Wstęp
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Wstęp (stgr. προοίμιον, łac. exordium) – początkowa część wypowiedzi. Zadaniem wstępu jest pozyskanie przez autora przychylności i uwagi odbiorcy oraz wyjaśnienie celu wypowiedzi. Teorią wstępu zajmuje się retoryka.
Teorię wstępu stworzył Arystoteles w swojej Retoryce(inne języki). Teorię tę rozwinął Cyceron, który był twórcą łacińskiej terminologii dotyczącej wstępu. Poprzez jego prace terminologia ta trafiła do języków zachodnich, w tym języka polskiego. Ustalenia Arystotelesa i Cycerona usystematyzował oraz zebrał w zbiorze tez i przykładów Kwintylian.
Wstęp składa się z trzech elementów: pozyskania przychylności (kaptowania), pozyskania uwagi (dostrojenia) oraz nawiązania do tematu wypowiedzi. Treść tych elementów to schematyczny zbiór toposów.
Wstęp zwyczajny, nazywany wprowadzeniem (prooemium), występuje w rodzaju prostym, ujmującym lub uroczystym. Wprowadzenie cechuje się stosownością, starannością i nie jest zbyt długie. W szczególnych okolicznościach stosuje się wstęp nadzwyczajny, niemerytoryczną insynuację(inne języki) (insinuatio).