آفرینشگرایی
From Wikipedia, the free encyclopedia
آفرینشگرایی یا خلقتگرایی (به انگلیسی: Creationism) باوری مذهبی است که براساس آن گیتی و زندگی، توسط موجود یا موجوداتی فراطبیعی (عموماً با نام خدا) بهوجود آمدهاند.[1][2] این باور در مقابل نتایج علمی است، که وجود زندگی و گیتی را با فرایندهای طبیعی توضیح میدهند[3] و از نظر علمی در دستهٔ شبهعلم قرار میگیرد.[4][5][6][7][8] اصطلاح آفرینشگرا اولین بار در سال ۱۸۵۶ میلادی در نامهای از چارلز داروین، برای اشاره به کسانی که براساس دلایل مذهبی با گسترش فرگشت در علوم مخالفت میکردند، بهکار رفت.[9] آفرینشگرایی طیف زیادی از دیدگاهها را شامل میشود؛ از جمله نسخهٔ الهیاتی آن، که بهصورت فرگشت الهی شناخته میشود و باور دارد که یافتههای علم و آفرینش هر دو صحیح هستند. اما عبارت آفرینشگرا عموماً برای اشاره به آفرینشگراهای لفظی (به انگلیسی: literal creationist) مورد استفاده قرار میگیرد، که جنبههای مختلف علمی را رد کرده و به جای آن باورهای شبهعلمی را گسترش میدهند.[10][11]
آفرینشگراها عموماً بنیاد باورهای خود را بر خوانش بنیادگرایانه از کتب آسمانی، مانند روایت آفرینش در قرآن یا سفر پیدایش بنا میکنند.[12]
برخی آفرینشگرایان معیارهایی نظیر علت وجودی، مبدأ و غایت حکیمانه را جزو شروط و معیارهای یک اندیشه قابل قبول میدانند، حال آنکه نظریات علمی از جمله نظریه فرگشت، مبتنی بر چنین رویکردی نیست و قائل به چنین معیارهایی نمیباشد.[13]