Iskra (gazeta)
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
„Iskra” – pismo periodyczne rosyjskiej partii socjaldemokratycznej (SDPRR). Pierwszy numer gazety został opublikowany w Lipsku w grudniu 1900 roku. Kolejne numery były wydawane od 1901 do 1905, początkowo w Monachium, a potem w Szwajcarii i rozprowadzane bezdebitowo na terenie Imperium Rosyjskiego.
Ten artykuł dotyczy gazety rosyjskiej. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa. |
„Iskra” - nagłówek | |
Państwo | |
---|---|
Organ prasowy | |
Pierwszy numer |
1900 |
Ostatni numer |
1905 |
Pierwszym redaktorem pisma był Włodzimierz Lenin. Gazeta miała antyimperialistyczny i lewicowy charakter[1]. Za kadencji Lenina zawierało artykuły napisane przez między innymi Różę Luksemburg, Niemca pochodzenia czeskiego Karla Kautskyego czy młodego ukraińskiego marksisty, Lwa Trockiego, który stał się współpracownikiem Lenina na jesieni 1902 roku[2]. Po rozłamie w SDPRR na frakcje bolszewików i mienszewików, w lipcu 1903 Lenin opuścił redakcję Iskry, która do października 1905[3] ukazywała się pod kierownictwem Gieorgija Plechanowa[4]. Wydano 110 numerów (do lipca 1903[5] - 44 numery). Zadaniem gazety było połączenie różnych ugrupowań robotniczych w Rosji na bazie wspólnej platformy politycznej. Gazeta była drukowana w Monachium (1901-1903) i Genewie (po 1903) i dostarczana w skrzyniach z podwójnym dnem na obszar Imperium Rosyjskiego przy współpracy sympatyzującego z socjaldemokracją rosyjskiego przemysłowca z branży włókienniczej - Sawy Morozowa[6].
Mottem gazety[7] było ros. Из искры возгорится пламя (pol. Z iskry rozgorzeje płomień) — cytat z poematu Puszkina do dekabrystów zesłanych na Syberię.
Członkowie redakcji uczestniczyli w obaleniu caratu w marcu 1917 roku i wydarzeniach rewolucji rosyjskiej wiosny-lata 1917. Po przewrocie bolszewickim znaleźli się w różnych obozach politycznych - Włodzimierz Lenin jako przywódca RFSRR, mienszewicy - Gieorgij Plechanow, Pawieł Akselrod i Julij Martow w opozycji, do czasu wymuszonej emigracji z RFSRR.
Członkowie redakcji:
- Włodzimierz Lenin
- Gieorgij Plechanow
- Wiera Zasulicz
- Paweł Akselrod
- Julij Martow
- Aleksandr Potresow
później też:
Druk: Blumenfeld.