Thor
bóg w mitologii nordyckiej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Thor (ze staronord. Þórr, grom)[2] – jeden z głównych bogów nordyckich z dynastii Azów (syn Odyna i Jörð, małżonek Sif), odpowiednik południowogermańskiego Donara, bóg burzy i piorunów, sił witalnych[3][4], rolnictwa (jako sprowadzający deszcz odpowiedzialny za urodzaj). Patronował także małżeństwu i ognisku domowemu[5].
Ten artykuł dotyczy nordyckiego boga. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
bóg burzy i piorunów, sił witalnych, rolnictwa patron ogniska domowego i małżeństwa | |||
Thor walczący z gigantami (Mårten Eskil Winge, 1872) | |||
Inne imiona |
Donar | ||
---|---|---|---|
Występowanie | |||
Atrybuty |
młot Mjølner, ruda broda, magiczny pas i żelazne rękawice, zaprzęg, dąb[1] | ||
Siedziba |
Bilskirnir | ||
Rodzina | |||
Ojciec | |||
Matka | |||
Żona | |||
Dzieci | |||
|
Thora uznawano za bardziej przychylnego ludziom niż Odyn – równie gwałtownego, ale mniej tajemniczego. Przedstawiano go zwykle z długą, rudą brodą oraz młotem[3][6] Mjöllnirem (symbolem jego siły) w ręku[5]. Drzewem poświęconym Thorowi był dąb. Podróżował rydwanem zaprzężonym w kozły, Tanngrisnir i Tanngnjóstr. Nie był tak przebiegły jak Odyn i zdarzało mu się wpaść w pułapkę (przykładem tego jest słynna przygoda Thora w gościnie u króla Utgardu, olbrzyma zwanego Skirnirem), ostatecznie jednak zawsze zwyciężał.
W czasie zmierzchu bogów Thor zabija węża Midgardu, wielkiego Jormunganda, lecz zginie zatruty jego jadem[7].
Od jego imienia pochodzi nazwa czwartku (jako „dzień Thora”) w języku duńskim, norweskim i szwedzkim (torsdag), farerskim (hósdagur/tórsdagur), fińskim (torstai), niderlandzkim (donderdag), niemieckim (Donnerstag) oraz staroangielskim (Þunresdæg) i współczesnym angielskim (Thursday)[8][9].
- Magdalena Turowska-Rawicz, Robert Sypek, Mitologie świata - Ludy Skandynawskie, Tom 12, Wydawnictwo; Rzeczpospolita S.A., Warszawa 2007, str. 50-51
- M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, IW PAX, Warszawa 1988, s. 134.
- J. Sowińska, Tajemniczy świat mitologii nordyckiej – od powstania świata do zmierzchu bogów, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego”, 1, 2016, s. 107-108.
- M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, IW PAX, Warszawa 1988, s. 136.
- M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 2, IW PAX, Warszawa 1994, s. 111.
- M. Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 2, IW PAX, Warszawa 1994, s. 77.
- SylviaS. Browne SylviaS., LindsayL. Harrison LindsayL., End Of Days: Predictions and prophecies about the end of the world, Hachette UK, 2010, ISBN 978-0-7481-1892-2.brak strony (książka)
- J. Sowińska, Tajemniczy świat mitologii nordyckiej – od powstania świata do zmierzchu bogów, „Zeszyty Naukowe Ruchu Studenckiego”, 1, 2016, s. 108.
- Thor, [w:] W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Świat Książki, Warszawa 2000, s. 604.