Druga Republika Wschodniego Turkiestanu
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Druga Republika Wschodniego Turkiestanu[1] (Ujgurski: شەرقىي تۈركىستان جۇمھۇرىيىتى trb. Sherqiy Türkistan Jumhuriyiti) (oficjalnie po prostu Republika Wschodniego Turkiestanu[2]) – separatystyczna republika islamska istniejąca w latach 1944–1949 w Azji Środkowej na terenie dzisiejszego regionu Sinciang.
1944–1949 | |||
| |||
Stolica | |||
---|---|---|---|
Ustrój polityczny | |||
Utworzenie |
1944 | ||
Wcielenie do ChRL |
1949 | ||
|
Republika powstała po buncie lokalnej ludności (ujgurskiej i sprzymierzonych z nimi lokalnych grup ludności tureckiej) w regionie Ili (miasto Yining, które stało się jej de facto stolicą) przeciw władzom chińskim i była wspierana przez Związek Radziecki[2][3][4][5][6]. Posiadała własną walutę i armię[2]. W późniejszych latach wsparcie ZSRR dla Drugiej Republiki osłabło i ZSRR wyraził swoje poparcie dla negocjacji między Drugą Republiką a Chinami. W 1949 samolot z licznymi przywódcami Drugiej Republiki, w drodze do Chin, rozbił się, co spowodowało powstanie do dziś nie rozwiązanych teorii spiskowych nt. tego, czy to był wypadek, czy zamach, i kto za nim stał (większość przywódców Drugiej Republiki opowiadała się za niepodległością, której w tym momencie nie popierało już ZSRR, i której nigdy nie popierały Chiny)[7]. Śmierć większości przywódców Drugiej Republiki ułatwiła władzom chińskim przejęcie spornego terytorium w tym roku[5].
Republika jest nazywana „drugą”, gdyż za pierwszą – i równocześnie jedną z inspiracji do powstania drugiej – uznawana jest tzw. Pierwsza Republika Wschodniego Turkiestanu istniejąca w tym rejonie w latach 1933–1934. Jej przykład do dziś wpływa na poparcie nacjonalistów ujgurskich dla utworzenia niepodległego Turkiestanu Wschodniego[3][4][5][6].