Samalas
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Samalas − dawny superwulkan w Indonezji, na wyspie Lombok[1], będący częścią kompleksu wulkanicznego noszącego obecnie nazwę Rinjani[2]. Według szacunków wznosił się na około 4200 m n.p.m.[3]
Państwo | |
---|---|
Położenie | |
Dane wulkanu | |
Rok erupcji |
1257 |
Typ wulkanu | |
8°24′30″S 116°24′30″E |
Erupcja Samalasa w 1257 roku była jedną z najsilniejszych erupcji wulkanicznych w holocenie[1] − wulkan wyemitował wówczas 35 do 40 km³ materiału[2]. W wyniku erupcji Samalas zapadł się, tworząc kalderę o wymiarach 6 × 8,5 km[4]. Bliźniaczy wulkan Rinjani, przylegający do Samalasa od strony wschodniej przetrwał katastrofę, choć jego zachodnie zbocza również się zapadły[3].
Erupcja była na tyle silna, że wpłynęła przejściowo na światową pogodę. Skutkiem erupcji było obniżenie się temperatury i intensywne deszcze m.in. w Europie. Obfite opady z lata 1258 roku przyczyniły się w Europie do niskich plonów, które sprowadziły głód[1].
Erupcja Samalasa należała do serii eksplozji, których skutkiem było rozpoczęcie tzw. małej epoki lodowcowej. Możliwe też, że erupcja ta była pierwszą w tej serii[5]. Przeprowadzone na początku XXI wieku badania rdzeni lodowych oraz drzew rosnących w pobliżu Samalasa[1], a także lektura spisanej na palmowych liściach Babad Lombok, pozwoliły jednoznacznie powiązać ten wulkan z anomaliami pogodowymi w Europie z 1258 roku[5].
Po kilkuset latach na dnie kaldery utworzyło się jezioro nazwane Segara Anak[4]. Ma ono obecnie 230 m głębokości, a lustro wody znajduje się na wysokości 2008 m n.p.m.[4] We wschodniej części kaldery powstał stożek wulkaniczny Barujari, którego erupcje notowane są od 1846 roku[6].