Izydor
imię męskie (Izydor) / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Izydor?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Izydor – imię męskie pochodzenia greckiego, utworzone przez Greków osiadłych w starożytnym Egipcie po podboju Egiptu przez Aleksandra Wielkiego. Grecy ci włączyli do swego panteonu boginię Izydę jako jedno z głównych bóstw[1].
Izydor został utworzony przez połączenie imienia bogini Izydy oraz gr. dōron – „dar” i oznacza „dar Izydy”[2]. Mogło stanowić przekład grecki imienia egipskiego lub też zostać utworzone przez Greków bezpośrednio na gruncie języka greckiego[1].
Imię zostało przejęte przez starożytnych Rzymian, dzięki czemu dotarło do chrześcijaństwa[2]. W dokumentach polskich jest poświadczone od 1320[3], początkowo jako imię klasztorne[4], a we wschodniosłowiańskiej formie Sydor (odnotowano także formę Sydur) – od 1402[5]. Według Frosa i Sowy, w dawnych dokumentach polskich istnieją wzmianki o 2 lub 3 Izydorach z X i XI wieku[1], jednak w Słowniku staropolskich nazw osobowych pod red. W. Taszyckiego oraz innych cytowanych opracowaniach brak potwierdzenia tej informacji.
Od tego imienia powstała staroruska forma skrócona (zdrobniała, spieszczona) Sidor, utworzona za pomocą popularnej w imiennictwie zarówno ruskim, jak i polskim techniki ucinania nagłosu[6].
Izydor bardziej upowszechnił się w Polsce XVIII i XIX wieku. Dość popularny był w latach dwudziestych XX wieku[2].
Odnotowane w dawnych dokumentach formy pochodne od tego imienia to: Iżyk // Jiżyk, Dorek (też od Teodor), wsł. Sydko, Syduszek, Syduszko[7].
W Martyrologium rzymskim odnotowano dziesięciu świętych Izydorów, dodatkowo w innych źródłach – dziewięciu.
Żeńskim odpowiednikiem jest Izydora[8].
Izydor imieniny obchodzi:
- 4 lutego, w dniu wspomnienia św. Izydora z Peluzjum,
- 4 kwietnia, w dniu wspomnienia św. Izydora z Sewilli[1],
- 17 kwietnia, w dniu wspomnienia św. Izydora, Eliasza i Pawła, męczenników z Kordoby[9],
- 14 maja, w dniu wspomnienia św. Izydora z Rostowa,
- 15 maja, w dniu wspomnień św. Izydora Oracza oraz św. Izydora z Chios,
- 6 października, w dniu wspomnienia bł. Izydora De Loor[1],
- 14 grudnia, w dniu wspomnienia św. Izydora, Herona, Atera (Arseniusza) i Dioskura, męczenników[10].
Żeński odpowiednik to Izydora. Odpowiedniki obcojęzyczne: łac. Isidorus, ang. Isidor, fr. Isidor, hiszp. Isidoro, Isidro, niem. Isidor, ros. Isidor, Sidor, wł. Isidoro.