Kiwango-hisi cha gluteni
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kiwango-hisi cha gluteni (GS) kinajumuisha hali mbalimbali za kiafya ambapo gluteni ina athari mbaya. Kwa watu wenye maradhi ya utumbo unaoathiri gluteni, kuondolewa kwa gluteni kwa ujumla husababisha kurejeshwa kwa usanifu wa vidole[1] au uzito wa chini zaidi wa limfosaiti kwenye utumbo.[2] Katika baadhi ya viwango vya hisi, kustawi kwa hali ya neva kunaweza kudhihirika, lakini matokeo ya kiafya huenda yasiwe wazi.[3][4] GS pia inaweza kuathiri kemia ya damu,[5] uwezo wa kutibu baadhi ya magonjwa kingamwilinafsi,[6] na / au kuboresha bila kutibiwa kwa hali za kingamwilinafsi.[7][8][9]
Gluteni imeundwa kwa protini za kuhifadhi na zinazonata zinazopatikana katika ngano. Ugonjwa wa enteropathia unaoathiri gluteni (GSE) unaweza kujitokeza kwa viwango mbalimbali kutoka uvimbe mdogo wa mukosa wa chango hadi ugonjwa mkali wa siliaki. Istilahi unyeti wa gluteni inatumika wakati ambapo utambuzi unaokisiwa wa GSE ulio na misingi katika hali kama vile chunusi sugu yenye mwasho. Hata hivyo, GS inaweza kutumika katika hali ya utata wakati ambapo hali zingine zinawezekana. Kwa mfano, mzio wa ngano kwa gluteni unaweza kusababisha anafilaksisi huku zingine huenda zikawa ni vigumu kutambua kutokana na baadhi ya sifa fichifu za kuvimba za protini za ngano. Istilahi 'unyeti wa gluteni' hutumika kwa kawaida wakati ambapo upimaji kwa ajili ya utambuzi haujafanywa kutokana na mlo usio na gluteni unaoliwa kwa muda mrefu na / au ukataaji wa changamoto ya gluten kabla ya bayopsi. Uteuzi wa jina la unyeti wa gluteni huenda usifae katika matukio yote, kwa kuwa mizio ya ngano mara nyingi huelekezwa kwa albumini au globulini za ngano, au mtu anaweza kuathirika kirahisi na protini ambazo kwa kawaida hupatikana kwenye bidhaa za ngano (k.m. amilesi ya ukungu au hamira ya mkate). Kwa hiyo, vigezo vya utambuzi vinapendelewa zaidi. Uhusiano kati ya gluteni na viwango mbalimbali vya hisi ni tata. Kwa ugonjwa wa enteropathia ya gluteni, uathirikaji wa kiini T unapatikana tu katika spishi/ glutelini za prolamini ndani ya kabila, la majani la Triticeae na hasa α-gliadini ya ngano.[10][11] Kwa idadi ndogo ya GSE, mwitiko wa kuvimba unaweza kuhusisha pia shayiri.[12] Mzio wa gluteni unaweza kuhusisha aina mbalimbali za taksa au unaweza kuwa maalum kwa aina maalum za protini za ngano na mzio unaweza kuhusisha shayiri.
Kiwango-hisi cha gluteni kinapaswa kuwa na sababu iliyofafanuliwa, ingawa si wazi daima katika upimaji wa kwanza, watu walioathirika wanafaa hatimaye kuwekwa katika kategoria ya mzio wa GSE au ngano. Ni nadra kupata kuwa kiwango-hisi cha gluteni ina asili isiyojulikana. Kiwango-hisi cha gluteni chenye asili isiyojulikana (IGS) hujitokeza "kwa hiari au kutokana na sababu isiyoeleweka au isiyojulikana" na inaweza kuhusisha nyuropathia, miopathia, ya ngozi, au hali ya matumbo isiyo ya kawaida. Kingamwili dhidi ya gliadini ndizo viungo msingi kati ya gluteni na hisi ya ugonjwa wenye asili isiyojulikana ambapo enteropathia au mzio hazihusiki kiwazi. [13] Aina hii ya hisi ya gluteni ina utata kwa sasa.