Şarlman
Frank ve Lombard kralı / From Wikipedia, the free encyclopedia
Şarlman (Fransızca: Charlemagne, Almanca: Karl I. der Große, Latince: Carolus Magnus veya Karolus Magnus) (d. yaklaşık 2 Nisan 748 – ö. 28 Ocak 814, Aachen), Frank ve Lombard kralıdır. Karolenj Devleti'ni imparatorluk statüsüne yükselten hükümdardır. Batı Avrupa’nın büyük bir kısmını birleştirmiştir, büyük askeri başarılara imza atmış, dini ve eğitim alanlarda oldukça önemli reformlar gerçekleştirmiştir.[1] Endülüs, İtalya ve İngiltere'deki kültürleri ve sistemleri öğrenmiştir. Kültürün inşa edilmesine büyük önem vermesi sebebiyle Latince bilen din adamları ve bilginlerden Roma döneminin hukuk ve edebiyat eserlerinin kopyalanmasını istemiştir.[2] Sayılarca kütüphane ve Scriptorium’lar inşa ettirmiştir.[3] Düşünürleri yeni eserler yazmaya teşvik etmiştir.[4] Şarlman’ın arzusu doğrultusunda hukuk, teoloji, bilim, müzik, sanat, tarih konularını ihtiva eden birçok eser kaleme alınmıştır.[5] Bu dönemde, Frank Krallığı’nın başkenti Aachen, kültür merkezi haline gelmiştir.[6] Ayrıca kamu idaresi ve finansal kaynağa yönelik reformlar yapmıştır.[7] Tarihçilerin belirttiğine göre Şarlman‘ın hükümdarlığını kapsayan dönem erken bir tür rönesans dönemine işaret etmektedir, adı geçen bu dönem Karolenj Rönesansı olarak adlandırılır.[4][8][9][10][11][12][13]
Şarlman Fransızca: Charlemagne Latince: Carolus Magnus Almanca: Karl der Grosse | |
---|---|
İmparator Şarlman Ressam: Albrecht Dürer (1511-1513 arası) | |
Frankların kralı | |
Hüküm süresi | 9 Ekim 768 – 28 Ocak 814 |
Taç giymesi | 9 Ekim 768 Noyon |
Önce gelen | Kısa Pepin |
Sonra gelen | Dindar Ludwig |
İtalya Lombardlar kralı | |
Hüküm süresi | 10 Temmuz 774 – 28 Ocak 814 |
Taç giymesi | 10 Temmuz 774 Pavia |
Önce gelen | Desiderius |
Sonra gelen | Dindar Ludwig |
Kutsal Roma İmparatoru | |
Hüküm süresi | 25 Aralık 800 – 28 Ocak 814 |
Taç giymesi | 25 Aralık 800 Aziz Petrus Bazilikası, Roma |
Önce gelen | İlk İmparator |
Sonra gelen | Dindar Ludwig |
Çocuk(lar)ı | En önemlileri: Pepin Kambur Charles: Franklar Kralı Pepin: Lombardlar Kralı Dindar Ludwig: Kutsal Roma İmparatoru |
Hanedan | Karolenj Hanedanı |
Babası | Kısa Pepin |
Annesi | Bertrada Laonlu |
Dini | Katolik |
Pippinid ler
|
Arnulfing ler
|
Frank lar
|
Verdun Antlaşması sonrası (843)
|
Ölümünün ardından sağladığı toprak bütünlüğüne rağmen, ardılları tarafından toprak bütünlüğü kaybedilmiş ve parçalara bölünmüştür. Bu bölünmenin sonucunda yeni krallıklar ortaya çıkmıştır.[2]