बङ्गलादेश
From Wikipedia, the free encyclopedia
बङ्गलादेश (/ˈbɑːŋɡlədɛʃ/ ( सुन्नुहोस्) बङ्गाली: বাংলাদেশ, आधिकारिक नाम जनगणतान्त्रिक बङ्गलादेश) दक्षिण एसियाको एउटा राष्ट्र हो। देशको उत्तर, पूर्व र पश्चिम सीमाना भारत र दक्षिणपूर्व सीमाना म्यानमा देशसँग जोडिएको छ भने यस देशको दक्षिणमा बङ्गालको खाडी रहेको छ। बङ्गलादेश र भारतीय राज्य पश्चिम बङ्गाल एक बाङ्लाभाषी अञ्चल, बङ्गाल हो, जसको ऐतिहासिक नाम “বঙ্গ” बङ्गो वा “বাংলা” बाङ्ला हो। यसको सीमारेखा त्यस समय निर्धारित भयो जब सन् १९४७ मा भारतको विभाजनको बेला यसलाई पूर्व पाकिस्तानको नामबाट पाकिस्तानको पूर्वी भाग घोषित गरिएको थियो। पूर्व र पश्चिम पाकिस्तानको बीच लगभग १६०० किलोमिटर (१००० माइल)को भौगोलिक दूरी रहेको थियो। पाकिस्तानको दुबै भागहरूको जनताको धर्म (इस्लाम) एउटै थियो तर उनीहरूको बीच जाति र भाषागत दूरी थियो। पाकिस्तानको तत्कालिन सरकारको अन्यायको विरुद्ध सन् १९७१ मा भारतको सहयोगबाट एउटा छुट्टै बङ्गलादेश स्वतन्त्रता आन्दोलन पछि स्वतन्त्र राष्ट्र बङ्गलादेशको उदभव भएको थियो। स्वतन्त्र पछि बङ्गलादेशको केही सुरुवाती वर्ष राजनीतिक अस्थिरताबाट परिपूर्ण थियो। देशमा १३ शासक बदलिन पुगे र ४ सैनिक बिद्रोह भएको थियो। विश्वको सबैभन्दा धेरै जनशक्ति भएको देशहरूमा बङ्गलादेशको स्थान आठौँ छ तर क्षेत्रफलको दृष्टिबाट बङ्गलादेश विश्वमा ९३औँ स्थानमा रहेको छ। मुसलमान- सघन जनसङ्ख्या भएको देशहरूमा बङ्गलादेशको स्थान चौथो हो जबकि बङ्गलादेशको मुसलमानको सङ्ख्या भारतको अल्पसङ्ख्यक मुसलमानको सङ्ख्या भन्दा कम छ। बङ्गलादेश दक्षिण एसियाली आञ्चलिक सहयोग संस्था, दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन र बिम्सटेकको प्रतिष्ठित सदस्य हो।
गणप्रजातान्त्रिक बङ्गलादेश গণপ্রজাতন্ত্রী বাংলাদেশ (बङ्गाली) | |
---|---|
राष्ट्रिय गान: "आमार सोनार बाङ्ला" (नेपाली: "मेरो सुनौलो बङ्गाल") (नेपाली: "युवाको गीत")[1] | |
राजधानी र सबैभन्दा ठुलो सहर | ढाका |
आधिकारिक भाषाहरू | बाङ्ला[2] |
मान्यता प्राप्त राष्ट्रिय भाषाहरू | बाङ्ला |
जातिगत समूहहरू (२०११[3]) |
|
धर्म (२०११[4]) |
|
रैथाने(हरू) | बङ्गलादेशी |
सरकार | संसदीय गणतन्त्र |
• राष्ट्रपति | आब्दुल हामीद |
शेख हसिना वाजेद | |
• सभामुख | शिरीन शारमिन चौधुरी |
• प्रमुख विचारपति | सैयद माहमुद होसेन |
व्यवस्थापिका | राष्ट्रिय संसद |
गठन तथा बङ्गलादेशको स्वतन्त्रता युद्ध | |
• बङ्गभङ्ग तथा बेलायती भारतको समाप्ति | १४-१५ अगस्ट १९४७ |
१४ अक्टोबर १९५५ | |
• पाकिस्तानबाट स्वतन्त्रता घोषणा | २६ मार्च १९७१ |
• विजय दिवस | १६ डिसेम्बर १९७१ |
• संविधान | ४ नोभेम्बर १९७२ |
• सर्वशेष झूखण्ड विनिमय | ३१ जुलाई २०१५ |
क्षेत्रफल | |
• जम्मा | १,४७,५७० किमी२ (५६,९८० वर्ग माइल)[5] (९५औँ) |
• पानी (%) | ७% |
जनसङ्ख्या | |
• २०१७ अनुमानित | १६२,९५१,५६०[6] (७औँ) |
• २०११ जनगणना | १४९,७७२,३६४[7] (८औँ[6]) |
• घनत्व | १,१०६ /किमी2 (२,८६४.५ /वर्ग माइल) (१०औँ) |
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (क्रय शक्ति समता) | २०१८ लगत |
• जम्मा | $८३१.७५० बिलियन[8] (३१औँ) |
• प्रति व्यक्ति | $४,५६१[8] (१३९औँ) |
कुल ग्राहस्थ उत्पादन (साङ्केतिक) | २०१८ लगत |
• जम्मा | $३१४.६५६ बिलियन[8] ৳२२,५०४,७९ करोड (४३औँ) |
• प्रति व्यक्ति | $१,७५४[6] (१४८औँ) |
गिनी (२०१६) | ३२.४०[9] मध्यम |
मानव विकास सूचकाङ्क (२०१९) | ०.६१४[10] मध्यम · १३५औँ |
मुद्रा | टाका (৳) (बीडीटी) |
समय क्षेत्र | अन्तर्राष्ट्रिय प्रमाणिक समय+६ (बङ्गलादेशको प्रमाणिक समय) |
मिति ढाँचा | बङ्गाब्दो, दद-मम-वववव |
सडक प्रयोग | ट्राफिक पद्धति निर्देशना |
टेलिफोन कोड | +८८० |
आइएसओ ३१६६ सङ्केत | बीडी |
इन्टरनेट डोमेन | डटबाङ्ला डटबीडी |
वेबसाइट राष्ट्रिय वेबसाइट |