Łajs
wieś w województwie warmińsko-mazurskim / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Łajs?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Łajs (niem. Layß) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, w gminie Purda. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.
wieś | |||
"Granica jedności" w Łajsie | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
Gmina | |||
Wysokość |
148 m n.p.m. | ||
Liczba ludności (2012) |
33 | ||
Strefa numeracyjna |
89 | ||
Kod pocztowy |
10-687[1] | ||
Tablice rejestracyjne |
NOL | ||
SIMC |
0486630 | ||
53°37′16″N 20°39′03″E[2] | |||
|
Wieś znajdująca się na obszarze dawnej Galindii przy granicy z Ziemią Sasinów. Nazwa wsi wywodzi się od pruskiego słowa lauks, oznaczającego osadę, pole (litewskie laukas). Tuż przy wsi przebiegała historyczna granica między Warmią a Mazurami. Obecnie to osada turystyczna z pensjonatem i gospodarstwami agroturystycznymi. W dawnym budynku szkoły wcześniej mieściło się schronisko turystyczne, obecnie pensjonat. Na skraju wsi dawny cmentarz ewangelicki, a tuż za wsią grób dwóch bezimiennych żołnierzy rosyjskich z pierwszej wojny światowej.
Przez Łajs przebiega rowerowa trasa (czerwona): Olsztyn, Szczęsne, Klewki, Kaborno, Nowa Wieś, Łajs, Małszewo oraz trasa piesza (szlak niebieski) wokół jeziora Kośno. Ciekawy szlak spacerowy prowadzi wokół zabagnienia utworzonego przez bobry oraz trasa spacerowo-rowerowa Łajs-Tylkowo-Małszewo-Łajs. W Łajsie rozpoczyna się także szlak kajakowy do Olsztyna (przez jezioro Kośno). Wieś graniczy z Rezerwatem Jezioro Kośno. W sąsiedztwie znajdują się: Jezioro Łajskie, Kośno, Kosienko (zatoka jeziora Kośno), Czerwonka Mała, kilka strumieni i zdegradowanych torfowisk wysokich.
W pobliżu wsi upolowany został ostatni ryś na Warmii i Mazurach. Obecnie liczne są jelenie a na początku XXI wieku osiedliły się bobry, w okolicach widoczne ślady obecności wilków. Bobry zbudowały żeremie na strumieniu śródleśnym, wpadającym do Jeziora Łajskiego. W kilku miejscach zbudowały tamy, powodując podtopienie fragmentu lasu oraz łąk. W wyniku tego na wcześniej osuszonym torfowisku rozpoczął się proces renaturyzacji. Ponownie osiedliły się ptaki wodnobłotne oraz licznie rozwijają się płazy.