จักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง
จักรวรรดิของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 แห่งฝรั่งเศส (ค.ศ. 1804–1815) / From Wikipedia, the free encyclopedia
จักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการว่า สาธารณรัฐฝรั่งเศส[lower-alpha 2] ต่อจากนั้นเป็นจักรวรรดิฝรั่งเศส (ฝรั่งเศส: Empire Français; ละติน: Imperium Francicum) ภายหลัง ค.ศ. 1809 และยังเป็นที่รู้จักกันในชื่อว่า ฝรั่งเศสสมัยนโปเลียน เป็นจักรวรรดิที่ถูกปกครองโดยจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 ผู้ซึ่งสถาปนาอำนาจของฝรั่งเศสเหนือยุโรปภาคพื้นทวีป เมื่อตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 ดำรงอยู่ตั้งแต่ 18 พฤษภาคม ค.ศ. 1804 ถึง 3 พฤษภาคม ค.ศ. 1814 และดำรงอยู่อีกครั้งในช่วงเวลาสั้น ๆ ตั้งแต่วันที่ 20 มีนาคม ค.ศ. 1815 ถึง 7 กรกฎาคม ค.ศ. 1815[9]
บทความนี้หรือส่วนนี้ของบทความต้องการปรับรูปแบบ ซึ่งอาจหมายถึง ต้องการจัดรูปแบบข้อความ จัดหน้า แบ่งหัวข้อ จัดลิงก์ภายใน และ/หรือการจัดระเบียบอื่น ๆ คุณสามารถช่วยแก้ไขปัญหานี้ได้โดยการกดที่ปุ่ม แก้ไข ด้านบน จากนั้นปรับปรุงหรือจัดรูปแบบอื่น ๆ ในบทความให้เหมาะสม |
สาธารณรัฐฝรั่งเศส[1] (ค.ศ. 1804-1809) République Française จักรวรรดิฝรั่งเศส (ค.ศ. 1809–1815) Empire Français | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ค.ศ. 1804–1814, ค.ศ. 1815 | |||||||||||||||||||||||||||||||
เพลงชาติ: ช็องดูว์เดปาร์ ("Song of the Departure") (ทางการ) แวยงโอซาลูว์เดอล็องปีร์ ("Let's ensure the salvation of the Empire") (ไม่เป็นทางการ) | |||||||||||||||||||||||||||||||
จักรวรรดิฝรั่งเศส ณ จุดที่ยิ่งใหญ่ที่สุดใน เดือนกันยายน พ.ศ. 2355
จักรวรรดิฝรั่งเศสพร้อมกับสิทธิ์ในการครอบครองอาณานิคมของตนใน พ.ศ. 2355 จักรวรรดิฝรั่งเศสและอาณานิคมของตน รัฐบริวารและดินแดนที่ถูกยึดครองใน ค.ศ. 1812 | |||||||||||||||||||||||||||||||
เมืองหลวง | ปารีส | ||||||||||||||||||||||||||||||
ภาษาทั่วไป | ฝรั่งเศส (ราชการ) ละติน (ภาษาทางพิธีการ) | ||||||||||||||||||||||||||||||
ศาสนา | โรมันคาทอลิก (ประจำชาติ) ลูเทอแรน คาลวิน ยูดาห์ (ศาสนาชนกลุ่มน้อย) | ||||||||||||||||||||||||||||||
การปกครอง | สมบูรณาญาสิทธิราชย์แบบรัฐเดี่ยวในลัทธิโบนาปาร์ต ภายใต้เผด็จการทหาร (ค.ศ. 1804–1815) | ||||||||||||||||||||||||||||||
จักรพรรดิ | |||||||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1804–1814/1815 | จักรพรรดินโปเลียนที่ 1 | ||||||||||||||||||||||||||||||
• ค.ศ. 1815 | จักรพรรดินโปเลียนที่ 2 (ยังอยู่ในการโต้แย้ง) [lower-alpha 1] | ||||||||||||||||||||||||||||||
สภานิติบัญญัติ | รัฐสภา | ||||||||||||||||||||||||||||||
• สภาสูง | เซนัตกงเซวาเตอ (จนถึง ค.ศ. 1814) สภาขุนนาง (ตั้งแต่ 22 เมษายน ค.ศ. 1815 เป็นต้นมา) | ||||||||||||||||||||||||||||||
• สภาล่าง | โกร์ปเลอกิสลาติฟ (จนถึง 4 มิถุนายน ค.ศ 1814) สภาผู้แทนราษฎร (ตั้งแต่ 22 เมษายน ค.ศ. 1815 เป็นต้นมา) | ||||||||||||||||||||||||||||||
ยุคประวัติศาสตร์ | สงครามปฏิวัติฝรั่งเศส สงครามนโปเลียน | ||||||||||||||||||||||||||||||
• ใช้รัฐธรรมนูญ | 18 พฤษภาคม ค.ศ. 1804 | ||||||||||||||||||||||||||||||
• พิธีปราบดาภิเษกของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 | 2 ธันวาคม ค.ศ. 1804 | ||||||||||||||||||||||||||||||
7 กรกฎาคม ค.ศ. 1807 | |||||||||||||||||||||||||||||||
