Łoże sprawiedliwości
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Łoże sprawiedliwości, zwane także Madejowym łożem, ławą do rozciągania lub łożem (ławą) tortur – rodzaj narzędzia tortur w formie poziomej ławy, zaopatrzonej w kołowrót i sznury bądź łańcuchy służące do wyciągania kończyn (istniały wersje wyciągające ręce lub nogi), w czasie gdy druga para kończyn była przytwierdzona do konstrukcji łoża[1].
Na łożach sprawiedliwości umieszczano często także nabijane kolcami walce, tzw. hiszpańskie zające (naszpikowane zające), które wkładano pod plecy przesłuchiwanego[1].
Niekiedy korzystano z prostszej formy łoża tortur, jaką była zwykła deska lub belka[2]. Stosowano także konstrukcje na stałe przytwierdzone do podłoża (kamienne, metalowe itp.), pełniące identyczną funkcję jak madejowe łoże[potrzebny przypis].
Użycie łoża powodowało jednocześnie unieruchomienie osoby torturowanej, co ułatwiało zastosowanie innych tortur (np. śrubowania rąk lub nóg, przypalania ciała albo szarpania go rozżarzonymi szczypcami)[3].
Było to najczęściej stosowane w Europie narzędzie tortur[3]. W niektórych izbach tortur korzystano z działającej na podobnej zasadzie drabiny lub krosna[4].
Nazwa Madejowe łoże pochodzi prawdopodobnie od imienia zbójnika Madeja, dla którego według legendy przygotowano w piekle łoże męczarni, najeżone gwoździami, hakami, nożami i innymi ostrymi przedmiotami. W książce Walerego Przyborowskiego najeżone szpikulcami łoże tortur dla zbójcy przygotował archidiakon Płocka. Inna wersja mówi o żywym posłaniu z węży.