Makemake
Güneş Sistemi'nde bir cüce gezegen / From Wikipedia, the free encyclopedia
Makemake (küçük gezegen tanımı: 136472 Makemake; sembolü: )[16] Güneş Sistemi'ndeki bilinen dördüncü büyük cüce gezegen ve Klasik Kuiper kuşağı cismi popülasyonundaki ikinci büyük Kuiper kuşağı cismidir. Makemake'nin çapı kabaca Plüton'un dörtte üçü kadardır. S/2015 (136472) 1 adında bir uydusu vardır. Bu gezegenin ortalama 30 K (-243.2 °C) olan aşırı düşük sıcaklığı bize yüzeyi hakkında bazı detaylar vermektedir. Tahminlere göre yüzeyi; metan, etan ve olasılıkla nitrojen buzulları ile kaplıdır.
Keşif | |
---|---|
Keşfeden |
|
Keşif tarihi | 31 Mart 2005 |
Adlandırmalar | |
MPC belirtmesi | (136472) Makemake |
Adın kaynağı | Makemake |
Alternatif adlandırma | 2005 FY9 |
Cüce gezegen TNO cubewano[1] dağınık-yakın | |
Sıfatlar | Makemakean[2][3] |
Sembol | |
Yörünge özellikleri[4] | |
İlk önkeşif tarihi | 29 Ocak 1955 |
Günöte | 52,756 AU (7,8922 Tm) |
Günberi | 38,104 AU (5,7003 Tm) |
45,430 AU (6,7962 Tm) | |
Dış merkezlik | 0,16126 |
306,21 y (111.845 g) | |
Ortalama yörünge hızı | 4,419 km/s |
165,514° | |
Eğiklik | 28,9835° |
79,620° | |
17 Kasım 2186[5] | |
294,834° | |
Bilinen doğal uydusu | 1 |
Fiziksel özellikler | |
B−V=0,83, V−R=0,5[6] | |
17,0 (karşı konum)[7][8] | |
-0,12[4] 0,049±0,020[9] | |
Boyutlar | |
Ortalama yarıçap |
|
Basıklık | 0,0098[lower-alpha 1] |
6,42×106 km2[lower-alpha 2][11] | |
Hacim | 1,53×109 km3[lower-alpha 2][12] |
Kütle | ≈ 3,1×1021 kg[13] |
Ortalama yoğunluk | ≈ 1,7 g/cm3 (Ortiz vd. 2012 yarıçapını kullanarak) ≈ 2,1 g/cm3 (Brown 2013 yarıçapını kullanarak[10])[13] |
Ekvatoral yerçekimi | < 0,57 m/s2 |
Ekvatoral kurtulma hızı | < 0,91 km/s |
22,8266±0,0001 sa[9] | |
0,82±0,02 geometric[9] 0,74±0,06 Bond[14] | |
Sıcaklık | 32–36 K (tek-yüzey modeli) 40–44 K (iki-yüzey modeli)[15] |
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
Başlangıçta 2005 FY9 ve cüce gezenler grubuna dahil edildikten sonra verilen 136472 adlarıyla bilinen Makemake,[17] 31 Mart 2005'te Michael E. Brown'un liderliğindeki bir takım tarafından keşfedilmiş ve ardından aynı yılın 29 Temmuz'unda kamuoyuna açıklanmıştır. Gezegen adını Rapanui tanrısı Makemake'den alır. Makemake Paskalya adasının Polenez yerlilerinin insanlığın yaratıcı ve doğurganlık tanrısıdır. Makemake'in keşif ekibinin lideri Michael E. Brown'un eşi bu ve Eris, 2003 El61 gök cisimlerinin keşfi sıralarında hamile olduğu için, kaşifin aklına gök cisimine mitolojiden bir doğurganlık tanrısı / tanrıçası vermek gelmiş, araştırmaları sonucu bulduğu Makemake ismini Uluslararası Astronomi Birliği'ne önermiş, kurumun ilgili birimleri de yaptıkları değerlendirme sonucu önerilen ismi kabul etmiştir.[17] 11 Haziran 2008'de IAU (Uluslararası Astronomi Birliği), Makemake'yi plütonsal statüsüne potansiyel adaylar listesine almıştır. Plütonsal terimi, Neptün'ün yörüngesinin ötesindeki cüce gezegenleri Plüton ve Eris'in yanında sayılabilir kılmaktadır. Makemake resmî olarak 2008'in Temmuz ayında plütonsal statüsüne yükseltilmiştir. Hubble Uzay Teleskopu'nun Wide Field Camera 3 kamerası ile Nisan 2015'te bir uydusu olduğu keşfedimiştir.