Zbrudzewo
wieś w województwie wielkopolskim / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zbrudzewo (niem. Oberau)– wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie śremskim, w gminie Śrem. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.
wieś | |||
Dwór Skrzydlewskich | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Wysokość |
80 m n.p.m. | ||
Liczba ludności |
1139 (2021) | ||
Strefa numeracyjna |
61 | ||
Kod pocztowy |
63-100 | ||
Tablice rejestracyjne |
PSE | ||
SIMC |
0596642 | ||
52°07′05″N 17°02′03″E[1] | |||
|
Wieś położona 3 km na północ od Śremu przy drodze wojewódzkiej nr 434, drodze do Poznania. Za Zbrudzewem znajduje się skrzyżowanie z drogą powiatową nr 2464 do Świątnik[2].
Pierwsze wiadomości w dokumentach o Zbrudzewie pochodzą z 1390 roku. Wieś należała wówczas do Zbrudzewskich, rodu rycerskiego. W 1443 została ulokowana na prawie magdeburskim i sprzedana radzie miasta Śrem. W 1868 na drodze licytacji majątek nabyła Tekla Skrzydlewska z Mechlina. Kolejnymi właścicielami byli Edward Potworowski oraz od 1919 do II wojny światowej Teodor Ossowicki[3]. Tutaj urodził się Tomasz ze Zbrudzewa (1500 - 1567), zwany Łysym, Benedyktyn, tłumacz Biblii na język polski. We wsi tradycją jest coroczny orszak przebierańców, zwanych potocznie kominiarzami, którzy w Poniedziałek Wielkanocny chodzą po wsi, smarując ludzi sadzą[4].
Urodził się tu Jerzy Ludwik Mieczysław Skrzydlewski (ur. 28 sierpnia 1896 r. - zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik dyplomowany kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
Atrakcjami turystycznymi wsi są[4]:
- Zespół dworsko-folwarczny - w parku krajobrazowym o powierzchni 2,52 ha pomnikowymi klonami zwyczajnymi, dębami szypułkowymi i lipami drobnolistnymi, składa się z dworu z XIX w., rozbudowany w 1920 w boczne skrzydła. Zespół wraz z 4 zagrodami i 4 domami jest zabytkiem znajdującym się w Gminnej Ewidencji Zabytków[5].
- Stara strzelnica - zbudowana przez Bractwo Kurkowe ze Śremu w 1849.
- Pomnik - z 1966 projektu Ryszarda Kasprzaka w miejscu masowej egzekucji z 8 listopada 1939.
W Zbrudzewie w części parku znajduje się Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w budynku z początku XX wieku. W 1971 poszerzono szkołę, a w 2000 rozbudowano salę gimnastyczną. W roku szkolnym 2006/2007 do placówki uczęszczało 162 uczniów[6]. Do świątków przydrożnych we wsi należy figura Matki Boskiej Królowej Polski sprzed II wojny światowej przy drodze do Śremu oraz kapliczka Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej[7].
1 września 2022 roku patronem Szkoły Podstawowej w Zbrudzewie został lekarz, pedagog, pisarz, publicysta i działacz społeczny Janusz Korczak[8].