Bashkimi i Kalmarit
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bashkimi i Kalmarit (danisht, norvegjisht dhe suedisht: Kalmarunionen; finlandisht: Kalmarin unioni; latinisht: Unio Calmariensis) ishte një bashkim personal në Skandinavi, i rënë dakord në Kalmar në Suedi, që nga viti 1397 deri më 1523 u bashkua nën një monark të vetëm tre mbretëri të Danimarkës, Suedisë (në atë kohë duke përfshirë shumicën e Finlandës së sotme) dhe Norvegjisë, së bashku me kolonitë përtejdetit të Norvegjisë[lower-alpha 1] (atëherë duke përfshirë Islandën, Grenlandën[lower-alpha 2], Ishujt Faroe dhe Ishujt Veriorë të Orkney dhe Shetland).
Bashkimi i Kalmarit Kalmarunionen
| |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1397–1523 | |||||||||||||||
Gjendja | Bashkimi personal | ||||||||||||||
Gjuhët e zakonshme |
| ||||||||||||||
Besimi | Katolicizmi romak | ||||||||||||||
Qeveria | |||||||||||||||
Lloji i qeverisjes | Bashkimi personal | ||||||||||||||
Monarku | |||||||||||||||
• 1397–1442a | Eriku i Pomeranisë (i pari) | ||||||||||||||
• 1513–23b | Christian II (i fundit) | ||||||||||||||
Kuvendi | Riksråd dhe Herredag (një në çdo mbretëri) | ||||||||||||||
Epoka historike | Mesjeta e vonë | ||||||||||||||
• Fillimi | 17 qershor 1397 | ||||||||||||||
• Rebelimi i Engelbrekt | 1434–1436 | ||||||||||||||
• Gjakderdhja e Stokholmit | nëntor 1520 | ||||||||||||||
1523 | |||||||||||||||
• Danimarka-Norvegjia u themelua. | 1523 | ||||||||||||||
Sipërfaqja | |||||||||||||||
• Gjithsej | 2,839,386 km2 (1,096,293 sq mi) | ||||||||||||||
Ekonomia | |||||||||||||||
Monedha | Mark, Örtug, Norwegian penning, Swedish penning | ||||||||||||||
Të dhëna të tjera | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
|
Bashkimi nuk ishte mjaft i vazhdueshëm; pati disa ndërprerje të shkurtra. Ligjërisht, vendet mbetën shtete të veçanta sovrane. Megjithatë, politikat e tyre të brendshme dhe të jashtme drejtoheshin nga një monark i përbashkët. Zgjedhja e Gustav Vasës si Mbret i Suedisë më 6 qershor 1523 dhe hyrja e tij triumfuese në Stokholm njëmbëdhjetë ditë më vonë, shënuan shkëputjen përfundimtare të Suedisë nga Bashkimi i Kalmarit. Formalisht, mbreti danez e njohu pavarësinë e Suedisë më 1524 në Traktatin e Malmö.