Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Toskania
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Toskania (wł. Toscana) to jeden z regionów Włoch. Dzięki swojej historii i silnej jedności kulturalnej i językowej, jest jednym z regionów włoskich z najstarszą i najbardziej określoną tożsamością społeczną. Nazwa jest bardzo dawna i pochodzi od etnonimu, którym posługiwali się Grecy i Latynowie do określenia ziemi zamieszkałej przez Etrusków: "Etruria", rozwijając się później w "Tuscia" i wreszcie w "Toscana". Również granice dzisiejszej Toskanii odpowiadają ogólnie rzecz biorąc starożytnej Etrurii, które obejmowały również części dzisiejszych regionów Lacjum i Umbrii aż po rzekę Tyber.
|
Ten artykuł jest obecnie tłumaczony z języka włoskiego. Podstawę stanowi Toscana. Zobacz obecny kształt artykułu. |
region | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Siedziba | |||
Powierzchnia |
22 994 km² | ||
Populacja • liczba ludności |
| ||
• gęstość |
153 os./km² | ||
Szczegółowy podział administracyjny | |||
Liczba prowincji |
10 | ||
Liczba gmin |
287 | ||
Położenie na mapie Włoch |
Znajduje się w środkowych włoszech,[1] graniczy na północnym zachodzie z Ligurią, na północy z Emilia-Romania, na wschodzie z Marche i Umbrią a na południu z Lacjum. Od zachodu, posiada 397 km wybrzeża kontynentu, które podmywa Morze Liguryjskie na odcinku środkowo-północnym pomiędzy Carrarą (ujściem strumienia Parmignola, granicy z Ligurią) i zatoką Baratti;[2] Morze Tyrreńskie podmywa z kolei południowy fragment wybrzeża pomiędzy przylądkiem Piombino i ujściem Chiarone, które naznacza granicę z Lacjum.[3]
Głównym miastem regionu jest Florencja, miasto najgęściej zaludnione (370.580 mieszkańców), ponadto stanowi główny punkt podparcia historycznego, artystycznego i ekonomiczno-administracyjnego; pozostałe główne miasta prowincji to: Arezzo, Grosseto, Livorno, Lucca, Massa, Pisa, Pistoia, Prato i Siena.
Toskania zarządza również wyspami archipelagu toskańskiego, poza małą eksklawą usytuowaną w granicach regionu Emilia-Romania, w których znajdują się niektóre frakcje komunalne gminy Badia Tedalda.
Aż do 1861 roku stanowiła istnienie niezależne, znane pod nazwą Wielkiego Księstwa Toskanii. Od tego czasu stanowiła część Królestwa Sardynii, Królestwa Włoch i dziś republiki Włoch.
W okresie wielkoksiążęcym posiadała również hymn skomponowany przez florentyńczyka Egisto Mosell i zatytułowany Leopolda.[4]
Święto regionalne, ustanowione w 2001 roku, przypada na 30 listopada upamiętniając wyżej wymieniony dzień 1786 roku, w którym została zniesiona kara śmierci w Wielkim Księstwie Toskanii[5].