Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Bizancjum
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Cesarstwo Bizantyjskie (albo Bizancjum) – termin historiograficzny używany od XIX wieku na określenie greckojęzycznego, średniowiecznego Cesarstwa Rzymskiego ze stolicą w Konstantynopolu. Używane zamiennie określenie Cesarstwo Wschodniorzymskie jest bardziej popularne w odniesieniu do okresu poprzedzającego upadek Cesarstwa Zachodniorzymskiego. Ze względu na dominację greckiej kultury, języka oraz ludności, Bizancjum było w wielu ówczesnych krajach Europy Zachodniej nazywane "Cesarstwem Greków"[1], podczas gdy dla jego mieszkańców było to po prostu Cesarstwo Rzymskie (gr. Βασίλειον Ῥωμαίων), a jego cesarze kontynuowali nieprzerwaną sukcesję cesarzy rzymskich. Świat islamu znał Bizancjum pod nazwą Rûm (ar. روم, "ziemia Rzymian").
Uwaga! Ta strona została już zintegrowana z artykułem głównym i ma charakter historyczny bądź archiwalny. Prosimy nie modyfikować tej strony. Artykuł znajduje się obecnie pod hasłem Bizancjum. Źródłowa wersja artykułu znajduje się pod hasłem en:Byzantine Empire |
293/395-1453 | |||
| |||
Język urzędowy | |||
---|---|---|---|
Stolica | |||
Typ państwa | |||
Głowa państwa |
ostatni cesarz | ||
Ostatni przywódca religijny | |||
Podział cesarstwa | |||
Upadek Konstantynopola | |||
Religia dominująca |
chrześcijaństwo (od czasów Wielkiej Schizmy Wschodniej: prawosławie) |
{{Państwo stary szablon infobox}}
|
Historycy nie są zgodni co do dokładnej daty rozpoczęcia bizantyjskiego okresu historii Rzymu. Wielu uważa za pierwszego "Cesarza Bizantyjskiego" Konstantyna I (panował w latach 306 - 337), który w 324 przeniósł stolicę cesarstwa z Nikomedii do Bizancjum, zwanego odtąd Konstantynopolem lub Nova Roma ("Nowy Rzym")[2]. Miasto Rzym przestało być stolicą już za rządów Dioklecjana (284-305).
Niektórzy początków Bizancjum upatrują w okresie panowania Teodozjusza I (379 - 395), gdy chrześcijaństwo ostatecznie zajęło miejsce politeistycznej religii starożytnego Rzymu, lub w latach tuż po jego śmierci w 395, kiedy to utrwalił się polityczny podział na Wschód i Zachód. Jeszcze inni umiejscawiają początek Cesarstwa później, w 476, i łączą go z ustąpieniem ostatniego cesarza Zachodniego Cesarstwa, Romulusa Augustulusa, i pozostawieniem władzy cesarskiej jedynie w rękach władcy greckiego Wschodu. Pod uwagę brany jest również czas reorganizacji Cesarstwa za panowania Herakliusza (ok. 620), kiedy łacińskie tytuły i zwroty zostały oficjalnie zastąpione przez ich greckie odpowiedniki.
W rzeczywistości przemiany te zachodziły stopniowo i w 330, gdy Konstantyn ustanawiał nową stolicę, procesy hellenizacji i postępującej chrystianizacji trwały już od dłuższego czasu. Koniec Cesarstwa utożsamiany jest generalnie z upadkiem Konstantynopola i początkiem Imperium Osmańskiego w 1453, chociaż niektórzy uczeni uważają zań datę zdobycia Konstantynopola podczas IV krucjaty w 1204 lub moment upadku greckich królestw sukcesyjnych: Mistry w 1460, Trapezuntu w 1461 i Monemwazji w 1471.