John D. Rockefeller
Ông vua dầu mỏ người Mỹ / From Wikipedia, the free encyclopedia
John Davison Rockefeller Sr. (8 tháng 7 năm 1839 – 23 tháng 5 năm 1937) là một ông trùm kinh doanh và nhà từ thiện người Mỹ. Ông được nhiều người coi là người Mỹ giàu có nhất mọi thời đại,[4][5] và người giàu nhất trong lịch sử hiện đại.[6][7]
John D. Rockefeller | |
---|---|
Chân dung của ông do Oscar White chụp năm 1914. | |
Sinh | John Davison Rockefeller (1839-07-08)8 tháng 7, 1839 Richford, New York, Hoa Kỳ |
Mất | 23 tháng 5, 1937(1937-05-23) (97 tuổi) Dinh thự The Casements Ormond Beach, Florida, Hoa Kỳ. |
Nơi an nghỉ | Nghĩa trang Lake View Cemetery, Cleveland, Ohio 41,511°B 81,591°T / 41.511; -81.591 |
Nghề nghiệp | Ông trùm kinh doanh và nhà từ thiện trong ngành dầu mỏ |
Nổi tiếng vì | Sáng lập và lãnh đạo Standard Oil CompanyThành lập Đại học Chicago, Đại học Rockefeller, Đại học Trung tâm Philippine, Ban Giáo dục Tổng hợp và Quỹ Rockefeller |
Tài sản | US$478 tỷ (bằng đô la 2022 2019; đã điều chỉnh lạm phát) vào năm 1913,[lower-alpha 1] theo Forbes [1][2] (1,5% đến 2% của nền kinh tế Hoa Kỳ; hoặc khoảng 1/65 đến 1/50 GDP của cả đất nước)[lower-alpha 2] |
Đảng phái chính trị | Đảng Cộng hòa |
Phối ngẫu | Laura Spelman Rockefeller (cưới 1864–1915) |
Con cái | Elizabeth Rockefeller Strong, Alice, Alta, Edith và John Jr. |
Cha mẹ |
|
Người thân | Rockefeller family |
Rockefeller sinh ra trong một gia đình đông con ở ngoại ô New York, họ đã chuyển đi nhiều lần trước khi định cư ở Cleveland, Ohio. Ông trở thành trợ lý kế toán năm 16 tuổi và bắt đầu có vài quan hệ đối tác kinh doanh từ năm 20 tuổi, tập trung kinh doanh vào lĩnh vực lọc hóa dầu. Rockefeller thành lập Standard Oil vào năm 1870. Ông điều hành nó cho đến năm 1897, và vẫn là cổ đông lớn nhất của công ty.
Sự giàu có của Rockefeller tăng vọt khi dầu hỏa và xăng dầu ngày càng trở nên quan trọng, từ đó ông trở thành người giàu nhất đất nước, kiểm soát 90% tổng lượng dầu ở Hoa Kỳ vào thời kỳ đỉnh cao.[lower-alpha 3] Dầu mỏ đã được sử dụng trên khắp đất nước như một nguyên liệu thắp sáng cho đến khi có điện, và làm nhiên liệu sau khi phát minh ra ô tô. Hơn nữa, Rockefeller đã có được ảnh hưởng to lớn đối với ngành đường sắt chuyên vận chuyển dầu của ông đi khắp đất nước. Standard Oil là sự tin tưởng kinh doanh lớn đầu tiên ở Hoa Kỳ. Rockefeller đã cách mạng hóa ngành dầu khí và thông qua các đổi mới công nghệ và công ty, công cụ giúp phổ biến rộng rãi và giảm đáng kể chi phí sản xuất dầu. Công ty và hoạt động kinh doanh của ông bị chỉ trích, đặc biệt là trong các bài viết của tác giả Ida Tarbell.
Tòa án Tối cao đã ra phán quyết vào năm 1911 rằng Standard Oil phải bị giải thể vì vi phạm đạo luật chống độc quyền của liên bang. Công ty tách ra thành 34 đơn vị riêng biệt, bao gồm các công ty đã trở thành ExxonMobil, Tập đoàn Chevron và những công ty khác — một số vẫn có mức doanh thu cao nhất trên thế giới. Cuối cùng, tổng giá trị các bộ phận riêng lẻ của công ty có giá trị hơn toàn bộ công ty khi nó là một thực thể - vì cổ phiếu của những bộ phận này tăng gấp đôi và gấp ba giá trị trong những năm đầu. Do đó, Rockefeller trở thành tỷ phú đầu tiên của đất nước, với khối tài sản trị giá gần 2% nền kinh tế quốc gia lúc bấy giờ.[3]
Giá trị tài sản ròng đạt đỉnh được ước tính là 418 tỷ đô la Mỹ (tính theo đô la năm 2019; đã điều chỉnh lạm phát) vào năm 1913.[8][9][lower-alpha 4] Tài sản cá nhân của ông ước tính khoảng 900 triệu USD vào thời điểm năm 1913, gần bằng 3% GDP của Hoa Kỳ là 39,1 tỷ USD năm đó.[10]
Rockefeller đã dành phần lớn thời gian trong 40 năm cuối đời để nghỉ hưu tại Kykuit, điền trang riêng của ông ở Quận Westchester, New York, xác định cấu trúc của hoạt động từ thiện hiện đại, cùng với các nhà công nghiệp chủ chốt khác như ông trùm thép Andrew Carnegie.[11] Tài sản của ông chủ yếu được sử dụng để tạo ra cách tiếp cận hiện đại một cách có hệ thống đối với hoạt động từ thiện có mục tiêu thông qua việc thành lập các quỹ có ảnh hưởng lớn đến y học, giáo dục và nghiên cứu khoa học.[12] Các tổ chức của ông đã đi tiên phong trong phát triển nghiên cứu y học và là công cụ trong việc tiêu diệt gần như tận diệt giun móc[13] và sốt vàng[14] ở Mỹ.
Rockefeller cũng là người sáng lập Đại học Chicago và Đại học Rockefeller và đã tài trợ cho việc thành lập Đại học Trung tâm Philippine ở Philippines.[15][16][17] Ông là một người sùng đạo Baptist phương Bắc và ủng hộ nhiều tổ chức dựa trên đạo. Ông hoàn toàn kiêng rượu và thuốc lá trong suốt cuộc đời của mình.[18] Khi cần những lời khuyên ông sẽ tìm đến vợ mình, Laura Spelman Rockefeller, người đã sinh cho ông năm người con.
Ông cũng là một giáo dân trung thành của Nhà thờ Baptist Street Erie, dạy trường Chúa nhật, và từng là người được ủy thác, thư ký, và thỉnh thoảng là người gác cổng.[19] Tôn giáo là động lực dẫn lối trong suốt cuộc đời ông và ông tin rằng đó là nguồn gốc thành công của mình. Rockefeller cũng được coi là người ủng hộ chủ nghĩa tư bản dựa trên quan điểm của chủ nghĩa xã hội của , và ông có câu châm ngôn rằng, "Sự phát triển của một doanh nghiệp lớn là sự sống còn của những người phù hợp nhất".[20][21]