Bagyidaw
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Bagyidaw (birm. ဘကြီးတော်, /ba̰dʑídɔ̀/; znany też jako Sagaing Min (birm. စစ်ကိုင်း မင်း), /zəɡáiɴ mɪ́ɴ/; imię nadane przy narodzinach: Maung Sein (မောင်စိန်); pełne imię sanskryckie: Siri Tribhavanaditya Pavarapandita Mahadhammarazadhiraza (သီရိ တြိဘဝနာဒိတျ ပဝရပဏ္ဍိတ မဟာဓမ္မရာဇာဓိရာဇာ); 23 lipca 1784 – 15 października 1846) – siódmy król birmańskiej dynastii Konbaumg panujący od roku 1819, aż do swej abdykacji w roku 1837.
Król Birmy | |
Okres |
od 5 czerwca 1819 |
---|---|
Koronacja |
7 czerwca 1819 |
Poprzednik | |
Następca |
Tharrawaddy |
Dane biograficzne | |
Dynastia |
Konbaung |
Data urodzenia | |
Data śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Ojciec |
Thado Minsaw |
Matka |
Min Kye, księżniczka Taungdwin |
Żona |
Nanmadaw Me Nu |
Dzieci |
5 synów, 5 córek |
Książę Sikongu, pod którym to tytułem był w tym czasie powszechnie znany, wybrany został na księcia koronnego przez swego dziadka, króla Bodawpayę w roku 1808, a tron objął w roku 1819, po śmierci Bodawpayi. W 1823 roku Bagyidaw przeniósł stolicę królestwa z Amarapury z powrotem do Ava[1].
Na panowanie Bagyidawa przypadła I wojna brytyjsko-birmańska (1824–1826), od której rozpoczął się upadek dynastii Konbaung. Bagyidaw odziedziczył po swym poprzedniku największe niemal z birmańskich imperiów, mniejsze jedynie od tego stworzonego przez Bayinnaunga, ale za to dzielące nieprecyzyjnie wytyczoną granicę z Indiami Brytyjskimi. W latach poprzedzających wojnę król zmuszony był tłumić wspierane przez Brytyjczyków rebelie na terenie zachodnich nabytków terytorialnych dziadka (Arakanu, Manipuru i Asamu), ale nie był w stanie powstrzymać najazdów zza granic brytyjskich terytoriów i protektoratów[2]. Jego oparta na złych radach decyzja, by pozwolić birmańskiej armii na ściganie buntowników bez zważania na niedokładnie określoną granicę, doprowadziła do wojny. Wynik tej najdłuższej i najkosztowniejszej ze wszystkich wojen w historii Indii Brytyjskich[3] był zdecydowanie korzystny dla Brytyjczyków, Birmańczycy byli więc zmuszeni przyjąć warunki zwycięzców bez dyskusji[4]. Bagyidaw został zmuszony do oddania Brytyjczykom wszystkich zdobyczy swego dziadka na zachodzie oraz prowincji Taninthayi, a także do zapłacenia olbrzymiej kontrybucji w wysokości miliona funtów szterlingów, co na lata sparaliżowało kraj.
Zrujnowany Bagyidaw przez kilka lat żywił nadzieję, że Taninthayi zostanie mu zwrócone i w 1832 roku kosztem wielkich wyrzeczeń zapłacił ratę kontrybucji[5]. W roku 1830 Brytyjczycy wyznaczyli na nowo granicę z Manipurem, ale w 1833 roku stało się już jasne, że nie zwrócą oni Birmie żadnego z jej dawnych terytoriów. Król wiódł życie pustelnika, a władza przeszła w ręce królowej Nanmadaw Me Nu i jej brata[6]. W lutym 1837 roku brat króla, książę koronny Tharrawaddy, wzniecił bunt, w wyniku którego w kwietniu 1837 roku Bagyidaw został zmuszony do abdykacji. Król Tharrawaddy stracił królową Me Nu i jej brata, a Bagyidawa umieścił w areszcie domowym. Bagyidaw umarł 15 października 1846 roku w wieku 62 lat[5].