24 มิถุนายน ค.ศ. 1812 | |||||||||||||||||||||||||||||||
• สนธิสัญญาฟงแตนโบ | 11 เมษายน ค.ศ. 1814 | ||||||||||||||||||||||||||||||
20 มีนาคม – 7 กรกฎาคม ค.ศ. 1815 | |||||||||||||||||||||||||||||||
พื้นที่ | |||||||||||||||||||||||||||||||
1812[4] | 2,100,000 ตารางกิโลเมตร (810,000 ตารางไมล์) | ||||||||||||||||||||||||||||||
ประชากร | |||||||||||||||||||||||||||||||
• 1812 | 96,472,000[5] | ||||||||||||||||||||||||||||||
สกุลเงิน | ฟรังก์ฝรั่งเศส | ||||||||||||||||||||||||||||||
|
ถึงแม้ว่าฝรั่งเศสจะก่อตั้งจักรวรรดิอาณานิคมโพ้นทะเลมาตั้งแต่ตอนต้นคริสต์ศตวรรษที่ 17 แต่รัฐฝรั่งเศสยังคงเป็นราชอาณาจักรที่ถูกปกครองโดยราชวงศ์บูร์บง และเป็นสาธารณรัฐหลังการปฏิวัติฝรั่งเศส นักประวัติศาสตร์ได้กล่าวถึงระบอบของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 ว่าเป็น จักรวรรดิที่หนึ่ง เพื่อแยกความแตกต่างออกจากจักรวรรดิที่สอง ของนักฟื้นฟู (ค.ศ. 1852-1870) ที่ถูกปกครองโดยจักรพรรดินโปเลียนที่ 3 ซึ่งเป็นพระราชนัดดาของจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 จักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่งได้ถูกมองโดยบางคนว่าเป็น "จักรวรรดิริพับลิกัน"[10]
เมื่อวันที่ 18 พฤษภาคม ค.ศ. 1804 นโปเลียนได้รับตำแหน่งจักรพรรดิแห่งชาวฝรั่งเศส(Empereur des Français, ออกเสียง: [ɑ̃.pʁœʁ de fʁɑ̃.sɛ]) โดยวุฒิสภาอนุรักษนิยม (Sénat conservateur) ของฝรั่งเศส และสวมมงกุฎ เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม ค.ศ. 1804[11] เป็นการแสดงให้เห็นถึงจุดสิ้นสุดของคณะกงสุลฝรั่งเศสและสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 1 แม้ว่าจะมีการทำพิธีปราบดาภิเษก แต่รัฐยังคงถูกเรียกอย่างเป็นทางการว่า "สาธารณรัฐฝรั่งเศส" จนถึงเดือนตุลาคม ค.ศ. 1808 จักรวรรดิได้มีอำนาจสูงสุดทางทหารในยุโรปแผ่นดินใหญ่ด้วยชัยชนะที่โด่งดังในสงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สาม กับออสเตรีย ปรัสเซีย รัสเซีย อังกฤษ และรัฐพันธมิตร โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุทธการที่เอาสเทอร์ลิทซ์ ใน ค.ศ. 1805[12] การครอบงำของฝรั่งเศสได้ถูกยืนยันอีกครั้งในช่วงสงครามสหสัมพันธมิตรครั้งที่สี่ ในยุทธการที่เยนา–เอาเออร์ชเต็ท ใน ค.ศ. 1806 และยุทธการที่ฟรีทลันท์ ใน ค.ศ. 1807 ก่อนที่ความปราชัยครั้งสุดท้ายของนโปเลียนในยุทธการที่วอเตอร์ลู ใน ค.ศ. 1815
สงครามหลายครั้ง ซึ่งเป็นที่รู้จักกันโดยรวมว่า สงครามนโปเลียน ได้ขยายอิทธิพลของฝรั่งเศสจากพื้นที่ส่วนใหญ่ของยุโรปตะวันตกและไปยังโปแลนด์ เมื่อถึงจุดสูงสุดใน ค.ศ. 1812 จักรวรรดิฝรั่งเศสได้มี 130 จังหวัด ประชากรมากกว่า 44 ล้านคน ปกครองพลเมืองมากกว่า 90 ล้านคน ทั่วทั้งยุโรปและอาณานิคมโพ้นทะเล การคงไว้ซึ่งการมีอยู่ทางทหารอย่างกว้างขวางในเยอรมนี อิตาลี สเปน และโปแลนด์ และนับออสเตรียและปรัสเซียเป็นพันธมิตรในนาม ชัยชนะของฝรั่งเศสในช่วงแรกได้ส่งลักษณะทางอุดมการณ์ของการปฏิวัติหลายประการไปทั่วทั้งยุโรป การนำประมวลกฎหมายนโปเลียนมาใช้ทั่วทั้งทวีป ได้เพิ่มความเท่าเทียมทางกฎหมาย ระบบลูกขุนที่ได้ถูกจัดตั้งขึ้นและการหย่าร้างที่ถูกกฎหมาย และค่าธรรมเนียมที่ดินศักดินาและระบบความยุติธรรมของขุนนางศักดินาได้ถูกยกเลิก เช่นเดียวกับอภิสิทธิ์ของชนชั้นสูงในทุกที่ยกเว้นโปแลนด์ ความปราชัยของฝรั่งเศสใน ค.ศ. 1814 (และอีกครั้งใน ค.ศ. 1815) ถือเป็นจุดสิ้นสุดของจักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง และจุดเริ่มต้นของยุคการฟื้นฟูราชวงศ์บูร์บง