Centrum Naukowo-Produkcyjne Systemów Sterowania MERASTER
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Centrum Naukowo-Produkcyjne Systemów Sterowania MERASTER – polskie przedsiębiorstwo informatyczne z siedzibą w Katowicach, które posiadało oddziały w Sosnowcu i Zabrzu[3], specjalizujące się w latach 1977–1990 w projektowaniu, przygotowaniu wyrobów do produkcji, produkcji, kompleksowych dostawach i serwisie systemów mini- i mikrokomputerowych; należało do Zjednoczenia Przemysłu Automatyki i Aparatury Pomiarowej MERA[4].
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Siedziba |
Wodzisław Śląski[1] (pierwotnie Katowice[2]) |
Adres |
ul. Ogrodowa 3[1] |
Data założenia | |
Prezes |
Ryszard Pregiel (1977–1983) |
Zatrudnienie |
około 780 osób (1989) |
brak współrzędnych |
CNPSS zostało utworzone Zarządzeniem Ministra Przemysłu Maszynowego z dnia 19 marca 1977 roku[5]. Celem Centrum było rozwijanie przemysłu komputerowego dla hutnictwa, a w dalszej kolejności dla całego przemysłu maszynowego w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym[6]. W jego ramach działało pięć zakładów na pełnym wewnętrznym rozrachunku:
- Zakład Urządzeń Automatyki Przemysłowej w Sosnowcu;
- Zakład Wytwórczy Sprzętu Automatyki w Sosnowcu-Porąbce;
- Zakład Projektowania Systemów Sterowania w Katowicach;
- Biuro Generalnych Dostaw w Katowicach;
- Zakład Doświadczalny w Zabrzu.
Do czerwca 1989 Centrum podporządkowany był również Instytut Systemów Sterowania w Katowicach. W ISS opracowano m.in. mikrokomputer MERA-80[7], który na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku był produkowany w Zakładzie Doświadczalnym[8].
W 1979 roku CNPSS zakupiło od Akademii Górniczo-Hutniczej licencję na wykorzystanie głowic pomiarowych z magnesami trwałymi w urządzeniach do badania lin metodą magnetyczną. Przez 20 lat produkowano licencyjne i własne głowice i wyroby z marką MERASTER[9].
Zarząd Centrum mieścił się w Katowicach przy ówczesnej ul. Armii Czerwonej 160 dziś Aleja Wojciecha Korfantego w Katowicach. W budynku dyrekcji działała też rozwojowa część Ośrodka Oprogramowania. W sąsiedztwie dyrekcji, przy ul. Armii Czerwonej 141, na terenie Zakładów Cynkowych „Silesia”, mieścił się Wydział Technologiczny oraz powstała w 1989 r. Spółka „MERASTER-COMMERCE” prowadząca własny sklep.
Działalność produkcyjna Merasteru prowadzona była w dwóch zakładach: w Zabrzu, przy ul. Roosevelta 120, działał Zakład Produkcyjny PW-1, a w nim: Wydział Mechaniczny, Wydział Montażu Elektronicznego, Wydział Przetwórstwa Chemicznego, Wydział Produkcji grafploterów, monitorów ekranowych[10], urządzeń do grafiki komputerowej oraz aparatury kontrolno-pomiarowej. W Katowicach-Panewnikach przy ul. Owsianej 2 zlokalizowany był Zakład Produkcyjny PW-2, w skład którego wchodziły: Wydział Systemów Komputerowych, Zakład Montażu Elektronicznego, Wydział Produkcji Ploterów Rolkowych, Magazyn Wyrobów Gotowych, Dział Ekspedycji, Wydział Obsługi Serwisowej oraz Biuro Konstrukcji Systemów Komputerowych.
Sztandarowym produktem CNPSS i jego największym sukcesem eksportowym była MERA-60[11] – modularny systemem mikrokomputerowy zbudowany z wykorzystaniem elementów półprzewodnikowych średniej i wysokiej skali integracji[12], z użyciem mikroprocesora serii K-590[13] produkcji radzieckiej[14]. MERASTER był jednym z ważnych eksporterów w województwie katowickim, wartość eksportu wyrażona w milionach złotych wynosiła w kolejnych latach: 1983 – 1 154[15], 1984 – 1 626[16], 1985 – 3 119, 1986 – 2 620[17], 1987 – 4 186, 1988 – 10 655[18].
MERASTER był też jednym z większych ówcześnie producentów oprogramowania. Między innymi powstał tam zaawansowany system operacyjny MASTER[19][20].
W połowie lat osiemdziesiątych XX wieku CNPSS brał udział w realizacji Centralnego Programu Badawczo-Rozwojowego (CPBR) 8.13 Budowa Krajowej Akademickiej Sieci Komputerowej (KASK) – rozwój metod i środków informatycznych w procesach nauczania i badaniach naukowych. Zastosowano w tym projekcie węzeł MERA-660/X.25 opracowany we współpracy z Politechniką Śląską[21].
W 1990 roku przedmiotem działalności przedsiębiorstwa było projektowanie, produkcja, kompleksowe dostawy oraz serwis techniczny:
- systemów mini- i mikrokomputerowych przeznaczonych m.in. do sterowania procesami technologicznymi i transportowymi ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb przemysłu hutniczego, maszynowego, górnictwa i komunikacji,
- specjalizowanych urządzeń graficznych takich jak: plotery, monitory graficzne i semigraficzne,
- małych automatycznych central telefonicznych (w 1991 roku MERASTER rozpoczął produkcję) oraz taksometrów mikroprocesorowych typu TAXAR-02,
- komputerów zgodnych z IBM PC, produkowanych na Tajwanie, w Polsce oferowanych pod nazwą MEVAX.
Przed sierpniem 1996 roku państwowe przedsiębiorstwo MERASTER zostało przekształcone w jednoosobową spółka Skarbu Państwa[2].
Upadek współpracy gospodarczej w ramach RWPG spowodował, że produkty Merasteru straciły na atrakcyjności w związku z łagodzeniem embarga i ekspansją zachodnich korporacji IT na rynki RWPG. Centralne plany zakładały, że CNPSS będzie głównym dostawcą ploterów[22] dla całego bloku[23], produkującym 10 tys. sztuk rocznie. Wobec załamania się zainteresowania tą serią produktów, w Centrum zainwestowano w opracowanie i wdrożenie do produkcji urządzeń telekomunikacyjnych. Kluczowym produktem stała się centrala ACT 6000[24], w latach dziewięćdziesiątych takie centrale były kupowane przez Społeczne Komitety Telefonizacji Gmin.
W grudniu 1997 roku zakłady MERASTER SA w Zabrzu zostały przejęte przez grupę JTT Computer[25].