Wojna w Somalii (od 2009)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wojna w Somalii – piąta faza somalijskiej wojny domowej, która rozpoczęła się na początku lutego 2009 roku, gdy ugrupowanie Hizbul Islam wypowiedziało wojnę nowo zaprzysiężonemu prezydentowi Sharifowi Ahmedowi.
wojna domowa w Somalii | |||
Sytuacja w Somalii (stan na kwiecień 2021) | |||
Czas |
8 lutego 2009 – | ||
---|---|---|---|
Terytorium | |||
Przyczyna |
niestabilność państwa, działalność terrorystyczna | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
|
W latach 2006-2009 w Somalii trwała czwarta faza wojny domowej. Przeciwko Tymczasowemu Rządowi Federalnemu pod kierownictwem prezydenta Abdullahi Yusufa wystąpiła islamska organizacja Unia Trybunałów Islamskich wraz z innymi radykalnymi ugrupowaniami takimi jak Asz-Szabab. W trakcie trwania wojny po stronie somalijskiego rządu interweniowały wojska etiopskie.
Po dymisji prezydenta Abdullahi Yusufa i wycofaniu się wojsk etiopskich, Szarif Szajh Ahmed z ugrupowania Unii Trybunałów Islamskich wchodzących w skład Sojuszu na rzecz Wyzwolenia Somalii (ASR) został zaprzysiężony na prezydenta Somalii. Ahmed reprezentował umiarkowane islamskie skrzydło w somalijskiej polityce, co spowodowało, że radykalne organizacje przeciwstawiły się mu, dążąc do jego obalenia.
4 lutego 2009 cztery grupy islamistów, w tym grupa Hassana Dahira Awejs, niegdyś należąca do Sojuszu na rzecz Wyzwolenia Somalii, połączyły się i sformowały organizację o nazwie Hizbul Islam. 8 lutego 2009 roku Hizbul Islam wypowiedziała wojnę rządowi Ahmeda oraz siłom pokojowym Unii Afrykańskiej (AMISOM). Ahmedowi przeciwstawiło się też Asz-Szabab, które weszło w sojusz z Hizbul Islam. 18 kwietnia 2009 parlament Somalii uchwalił wprowadzenie w całym kraju szariatu, czyli prawa muzułmańskiego. Mimo iż ugrupowanie Asz-Szabab tego się domagało, to ogłosiło jednak, że będzie kontynuować wojnę, nawet po wycofaniu się sił Unii Afrykańskiej.
W maju 2009 ruszyła wielka ofensywa rebeliantów w centralnej Somalii, kontrolowanej przez rząd. Równolegle trwały walki w stolicy, których celem było obalenie prezydenta Ahmeda. W wyniku dwumiesięcznych walk rebelianci zdobyli kontrolę nad terenami Hiraan, Shabellaha Dhexe, Mareeg oraz Galguduud. Latem 2009 do walk przystąpili sufici z prorządowej milicji As-Sunna Wal Jamaah. Milicjanci zatrzymali ofensywę radykałów, odbijając kilka okręgów z rąk rebeliantów.
W październiku 2009, z powodu braku porozumienia co do sposobu kontrolowania zdobytych terenów, doszło do zakończenia sojuszu między Szebabami (bojownicy organizacji Asz-Szabab) i Hizbul Islam. Od tego wydarzenia w wojnie domowej brały udział trzy strony. W wyniku waśni wśród rebeliantów, strona rządowa odbijała niektóre regiony utracone w ofensywie rebeliantów.
W 2010 walki toczyły się na południu kraju – między Hizbul Islam i Szebabami oraz w centralnej Somalii (głównie wokół Beledweyne między frakcjami rebelianckimi a strukturami milicji As-Sunna Wal Jamaaca, lojalnymi prezydentowi Ahmedowi, które zakończyły się sukcesem rebeliantów). Rebelianci, tym razem osobno, także w stolicy przeprowadzali pojedyncze ataki na siły AMISOM oraz patrole wojsk rządowych. 23 sierpnia 2010 Szebabowie ogłosili ostateczną wojnę przeciwko „najeźdźcom”, jak nazwano sześciotysięczny kontyngent żołnierzy Unii Afrykańskiej – AMISOM -stacjonujący w Mogadiszu. Wybuchły wówczas ciężkie walki w stolicy.
23 grudnia 2010 rebelianci z Hizbul Islam zdecydowali się na fuzję z ekstremistami z Asz-Szabab, wspieranych przez Al-Ka’idę. Wznowienie sojuszu na celu miało obalenie prezydenta Ahmeda i ustanowienie islamskiego kalifatu w Somalii. Tym samym zakończył się rozłam wśród somalijskich fundamentalistów islamskich.
W 2011 w Mogadiszu rozpoczęła się ofensywa międzynarodowych sił AMISOM w której zginęło kilkaset osób. Były to najbardziej mordercze walki w historii Mogadiszu, pomijając interwencje ONZ z 1993. Nadzwyczajnie duże straty były po stronie sił AMISOM. Burundi zanotowała największe straty swoich żołnierzy czasu burundyjskiej wojny domowej. Wyniszczające walki frakcji klanowych i politycznych nie ominęły prowincji.
Walki w 2011 zarówno na prowincji jak i w stolicy charakteryzowały się niespotykaną dotąd brutalizacją i były najbardziej krwawe w historii somalijskiego konfliktu. W marcu 2011 milicja Raskamboni podniosła bunt wobec Asz-Szabab. Siły As-Sunna Wal Jamaaca rozpoczęły marsz na południe kraju. Kiedy tam dotarły razem z rządowymi sprzymierzeńcami, rozpoczęły się niezwykle krwawe walki z islamskimi radykałami.
Ciężkie kampanie wojenne zostały powstrzymane latem przez katastrofalną susze, która nawiedziła Somalię. W jej wyniku miliony Somalijczyków cierpiało głód, a 6 sierpnia Szebabowie opuścili stolicę. Jednak islamiści powrócili do działań partyzanckich i terrorystycznych. W najbardziej krwawym zamachu terrorystycznym z 4 października 2011 w Mogadiszu zginęło 139 osób. 16 października 2011 na południu Somalii doszło do inwazji wojsk kenijskich, w wyniku której spacyfikowano południe kraju. W listopadzie 2011 ponowną interwencję w Somalii podjęła Etiopia.
W lutym 2012 Al-Kaida oficjalnie potwierdziła ścisłą współpracę z Asz-Szabab. Tymczasem na południu kraju armie Etiopii i Kenii nadal działały w 2012 w południowej Somalii, odbijając z rąk rebeliantów kolejne miasta. W czerwcu 2012 wojska kenijskie dołączyły w skład kontyngentu AMISOM, który liczył wówczas ponad 17 tys. żołnierzy. W 2012 przeprowadzono transformacje polityczną. 23 czerwca 2012 przyjęto projekt nowej konstytucji. Ogłoszono harmonogram, według którego 20 sierpnia 2012 prezydent Ahmed ustąpił ze stanowiska, a 10 września 2012 na nowego prezydenta Somalii wybrano Hassana Sheikha Mahamuda.
We wrześniu 2012 sprzymierzone siły kenijskie i somalijskie przystąpiły do oblężenia głównego bastionu rebeliantów Kismaju. W tym czasie doszło do ponownego rozłamu wśród islamistów, kiedy to Hizbul Islam opuścił radykałów z Asz-Szabab. 29 września 2012 po dwudniowym szturmie, rebelianci z tego drugiego ugrupowania zostali wyparci z Kismaju.