Pyotr I của Nga
sa hoàng Nga (trị vì 1682–1725) / From Wikipedia, the free encyclopedia
Pyotr I (tiếng Nga: Пётр Алексеевич Романов, Пётр I, Пётр Великий), có sách viết theo tiếng Anh là Peter I hay tiếng Pháp là Pierre I (sinh ngày: 10 tháng 6 năm 1672 tại Moskva – mất ngày: 8 tháng 2 năm 1725 tại Sankt-Peterburg) là Sa hoàng của nước Nga cũ và sau đó là Hoàng đế của Đế quốc Nga (từ năm 1721), đồng cai trị với vua anh Ivan V - một người yếu ớt và dễ bệnh tật - trước năm 1696. Ông được tôn là Pyotr Đại đế (hay Pierre Đại đế, Peter Đại đế, tiếng Nga: Пётр Великий, Pyotr Velikiy). Ông được xem là một trong những nhà cải cách kiệt xuất trong lịch sử Nga.
Pyotr I Đại đế Пётр I Великий | |||
---|---|---|---|
Sa hoàng Nga | |||
Trị vì | 7 tháng 5 năm 1682 – 2 tháng 11 năm 1721 39 năm, 179 ngày | ||
Đăng quang | 25 tháng 6 năm 1682 | ||
Đồng trị vì | Ivan V | ||
Tiền nhiệm | Fyodor III | ||
Hoàng đế và Đấng cầm quyền chuyên chính của toàn Nga | |||
Trị vì | 2 tháng 11 năm 1721 - 8 tháng 2 năm 1725 3 năm, 98 ngày | ||
Tiền nhiệm | Thành lập đế quốc | ||
Kế nhiệm | Yekaterina I | ||
Thông tin chung | |||
Sinh | 10 tháng 6 năm 1672 Moskva, Nước Nga Sa hoàng | ||
Mất | 8 tháng 2 năm 1725 (52 tuổi) Sankt Peterburg, Đế quốc Nga | ||
Hoàng hậu |
| ||
Thê thiếp | Eudoxia Lopukhina (1689-1698) Yekaterina I (1712-1725) | ||
Hậu duệ | Alexei Petrovich, Thái tử Nga Đại công tước Aleksandr Đại công nương Petrovna Elizaveta Đại công nương Natalia Đại công nương Natalia | ||
Tước vị |
| ||
Thân phụ | Aleksei của Nga | ||
Thân mẫu | Natalia Kirillovna Naryshkina | ||
Tôn giáo | Chính Thống giáo Đông phương | ||
Chữ ký |
Vua Pyotr Đại đế đã tiến hành cuộc cải tổ lớn lao tại nước Nga Sa hoàng. Trong những năm 1697 - 1698 ông đi vòng quanh Tây Âu, học được những điều mới lạ ở đó và truyền vào Nga. Dưới triều ông, nước Nga có nền kinh tế phát triển và thành lập thể chế nghị viện. Trong việc xây dựng đất nước, Pyotr thường tham vấn những cố vấn tài ba người nước ngoài.[1] Nhờ vậy, dưới triều đại không lâu dài của ông (1696 – 1725), nước Nga trở thành một đế quốc hùng cường trên thế giới thời đó, Hải quân Nga được thành lập. Người Nga đã có đủ sức giành chiến thắng trước hai cựu thù vào thời đó là đế quốc Ottoman và Thụy Điển, nhằm tái chiếm các lãnh thổ đã mất và lấy đường thông ra biển.[1]
Năm 1703, ông hạ lệnh cho xây dựng thành phố Sankt-Peterburg. Chính tại đây, năm 1782 người ta đã hoàn thành việc xây cất tượng Pyotr I - tức tượng "Kị sĩ đồng". Sankt-Peterburg trở thành một "thành Venezia của phương Bắc", và trở thành kinh đô nước Nga vào năm 1712. Người ta đã ca ngợi ông như một vị "Đại đế Ross toàn nước Nga", hay "Cha của Tổ quốc".