Acapulco
From Wikipedia, the free encyclopedia
Acapulko de Xuarez (ispancha: [akaˈpulko ðe ˈxwaɾes]) Odatda Acapulko deb ataladi (/ˌækəˈpʊlkoʊ/ AK-ə-PUUL-koh[1][2]), Meksikaning Tinch okeani sohilidagi Gerrero shtatidagi shahar va yirik dengiz porti, Mexiko shahridan 380 km janubda joylashgan. Akapulko chuqur, yarim doira shaklidagi koʻrfazda joylashgan va Meksika tarixining dastlabki mustamlaka davridan beri port boʻlib kelgan[3]. Bu Panama va San-Fransisko (Kaliforniya, Qoʻshma Shtatlar) oʻrtasidagi yuk tashish va kruiz laynerlar uchun asosiy portdir[4]. Akapulko shahri shtatdagi eng katta shahar boʻlib, shtat poytaxti Chilpansingodan ham ancha katta. Akapulko, shuningdek, Meksikaning eng yirik plyaj va balneario kurort shahri hisoblanadi[5].
Acapulco, Guerrero | |
---|---|
Shahar | |
16°51′46.3302″N 99°53′13.2313″W G O | |
Hukumat | |
Abelina López | |
Asos solingan | 1550-yil 12-mart |
Maydon | 1,880.60 km2 (726.10 mi²) |
Aholisi (2012) |
687 608 |
Zichligi | 370 kishi/km2 |
Vaqt mintaqasi | UTCCST |
Shahar Meksikaning eng qadimgi plyaj kurortlaridan biri boʻlib, 1940-1960-yillarda Gollivud yulduzlari va millionerlar uchun dam olish maskani sifatida mashhur boʻlgan[6]. Akapulko bir vaqtlar mashhur sayyohlik kurorti boʻlgan, ammo 2014-yildan beri jinoiy toʻdalar zoʻravonligi va qotillik sonining katta oʻsishi tufayli Akapulko endi koʻplab xorijiy sayyohlarni oʻziga tortmaydi va xavfsiz hudud maqomini yo‘qotgan. Bu Meksikadagi oltinchi va dunyodagi yettinchi o‘rin bilan eng halokatli shaharlar ro‘yxatidan joy olgan[7]. AQSh hukumati oʻz fuqarolarini Akapulcoga sayohat qilmaslik haqida ogohlantiradi[8]. 2016-yilda 918 ta qotillik[9] sodir boʻlgan va qotillik darajasi dunyodagi eng yuqori koʻrsatkichlardan biri boʻlgan: aholining har 100 000 kishidan 103 tasi qotillik qurboni bo‘lgan[10]. 2018-yil sentabrida shaharning butun politsiyasi harbiylar tomonidan qurolsizlantirildi, chunki unga narkotik to‘dalari kirib kelgan degan gumon bor.
Dam olish maskani uch qismga boʻlingan: Koʻrfazning shimoliy tomoni va undan tashqarisi „anʼanaviy“ hudud boʻlib, u Parque Papagayodan Zokalo orqali va Kaleta va Kaletilla plyajlarigacha boʻlgan hududni oʻz ichiga oladi. Koʻrfazning asosiy qismi „Zona Dorada“ (ispanchada „oltin zona“), bu yerda XX asr oʻrtalarida mashhurlar dam olgan va janubiy tomonida yangi hashamatli koʻp qavatli „Diamante“ (ispancha „olmos“) mehmonxonalar va kondominiumlar joylashgan.
„Akapulko“ nomi naguatl tilidan Aca-pōl-co soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, „qamishlar yoʻq qilingan yoki yuvilib ketgan“[11] yoki „katta qamishlar yonida“[12] degan maʼnoni anglatadi, bu shahar muhrida ham aks etgan. Belgida ikki qoʻl qamishni sindirayotgan atstek tipidagi glif tasviri bor[3].
„De Xuarez“ 1885-yilda Meksikaning sobiq prezidenti (1806-1872) Benito Xuarez sharafiga rasmiy nomga qoʻshilgan. Filippindagi Kapul oroli va munitsipaliteti oʻz nomini Akapulkodan olgan. Akapulko oʻsha paytda Ispaniya mustamlakasi boʻlgan Akapulkodan Manilagacha boʻlgan trans-Tinch okeani suzib yurish yoʻlining sharqiy uchi edi.