Wan (jezioro)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wan (tur. Van Gölü; orm. Վանա լիճ, Wana licz; kurd. Gola Wanê) – bezodpływowe, słone jezioro leżące na Wyżynie Armeńskiej, największe i najgłębsze w Turcji. Jest największym na świecie jeziorem sodowym, silnie zasadowym (pH 9,8)[2]. Soda i inne sole pozyskiwane są przez odparowanie wody. Do 2018 uważano że w wodach jeziora żyje jeden gatunek ryb – zagrożony wyginięciem[2] endemiczny Chalcalburnus tarichi z rodziny karpiowatych odbywający wędrówki na tarło do słodkowodnych dopływów. W 2018 roku we wnętrzu mikrobialitu odkryto nowy gatunek ryby – Oxynoemacheilus ercisianus[3]. Na dnie odkryto największe znane stromatolity – wapienne kolumny o wysokości 40 m utworzone przez sinice[4].
Ten artykuł dotyczy jeziora w Turcji. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
Jezioro Wan widziane z orbity okołoziemskiej | |||
Położenie | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Wysokość lustra |
1640 m n.p.m. | ||
Morfometria | |||
Powierzchnia |
3755 km² | ||
Wymiary • max długość • max szerokość |
| ||
Głębokość • średnia • maksymalna |
| ||
Objętość |
607 km³ | ||
Hydrologia | |||
Zasolenie |
19,1‰ | ||
Rzeki zasilające |
Bendimahi, Zilan, Karasu, Micinger | ||
Rzeki wypływające |
bezodpływowe | ||
Rodzaj jeziora |
endoreiczne | ||
38°33′55,2″N 42°56′44,0″E | |||
Jezioro i okoliczne miejscowości | |||
|
Odpływ w kierunku zachodnim został zablokowany przez wulkan Nemrut. Jako jezioro bezodpływowe ma zmienny poziom wód. 18 tys. lat temu poziom wody był wyższy o 72 m, a 9,5 tys. lat temu o 300 m niższy[1].
Do Wanu wpływają rzeki: Bendimahi, Zilan, Karasu, Micinger. Na jeziorze są liczne wyspy, największymi są: Gadir, Carpanak, Ahtamar, Atrek.
Na położonej w południowej części jeziora wyspie Ahtamar stoi ormiański kościół z X wieku.