Arizona
From Wikipedia, the free encyclopedia
Arizona (shqiptimi: Erizouna) është një shtet federal që gjendet në jugperëndim të SHBA-ve. Është i 6-ti më i madhi dhe i 14-ti më i populluari nga 50 shtetet. Kryeqyteti dhe qyteti më i madh i saj është Phoenix. Arizona ndan rajonin Four Corners me Utah në veri, Kolorado në verilindje dhe Nju Meksiko në lindje; shtetet e tjera fqinje të saj janë Nevada në veriperëndim dhe Kalifornia në perëndim dhe shtetet meksikane të Sonora dhe Baja California në jug dhe jugperëndim.
Arizona | |
---|---|
Shteti i Arizonës | |
Nofka(t): nofka | |
Parimet: Ditat Deus (Zoti pasuron) | |
Himni: "The Arizona March Song" dhe "Arizona" | |
Vendi | Shtetet e Bashkuara |
Para shtetësisë | Territori i Arizonës |
U pranua në Bashkim | 14 shkurt 1912 (48-të) |
Kryeqyteti (dhe qyteti mě i madh) | Phoenix |
Metroja më e madhe dhe zonat urbane | Feniksi i Madh |
Qeveria | |
• Guvernatori | Doug Ducey (R) |
• Sekretari i Shtetit | Katie Hobbs (D) |
Legjislatura | Legjislatura e Arizonës |
• Dhoma e sipërme | Senati |
• Dhoma e ulët | Dhoma e Përfaqësuesve |
Gjyqësori | Gjykata e Lartë e Arizonës |
Senatorët amerikan | Kyrsten Sinema (D) Mark Kelly (D) |
Delegacioni i Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA | 5 Demokratë 4 Republikanë (lista) |
Sipërfaqja | |
• Gjithsej | 113.990[1] sq mi (295.234 km2) |
Sipërfaqja vendi | 6th |
Dimensionet | |
• Gjatësia | 400 mi (645 km) |
• Gjerësia | 310 mi (500 km) |
Lartësia mbidetare | 4.100 ft (1.250 m) |
Lartësia më e lartë | 12.637 ft (3.852 m) |
Lartësia më e ulët | 72 ft (22 m) |
Popullsia (2020) | |
• Gjithsej | 7.151.502[3] |
• Vendi | 14-të |
• Dendësia | 57/sq mi (22/km2) |
• Dendësia vendi | 33-të |
• Të ardhurat mesatare shtëpiake | $61,500[4] |
• Të ardhurat vendi | 28-të |
Emri i banorëve | Arizonan[5] |
Gjuha | |
• Gjuha zyrtare | Anglisht |
• Gjuhët e folura | As of 2010
|
Zona kohore | |
Pjesa më e madhe e shtetit | UTC−07:00 (Mountain) |
Navajo Nation | UTC−07:00 (Mountain) |
• Verës (DST) | UTC−06:00 (MDT) |
Shkurtesa USPS | AZ |
Kodi ISO 3166 | US-AZ |
Shkurtesa tradicionale | Ariz. |
Gjerësia gjeografike | 31°20′ N to 37° N |
Gjatësia gjeografike | 109°03′ W to 114°49′ W |
Faqja zyrtare | az |
Arizona është shteti i 48-të dhe i fundit i shteteve që kanë vijë kufitare me një tjetër shtet amerikan, që u pranua në Shtetet e Bashkuara më 14 shkurt 1912.[6] Ajo ishte pjesë e territorit të Alta California në Spanjën e Re, kur ajo u bë pjesë e Meksikës së pavarur në vitin 1821. Pasi u mund në luftën meksikano-amerikane, Meksika humbi shumicën e këtij territori tek Shtetet e Bashkuara në vitin 1848. Pjesa më jugore e shtetit të Arizonës u ble në vitin 1853 përmes Blerjes Gadsden.
[Arizona Jugore]] njihet për klimën e saj shkretëtirë, me verë shumë të nxehtë dhe dimër të butë. Arizona veriore ka pyje me pisha dhe bredha, Pllajën e Kolorados, disa vargmale (të tilla si malet San Françisko); si dhe kanione të thella e të mëdha.