynczego obrotu. Obrót pojedynczy lub wielokrotny służy jedynie do napięcia linek i przygotowania się do momentu rzutu, a nie do nadania ostatecznej prędkości wylotowej pocisku. Wstępne obroty (obrót) wcale nie muszą być bardzo szybkie. Decydujący jest ostatni fragment obrotu (ok. 150 stopni), w którym miotacz gwałtownie przyspiesza procę, na podobnej zasadzie jak przy rzucaniu „zza siebie” długiego kijka/pałki trzymanego za jeden koniec lub jak przy miotaniu oszczepu za pomocą atlatla.
Nie jest to jedynie bierne wypuszczenie jednego z wirujących sznurków, ale dynamiczna akcja całego ciała, która towarzyszy każdemu zwykłemu rzutowi, np. kamieniem, oszczepem, piłeczką itp. Ramię miotacza (a właściwie jego całe ciało) jest trochę jak ramię trebusza, które napędza zawieszoną – początkowo pod kątem, a ostatecznie prawie wyprostowaną – procę.