Сынгапур
From Wikipedia, the free encyclopedia
Сынґапу́р (па-кітайску: 新加坡; па-малайску: Singapura) — горад-дзяржава, разьмешчаная ў Паўднёва-Ўсходняй Азіі на паўднёвым ускрайку Малайскага паўвострава, за 137 кілямэтраў на поўнач ад экватару. Сынґапур складаецца з 63 астравоў, якія аддзеленыя ад Малайзіі пралівам Джахор на поўначы й Сынґапурскім пралівам ад Інданэзіі на поўдні. Сынґапур зьяўляецца высока ўрбанізаваным горадам, але амаль палова краіны пакрыта зелянінай. Большасьць зямель ствараецца на аснове мэліярацыі.
Сынґапур 新加坡共和国 சிங்கப்பூர் குடியரசு | |||
| |||
Нацыянальны дэвіз: Majulah Singapura («Наперад, Сынгапур») | |||
Дзяржаўны гімн: «Majulah Singapura» | |||
Афіцыйная мова | ангельская, кітайская, малайская, тамільская | ||
Сталіца | Сынґапур | ||
Найбуйнейшы горад | Сынґапур | ||
Форма кіраваньня | Парлямэнцкая рэспубліка Тарман Шанмугаратнам Лі Сянь Лун | ||
Плошча • агульная • адсотак вады |
187-е месца ў сьвеце 712 км² 1,444 | ||
Насельніцтва • агульнае (2009) • шчыльнасьць |
115-е месца ў сьвеце 4 987 600 6814/км² | ||
СУП • агульны (2008) • на душу насельніцтва |
45-е месца ў сьвеце $239,146 млрд $56 226 | ||
Валюта | Сынгапурскі даляр (SGD) | ||
Часавы пас | SST (UTC+8) | ||
Незалежнасьць — ад Вялікабрытаніі |
3 чэрвеня 1959 | ||
Аўтамабільны знак | SGP | ||
Дамэн верхняга ўзроўню | .sg | ||
Тэлефонны код | +65 | ||
Сынґапур быў часткай розных мясцовых імпэрыяў, паколькі ён быў упершыню заселены ў II стагодзьдзі нашай эры. Сучасны Сынґапур быў заснаваны як гандлёвы цэнтар Ост-Індзкай кампаніі сэра Стэмфарда Рафлза ў 1819 годзе з дазволу султаната Джахора. Брытанцы атрымалі поўны сувэрэнітэт над востравам у 1824 годзе й Сынґапур стаў адной з брытанскіх калёніяў у праліве ў 1826 годзе. Сынґапур быў акупаваны японскімі войскамі ў Другой сусьветнай вайне й вярнуўся да брытанскага панаваньня пасьля яе. Горад атрымаў унутранае самакіраваньне ў 1959 годзе. Сынґапур аб’яднаўся зь іншымі былымі брытанскімі тэрыторыямі для фармаваньня Малайзіі ў 1963 годзе, аднак стаў цалкам незалежнай дзяржавай праз два гады пасьля аддзяленьня ад Малайзіі. З тых часоў Сынґапур меў значны паказчык росту багацьця й на сёньня зьяўляецца адным з чатырох так званых чатырох азіяцкіх тыграў (разам з Паўднёвай Карэяй, Ганконгам ды Тайванем). Эканоміка моцна залежыць ад галіны сфэры паслугаў. Сынґапур ёсьць сусьветным лідэрам у некалькіх галінах: горад ёсьць чацьвёрты вядучы сусьветны фінансавы цэнтар, другі па велічыні ў сьвеце па колькасьці казіно й рынку азартных гульняў, і трэці па велічыні ў сьвеце нафтаперапрацоўчы цэнтар. Порт Сынґапура зьяўляецца адным зь пяці самых ажыўленых партоў у сьвеце, найбольш характэрны тым, што тут зьдзяйсьняецца ажыўленая перавалка грузаў. Сусьветны банк адзначае, што Сынґапур ёсьць месцам, дзе прасьцей за ўсё ў сьвеце весьці бізнэс.
Сынґапур зьяўляецца парлямэнцкай рэспублікай з Ўэстмінстэрскай сыстэмай аднапалатнага парлямэнту. Партыя народнага дзеяньня (ПНД) выйграла ўсе выбары з 1959 году. Прававая сыстэма Сынґапуру мае свае фонды ў ангельскай сыстэме агульнага права, але зьмены былі ўнесены ў яе на працягу многіх гадоў, як то выдаленьне практыкі скліканьня суду прысяжных. Назва мае паходжаньне ад двух санскрыцкіх словаў: singa (леў) і pura (горад), і калі-нікалі Сынґапур называюць Горадам Ільва.