کاکتوس
From Wikipedia, the free encyclopedia
کاکتوس گیاهی است، از تیره کاکتوسان (Cactaceae)، متعلق به راسته گیاهی میخکسانان که گیاهانی گوشتی و دارای خار هستند. خانوادهٔ کاکتوسها شامل حدود ۱۲۷ سرده و ۱۷۵۰ گونه شناساییشده هستند.[2] این گیاهان، از رده دولپهایهای جداگلبرگ و بسیار مقاوم به کمآبی و خشکی بهشمار میآیند. با وجود اینکه برخی از کاکتوسها بومی مناطق مرطوب هستند، بسیاری از آنها در مناطق گرم و خشک، از جمله در بیابان آتاکاما، یکی از خشکترین نقاط دنیا نیز رشد میکنند.
کاکتوس | |
---|---|
انواعی از کاکتوسها | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاهان |
کلاد: | نهاندانگان |
کلاد: | دولپهایهای نو |
راسته: | میخکسانان |
تیره: | Cactaceae ژوسیو[1] |
زیرخانوادهها | |
|
کاکتوسها با تیرههای دیگر دولپهایها، تفاوت کلی دارند، زیرا ساقه این گیاهان بسیار ضخیم و از حالت استوانهای خارج و برگها نیز شکل اصلی خود را از دست داده و به صورت خار و تیغهای کوچکی درآمدهاند.[3]
کاکتوس طی فصول مرطوب یا به هنگام توفانهای ناگهانی آب ذخیره کرده و آن را طی ماههای خشک به مصرف میرساند. بیشتر کاکتوسها ریشههای عمیقی داشته و ساقه شبکهمانند آن به عنوان منبع ذخیره آب عمل میکند. ساقه کاکتوس توسط تیغهایی محافظت میشود. کاکتوسها برگهای خیلی کوچکی داشته یا اصلاً برگ ندارند. بیشتر کاکتوسها ریشههای عمیقی دارند.[4]
تقریباً همهٔ کاکتوسها، گیاهانی گوشتی هستند، در صورتیکه همه گیاهان گوشتی، از خانوادهٔ کاکتوسها نیستند. به قسمتهای برآمده و توپیشکل در سطح کاکتوسها توپچه (آرئول) گفته میشود. خارها، گلها و ساقههای جانبی کاکتوس از روی توپچه میروید. اگر یک گیاه گوشتی دارای توپچه باشد، کاکتوس است؛ و اگر دارای این برجستگیها نباشد، کاکتوس نیست.
کاکتوسها، در بسیاری از مناطق شمالی، مرکزی و جنوبی قاره آمریکا از پاتاگونیا در جنوب، تا بخشهایی از غرب کانادا در شمال این قاره، بهطور طبیعی رویش دارند. تنها یک گونهٔ کاکتوس، بهطور طبیعی، در مناطقی از قاره آفریقا و در سریلانکا نیز یافت میشود. کاکتوسها امروزه در بسیاری از مناطق گرم و خشک جهان توسط انسانها کاشته و پراکنده شدهاند. کاکتوسها در ایران تنها چند گونه بومی وجود دارد با این وجود کاکتوس هایی از سرزمین های آمریکای جنوبی و استرالیا به ایران آورده شدند و به سرعت در مناطق بیابانی ایران پراکنده شدند.